درآمدی بر تفسیر علمی قرآن

در آمدی بر تفسیر علمی قرآن

نام کتاب	در آمدی بر تفسیر علمی قرآن
نام های دیگر کتاب
پدیدآورندگان	رضایی اصفهانی، محمدعلی (نويسنده)
زبان	فارسی
کد کنگره	‏‎‏BP‎‏ ‎‏91‎‏/‎‏5‎‏ ‎‏/‎‏ر‎‏6‎‏د‎‏4
موضوع	تفسیر - فن قرآن و علوم قرآن و علوم طبیعی
ناشر	اسوه
مکان نشر	قم - ایران
سال نشر	1375 هـ.ش
کد اتوماسیون	AUTOMATIONCODE11114AUTOMATIONCODE

معرفى كتاب

در آمدی بر تفسیر علمی قرآن تألیف دكتر محمد على رضائى اصفهانى كتاب پيرامون تفسير علمى قرآن نوشته شده است.مطالب كتاب در سه بخش: تفسير، علم(قرآن و علم) و تفسير علمى قرآن ارائه شده است كه در بخش اول پس از تعريف تفسير و تاويل معيارهاى تفسير معتبر و روشهاى تفسيرى بيان شده است كه اين بخش به عنوان مقدمه مى‌باشد.اما آنچه كه اساس مطالب اين كتاب را تشكيل مى‌دهد بخش دوم و بخش سوم مى‌باشد كه مؤلف محترم براى بيان تفسير علمى قرآن در ابتدا رابطۀ علم و دين و ديدگاههاى موافقين و مخالفين در مورد علوم تجربى و رابطۀ آن با قرآن را مورد بررسى قرار داد. و در بخش پايانى تفسير علمى قرآن را مورد بحث و نمونه‌هايى از تفسير علمى قرآن را ذكر نموده‌اند

با روشى كه در كتاب ارائه شده و مطالبى را كه توضيح داده‌اند مسالۀ تعارض علم و دين به خوبى روشن شده و در حقيقت رابطۀ علم و دين، جايگاه اساسى آن روشن و سازگارى و انطباق يافته‌هاى علوم تجربى با دست آوردهاى وحى قرآنى به اثبات رسيده است

ساختار كتاب

كتاب داراى تقريظى از آيت ا..معرفت و مقدمه‌اى از طرف مؤلف و سه بخش و چهارده فصل مى‌باشد كه فهرست مطالب آن به قرار زير است

بخش اول: تفسير اين بخش شامل سه فصل مى‌باشد

تعريف‌ها شامل: تعريف لغوى و اصطلاحى تفسير/فرق تفسير و تاويل/، معيارها شامل: معيارهاى تفسير معتبر/شرايط مفسر/منابع تفسير معتبر و روشهاى تفسيرى شامل: علل پيدايش شيوه‌هاى مختلف در تفسير قرآن/تفسير قرآن با قرآن/تفسير قرآن با عقل/تفسير قرآن با روايات/تفسير علمى/تفسير موضوعى قرآن/تفسير به راى تفسير رمزى و اسطوره‌اى/تفسير اجتهادى(تفسير كامل)

بخش دوم:علم اين بخش داراى شش فصل مى‌باشد: قرآن و علم شامل: تاكيد قرآن بر علم/علوم و مسلمانان/علوم واجب و حرام در اسلام/مقايسه قرآن با تورات و انجيل در توجه به علم، علوم شامل:علم چيست/سير طبقه بنديهاى علوم/معيارهاى طبقه بندى علوم، مطالب علمى قرآن شامل:آيا همۀ علوم بشرى در قرآن وجود دارد/دلايل موافقين و مخالفين/جمع بندى و نتيجه‌گيرى/مطالب علمى قرآن استطرادى است،

چهارم:قلمرو علم و دين شامل: مقدمه/آيا علوم تجربى يقين‌آور است/آيا علوم تجربى مى‌تواند ماوراى حس را اثبات كند/توافق قرآن با علوم جديد/آيا قرآن نظريات علمى را اثبات يا نفى مى‌كند/آيا علوم تجربى در فهم آيات تاثير دارد/مقدار تاثير علوم تجربى در فهم قرآن،

رابطۀ علم و دين شامل: مقدمه/تداخل علم و دين/تعارض علم و دين/جدايى مطلق علم و دين توافق و سازگارى علم و دين/تاثيرات علم و دين در يكديگر و حوزه‌هاى مختص و مشترك علم و دين شامل: مقدمه/نظريه كانت/نظريۀ اگزيستانسياليستها/نظريه‌هاى زبان علم و دين نظريۀ تداخل حوزه‌هاى علم و دين/اشتراك علم و دين در حوزۀ انسان و طبيعت

بخش سوم: تفسير علمى اين بخش شامل پنچ فصل مى‌باشد

مقدمات شامل:مقدمه/معنى اصطلاحى تفسير علمى پيشينۀ تاريخى تفسير علمى در غرب/پيشينۀ تاريخى تفسير علمى در اسلام/علل گسترش تفسير علمى، تفسير علمى در بستر تاريخ شامل موافقان تفسير علمى از قبيل:ابن مسعود/بو على سينا/غزالى/مرحوم طبرسى ...

