الفصول المهمة في معرفة الأئمة عليهم‌السلام: تفاوت میان نسخه‌ها
جز (جایگزینی متن - ' ' به ' ') |
جز (جایگزینی متن - 'مى كند' به 'مى‌كند') |
||
| خط ۴۵: | خط ۴۵: | ||
==انگيزه نگارش== | ==انگيزه نگارش== | ||
نويسنده انگيزه خود از اين تأليف را درخواست دوستان خويش و به منظور تكفير گناهان گذشته بيان | نويسنده انگيزه خود از اين تأليف را درخواست دوستان خويش و به منظور تكفير گناهان گذشته بيان مى‌كند. | ||
تعبير [[ابن صباغ، علی بن محمد|ابن صباغ مالكى]] از امامان شيعه و القابى كه براى ايشان ذكر | تعبير [[ابن صباغ، علی بن محمد|ابن صباغ مالكى]] از امامان شيعه و القابى كه براى ايشان ذكر مى‌كند مانند نويسندگان شيعى است. او با ذكر نام امام و لقب مشهور وى مشخص مى‌كند كه وى چندمين امام است. البته عنوان دهى اين كتاب از «[[كشف الغمة في معرفة الأئمة (ط. الحديثة)|كشف الغمة]]» گرفته شده است زيرا [[اربلی، علی بن عیسی|اربلى]] نيز در آغاز بررسى زندگى هر امام به همين نحو گزارش مى‌كند. | ||
وى پيش از بحث از زندگى امامان، به اين سئوال كه اهل بيت چه كسانى هستند پاسخ داده است. گزارشهاى اين كتاب در بخش مربوط به مخالفتهاى معاويه و اصحاب جمل تاريخى است هر چند منابع را مشخص نكرده است. | وى پيش از بحث از زندگى امامان، به اين سئوال كه اهل بيت چه كسانى هستند پاسخ داده است. گزارشهاى اين كتاب در بخش مربوط به مخالفتهاى معاويه و اصحاب جمل تاريخى است هر چند منابع را مشخص نكرده است. | ||
==روش تأليف== | ==روش تأليف== | ||
نويسنده پس از نقل مطالب از اشعار نيز بهره گرفته و در موضوع سخن، اشعارى نقل | نويسنده پس از نقل مطالب از اشعار نيز بهره گرفته و در موضوع سخن، اشعارى نقل مى‌كند. او برخى از مطالب فرا تاريخى را نيز نقل مى‌كند كه در اين موارد تحت تأثير منابعى است كه از آنها استفاده كرده است. براى نمونه از كتاب «معالم العترة النبوية» محمد بن عبدالعزيز جنابذى (م. 611)، يارى جبرئيل و كمك وى در روز احد نسبت به امام على را گزارش مى‌كند. چنان كه از مسعودى در شرح مقامات حريرى مطلبى را نقل كرده كه هنگام هجرت پيامبر با ابوبكر به مدينه، درختى در لب غار روئيد. | ||
جلد نخست از چاپ دو جلدى فصول المهمة اختصاص به شرح حال [[امام على(ع)]] دارد. او مناقب آن حضرت را مانند شيعيان گزارش كرده و در عين حال هنگام توضيح حديث غدير مى‌نويسد معنى حديث اين است كه: من كنت ناصره او حميمه او صديقه فان عليا يكون كذلك. | جلد نخست از چاپ دو جلدى فصول المهمة اختصاص به شرح حال [[امام على(ع)]] دارد. او مناقب آن حضرت را مانند شيعيان گزارش كرده و در عين حال هنگام توضيح حديث غدير مى‌نويسد معنى حديث اين است كه: من كنت ناصره او حميمه او صديقه فان عليا يكون كذلك. | ||
| خط ۵۹: | خط ۵۹: | ||
==منابع كتاب== | ==منابع كتاب== | ||
