طلبة الطلبة في الإصطلاحات الفقهية: تفاوت میان نسخه‌ها
(صفحه ای تازه حاوی «<div class='wikiInfo'>
[[پرونده:NUR12059J1.jpg|بندانگش» ایجاد کرد.) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۳۴: | خط ۳۴: | ||
|- | |- | ||
|سال نشر | |سال نشر | ||
|data-type='publishYear'| | |data-type='publishYear'| 1997 م | ||
|-class='articleCode' | |-class='articleCode' | ||
|کد اتوماسیون | |کد اتوماسیون | ||
|data-type='automationCode'| | |data-type='automationCode'|AUTOMATIONCODE12059AUTOMATIONCODE | ||
|} | |} | ||
</div> | </div> | ||
| خط ۴۹: | خط ۴۹: | ||
اين اثر را ابوعبدالله محمدحسن محمدحسن اسماعيل شافعى، مشهور به محمد فارس تصحيح كرده است. | اين اثر را ابوعبدالله محمدحسن محمدحسن اسماعيل شافعى، مشهور به محمد فارس تصحيح كرده است. | ||
نام اين كتاب (طلبة الطلبة في الاصطلاحات الفقهية) به معناى «مقصود دانش‌پژوهان در اصطلاحات فقهى» است و در آن، كلمه اول (طَلِبَة) به معناى بغيه و مطلوب و كلمه دوم ( | نام اين كتاب (طلبة الطلبة في الاصطلاحات الفقهية) به معناى «مقصود دانش‌پژوهان در اصطلاحات فقهى» است و در آن، كلمه اول (طَلِبَة) به معناى بغيه و مطلوب و كلمه دوم (الطَّلَبَة) به معناى دانشجويان است. برخى كلمه اول از نام اين كتاب را به‌صورت «طُلبَةُ» خوانده‌اند كه درست نيست. | ||
== ساختار == | == ساختار == | ||
| خط ۹۷: | خط ۹۷: | ||
[[رده:اسلام، عرفان، غیره]] | [[رده:اسلام، عرفان، غیره]] | ||
[[رده:فقه و اصول]] | [[رده:فقه و اصول]] | ||
[[رده: | [[رده:سازمان‌ها، انجمن‌ها، کنگره‌ها، دائرة‌المعارف‌ها، واژه‌نامه‌ها، مجموعه‌ها، مقاله‌ها، سخنرانی‌ها]] | ||
نسخهٔ ۲۶ مهٔ ۲۰۱۶، ساعت ۱۰:۲۰
| نام کتاب | طلبة الطلبة في الإصطلاحات الفقهیة |
|---|---|
| نام های دیگر کتاب | |
| پدیدآورندگان | نسفی، عمر بن محمد (نويسنده)
ش‍اف‍ع‍ی، محمدحسن اس‍م‍اع‍ی‍ل (حاشيه نويس) |
| زبان | عربی |
| کد کنگره | BP 147/2 /ن5ط8 |
| موضوع | فقه - اصطلاحها و تعبیرها
فقه - واژه نامه‌ها فقه اهل سنت - واژه نامه‌ها |
| ناشر | دار الکتب العلمية، منشورات محمد علي بيضون |
| مکان نشر | بیروت - لبنان |
| سال نشر | 1997 م |
| کد اتوماسیون | AUTOMATIONCODE12059AUTOMATIONCODE |
معرفى اجمالى
«طلبة الطلبة في الاصطلاحات الفقهية»، اثر شيخ نجم‌الدين ابوحفص عمر بن محمد نسفى حنفى (متوفاى 537ق) است كه در آن واژه‌ها و اصطلاحات فقهى رايج در بين فقيهان اهل سنت (مذهب حنفى) را به زبان عربى و به ترتيب مباحث ابواب پنجاه‌وهفت‌گانه فقهى از طهارت تا استحلاف و تزكيه، توضيح داده است.
اين اثر را ابوعبدالله محمدحسن محمدحسن اسماعيل شافعى، مشهور به محمد فارس تصحيح كرده است.
نام اين كتاب (طلبة الطلبة في الاصطلاحات الفقهية) به معناى «مقصود دانش‌پژوهان در اصطلاحات فقهى» است و در آن، كلمه اول (طَلِبَة) به معناى بغيه و مطلوب و كلمه دوم (الطَّلَبَة) به معناى دانشجويان است. برخى كلمه اول از نام اين كتاب را به‌صورت «طُلبَةُ» خوانده‌اند كه درست نيست.
ساختار
كتاب حاضر از مقدمه نويسنده و متن الفبايى كتاب تشكيل شده است. اين اثر از نظر روشمندى جالب و ارزنده است.