در نگاه اوليه چنين به نظر مى رسد كه [[ابن صباغ، علی بن محمد|ابن صباغ مالكى]] به صورت گسترده از منابع شيعى استفاده كرده ولى با مقايسه منابع ارائه شده در اين كتاب به اين نتيجه مى رسيم كه منبع عمده وى در نقل گزارشهاى شيعى، كتاب «[[كشف الغمة في معرفة الأئمة (ط. الحديثة)|كشف الغمة]]» [[اربلی، علی بن عیسی|اربلى]] بوده و منابعى كه ابن صباغ ياد | در نگاه اوليه چنين به نظر مى رسد كه [[ابن صباغ، علی بن محمد|ابن صباغ مالكى]] به صورت گسترده از منابع شيعى استفاده كرده ولى با مقايسه منابع ارائه شده در اين كتاب به اين نتيجه مى رسيم كه منبع عمده وى در نقل گزارشهاى شيعى، كتاب «[[كشف الغمة في معرفة الأئمة (ط. الحديثة)|كشف الغمة]]» [[اربلی، علی بن عیسی|اربلى]] بوده و منابعى كه ابن صباغ ياد مى‌كند همان منابعى است كه [[اربلی، علی بن عیسی|اربلى]] در [[كشف الغمة في معرفة الأئمة (ط. الحديثة)|كشف الغمة]] ذكر كرده است. ابن صباغ از منبع اصلى خويش به هيچ عنوان ياد نكرده و تلاش مى نمايد آن را به عنوان مسئله اى سرّى پوشيده دارد و به خواننده چنين القا مى‌كند كه به منابع مذكور در كتاب به صورت مستقيم دسترسى داشته و حال آن كه چنين نيست و اين موارد را به واسطه كتاب «[[كشف الغمة في معرفة الأئمة (ط. الحديثة)|كشف الغمة]]» ياد مى‌كند؛ زيرا ساختار كتاب «الفصول المهمة» همان ساختار كتاب «[[كشف الغمة في معرفة الأئمة (ط. الحديثة)|كشف الغمة]]» است. به طور كلى حجم مطالب منقول از [[كشف الغمة في معرفة الأئمة (ط. الحديثة)|كشف الغمة]] در كتاب الفصول المهمة، حدود هشتاد درصد است. | ||
برخى منابع كه در [[كشف الغمة في معرفة الأئمة (ط. الحديثة)|كشف الغمة]] نيست مانند: [[نظم درر السمطين في فضائل المصطفی و المرتضی و البتول و السبطين|درر السمطين زرندى]] (م 750)، [[طبقات الشافعیة الکبری]]، سبكى (م771)، مناقب الامام الشافعى نوشته [[بیهقی، احمد بن حسین|بيهقى]] (م.458)، | برخى منابع كه در [[كشف الغمة في معرفة الأئمة (ط. الحديثة)|كشف الغمة]] نيست مانند: [[نظم درر السمطين في فضائل المصطفی و المرتضی و البتول و السبطين|درر السمطين زرندى]] (م 750)، [[طبقات الشافعیة الکبری]]، سبكى (م771)، مناقب الامام الشافعى نوشته [[بیهقی، احمد بن حسین|بيهقى]] (م.458)، | ||
نسخهٔ ۱۰ سپتامبر ۲۰۱۷، ساعت ۲۰:۵۲
| نام کتاب | الفصول المهمة في معرفة الأئمة (علیهم السلام) |
|---|---|
| نام های دیگر کتاب | |
| پدیدآورندگان | غریری، سامی (محقق)
ابن صباغ، علی بن محمد (نويسنده) |
| زبان | عربی |
| کد کنگره | BP 36 /الف2 ف62 |
| موضوع | ائمه اثناعشر
امامت سادات - نسب نامه |
| ناشر | موسسه علمی فرهنگی دار الحديث، سازمان چاپ و نشر |
| مکان نشر | قم - ایران |
| سال نشر | 1422 هـ.ق |
| کد اتوماسیون | AUTOMATIONCODE988AUTOMATIONCODE |
الفصول المهمة في معرفة الأئمة (عليهم‌السلام) کتابی است درباره زندگانى دوازده امام و از ابن صباغ مالكى نويسنده سنى مذهب قرن نهم است. اين كتاب براى هر امام فصلى گشوده و با عناوينى مشخص، مطالب ويژه هر امام مورد بررسى قرار گرفته است.
انگيزه نگارش
نويسنده انگيزه خود از اين تأليف را درخواست دوستان خويش و به منظور تكفير گناهان گذشته بيان مى‌كند.