شيوه نويسنده نظم الفبايى نيست، بلكه بر اساس نظم رايج در كتب فقهى اهل سنت شاخه حنفى، در قرن ششم هجرى مطالب كتابش را تنظيم كرده است. او كتابش را بر اساس ترتيب مباحث پنجاه‌وهفت‌گانه فقهى از طهارت و صلات و زكات تا... ديات و وصايا و فرائض و خنثى و حيل و استحلاف و تزكيه قرار داده است.
گزارش محتوا
درباره محتواى اين اثر چند نكته گفتنى است:
1. مصحح كتاب در مقدمه‌اش كه زمان و مكان نگارشش را مشخص نكرده است، يادآور شده است كه نويسنده در اين اثر، غالب اصطلاحات فقهى فقيهان حنفى را به معناى لغوى ارجاع داده و فقه را با لغت مرتبط ساخته است (مقدمه كتاب، ص3) و به همين جهت اين كتاب از نظر شناسايى پيوند بين علوم فقه و لغت حائز اهميت بسيار است.
2. همچنين مصحح، زندگى‌نامه مختصرى از نويسنده آورده و در آن نام كامل ايشان را ذكر كرده و زمان و مكان ولادت، منزلت علمى، استادان و تأليفات و زمان و مكان وفاتش را گذرا توضيح داده و در پايان منابع اين شرح حال را همراه با شماره جلد و صفحه نوشته است (همان، ص4-5).
3. مصحح محترم در صفحه‌اى جداگانه اسامى و مرتبه علمى استادانش را ذكر كرده و از آنان تشكر كرده است كه او را از ظلمت جهل به نور دانايى وارد كردند و همچنين نام همكارش در تصحيح اثر حاضر را ذكر كرده و سپاسش را تقديم به او كرده است (همان، ص6).
4. نويسنده در مقدمه‌اش - كه مشخصات و زمان و مكان نگارش آن را معين نكرده است - تأكيد كرده است كه گروهى از اهل علم از من خواستند كه الفاظ عربى مذكور در كتاب‌هاى دانشمندان ما را براى جوانانى شرح دهم كه تازه وارد بحث‌هاى علمى شده‌اند و مهارتى در شناسايى كلام عربى ندارند و همچنين رواياتى را كه در اين زمينه وارد شده بيان كنم تا نيازى به مراجعه به ديگران نداشته باشند؛ پس پذيرفتم تا اين فرصت را غنيمت شمارم و از دعاى خيرشان محروم نشوم. (همان، ص7-8). پس ارزش علمى اين اثر بيشتر از آنكه در بُعد فقهى باشد، از نظر ادبيات و به‌ويژه لغت‌شناسى است و نويسنده مخاطبانش را ناشيان و نوآموزان علم فقه قرار داده و هدفش از تأليف كتاب حاضر، آموزش اطلاعات موجود است و نه پژوهش و توليد علم.
5. نويسنده مباحث كتاب را با «كتاب طهارت» (متن كتاب، ص9) شروع كرده و آنگاه با «كتاب صلات» (همان، ص23) و... ادامه داده و با «كتاب الاستحلاف و التزكية» (همان، ص312) به پايان رسانده است.
6. نويسنده به منابع فقهى اهل سنت - مذهب حنفى - اكتفا كرده و متأسفانه از آثار ارزنده ديگران و از جمله فقيهان شيعى همانند شيخ مفيد و... هيچ استفاده‌اى نبرده است.
وضعيت كتاب
در پايان كتاب، فقط فهرست اصطلاحات (همان، ص313-347) و بعد از آن فهرست مطالب (همان، ص349-351) آمده است و متأسفانه فهرست‌هاى فنى ديگر (مانند اعلام، كتاب‌ها، فرق و مذاهب و...) نيامده است.
فهرست الفبايى اصطلاحات با «الأوابد» شروع شده و به «يوم عرفة» پايان يافته است.
مصحح در پاورقى‌ها گاه مآخذ روايات مطرح‌شده در متن را مشخص كرده است (به‌طور مثال، ر.ك: همان، ص69 پاورقى 1؛ ص72، پاورقى 1 و...) و گاهى نظر و توضيح اهل لغت را آورده (مثلاً ر.ك: همان، ص134، پاورقى 1؛ ص198، پاورقى 4 و...) و گاه توضيح و حكم فقهى فقيهان را مطرح كرده (به‌طور مثال، ر.ك: همان، ص176، پاورقى 1 و ص189، پاورقى 1) و...
مصحح محترم در اين اثر براى مشخص كردن كلمات و اصطلاحاتى كه نويسنده توضيح داده، آن را با رنگ سرخ متمايز ساخته است و همچنين همه آيات قرآن كريم با همين رنگ از ساير عبارات تفكيك شده‌اند و اين نكته در همه صفحات كتاب انجام شده است.
منابع مقاله
مقدمه و متن كتاب.
پیوندها
مطالعه کتاب طلبة الطلبة في الإصطلاحات الفقهیة در پایگاه کتابخانه دیجیتال نور