تعبير ابن صباغ مالكى از امامان شيعه و القابى كه براى ايشان ذكر مى‌كند مانند نويسندگان شيعى است. او با ذكر نام امام و لقب مشهور وى مشخص مى‌كند كه وى چندمين امام است. البته عنوان دهى اين كتاب از «كشف الغمة» گرفته شده است زيرا اربلى نيز در آغاز بررسى زندگى هر امام به همين نحو گزارش مى‌كند.
وى پيش از بحث از زندگى امامان، به اين سئوال كه اهل بيت چه كسانى هستند پاسخ داده است. گزارشهاى اين كتاب در بخش مربوط به مخالفتهاى معاويه و اصحاب جمل تاريخى است هر چند منابع را مشخص نكرده است.
روش تأليف
نويسنده پس از نقل مطالب از اشعار نيز بهره گرفته و در موضوع سخن، اشعارى نقل مى‌كند. او برخى از مطالب فرا تاريخى را نيز نقل مى‌كند كه در اين موارد تحت تأثير منابعى است كه از آنها استفاده كرده است. براى نمونه از كتاب «معالم العترة النبوية» محمد بن عبدالعزيز جنابذى (م. 611)، يارى جبرئيل و كمك وى در روز احد نسبت به امام على را گزارش مى‌كند. چنان كه از مسعودى در شرح مقامات حريرى مطلبى را نقل كرده كه هنگام هجرت پيامبر با ابوبكر به مدينه، درختى در لب غار روئيد.
جلد نخست از چاپ دو جلدى فصول المهمة اختصاص به شرح حال امام على(ع) دارد. او مناقب آن حضرت را مانند شيعيان گزارش كرده و در عين حال هنگام توضيح حديث غدير مى‌نويسد معنى حديث اين است كه: من كنت ناصره او حميمه او صديقه فان عليا يكون كذلك.
برخى از ديدگاههاى طرح شده در اين كتاب با ديدگاههاى مرسوم نويسندگان شيعه همخوان نيست. مانند ازدواج عمر با ام كلثوم و گزارش اختلاف ميان امام حسن مجتبى با اميرالمؤمنين (عليهما‌السلام).
منابع كتاب
در نگاه اوليه چنين به نظر مى رسد كه ابن صباغ مالكى به صورت گسترده از منابع شيعى استفاده كرده ولى با مقايسه منابع ارائه شده در اين كتاب به اين نتيجه مى رسيم كه منبع عمده وى در نقل گزارشهاى شيعى، كتاب «كشف الغمة» اربلى بوده و منابعى كه ابن صباغ ياد مى‌كند همان منابعى است كه اربلى در كشف الغمة ذكر كرده است. ابن صباغ از منبع اصلى خويش به هيچ عنوان ياد نكرده و تلاش مى نمايد آن را به عنوان مسئله اى سرّى پوشيده دارد و به خواننده چنين القا مى‌كند كه به منابع مذكور در كتاب به صورت مستقيم دسترسى داشته و حال آن كه چنين نيست و اين موارد را به واسطه كتاب «كشف الغمة» ياد مى‌كند؛ زيرا ساختار كتاب «الفصول المهمة» همان ساختار كتاب «كشف الغمة» است. به طور كلى حجم مطالب منقول از كشف الغمة در كتاب الفصول المهمة، حدود هشتاد درصد است.
برخى منابع كه در كشف الغمة نيست مانند: درر السمطين زرندى (م 750)، طبقات الشافعیة الکبری، سبكى (م771)، مناقب الامام الشافعى نوشته بيهقى (م.458)،
الذرية الطاهرة دولابى، الموجز في فضل الخلفاء الاربعه نوشته ابوالفتوح اسعد بن ابى الفضائل بن خلف عجلى، مناقب ابوالمعالى فقيه مالكى.
نويسندگان بعدى از شيعيان و اهل سنت از اين كتاب استفاده كرده و از آن ياد نموده اند كه از آن جمله مجلسى در بحار الانوار است.
عبدالعزيز طباطبايى 37 نسخه خطى براى كتاب برشمرده كه اين تعداد حاكى از رواج اين كتاب است. الفصول المهمة ابن صباغ توسط محمد اعجاز حسن پاكسانى به اردو ترجمه شده است.
پیوندها
مطالعه کتاب الفصول المهمة في معرفة الأئمة (علیهم السلام) در پایگاه کتابخانه دیجیتال نور