مخالفان تفسير علمى همچون:ابواسحاق شاطبى/شيخ محمود شلتوت/دكتر ذهبى

قائلان به تفصيل در تفسير علمى همچون:سيد جمال اسدآبادى/سید قطب /رشيد رضا /محمد صادق المراغى/علامه طباطبائى /آيت ا..مكارم شيرازى /آيت ا..معرفت و...،

دلايل تفسير علمى و اقسام آن شامل: دلايل موافقين و مخالفين/ديدگاههاى تفصيل و دلايل آنها/اقسام تفسير علمى از جهت هدف مفسر/اقسام تفسير علمى از جهت شكل و شيوۀ تفسير/معيارهاى تفسير علمى معتبر

معيارهاى تفسير علمى غير معتبر/آثار منفى و مثبت تفسير علمى/خلاصه و نتيجه‌گيرى، تفسير علمى و تعارض علم و دين شامل:

آيا تعارض قرآن با علم ممكن است/راه حلهاى تعارض علم و دين/تا چه اندازه مى‌توان در ظواهر امر قرآن مصرف نمود/تعبدو اعتقاد به ظاهر آيات قرآن تا چه اندازه لازم است/علل تعارض علم و دين و راههاى جلوگيرى از آن و نمونه‌هاى تفسير علمى آيات قرآن شامل:قضايا و آياتى كه تفسير علمى در آنها صورت مى‌گيرد/نمونه‌هايى از تفسير علمى معتبر/نمونه‌هايى از تفسير علمى غير معتبر

ويژگى‌ها

1. مؤلف پس از طرح موضوع،ديدگاههاى مخالفين و موافقين را همراه باادالۀ آنها ذكر مى‌نمايد و در پايان نتيجه‌گيرى مى‌نمايند
2. بخش دوم-فصل پنجم،در اين فصل رابطۀ علم و دين را مورد بحث قرار داده چهار احتمال در اين باره بدين صورت ذكر مى‌كند كه:

1. علم و دين با يكديگر رابطه‌اى ندارند 2-رابطۀ خصمانه دارند 3-تداخل دارند 4-با يكديگر سازگارى دارند بخش سوم-فصل پنجم:نمونه‌هاى از آيات كه از طرف دانشمندان علوم اسلامى و علوم تجربى، تفسير علمى شده و سپس آن نظريه تغيير كرده و تفسير قرآن در معرض خطا قرار گرفته است بيان شده (مانند خلقت انسان و نظريۀ تكامل داروين)
2. بخش سوم-فصل پنجم:نمونه‌هاى تفسير علمى معتير را بااستفاده از آيات توضيح داده و در ادامۀ آن آياتى كه تفسير علمى(غير معتبر) شده ذكر و دليل غير معتبر بودن آنها بيان شده است
3. در بخش سوم-فصل اول(مقدمات)، پيشينۀ تاريخى تفسير علمى در غرب و جهان اسلام را بطور جداگانه بحث نموده و نتيجه‌گيرى مى‌كنند كه تفسير علمى قرآن از قرن دوم هجرى شروع شده است در ادامۀ اين بحث علل آن را نيز بيان مى‌نمايند
4. در بخش دوم، فصل اول:(قرآن و علم)نقش مسلمانان در پيشرفت علم را تشريح نموده، خدماتى را كه مسلمانان در پيشرفت علوم مختلف ارائه داده‌اند ذكر شده است
5. در بخش دوم-فصل سوم:در اين فصل پيرامون مطالب علمى قرآن بحث نموده و اينكه آيا همۀ علوم در قرآن موجود است يا خير؟دلايل موافقان و مخالفان را ذكر و مورد نقد و بررسى قرار داده‌اند و نتيجه مى‌گيرند كه ظاهر آيات قرآن بر تمام علوم بشرى دلالت ندارند گر چه در قرآن به بعضى از علوم اشاره شده است
6. در بخش سوم: فصل چهارم:در اين فصل پيرامون تعارض قرآن با علم بحث نموده،در ابتداء تعارض علم و دين را به دو صورت(واقعى و ظاهرى) توضيح داده،در پايان راه حلهاى تعارض علم و دين را بيان نموده‌اند.

نسخه شناسى

كتاب يك جلد، متن آن فارسى،داراى 516 صفحه مى‌باشد كه داراى فهرست:

الف:منابع و مأخذ

ب:آيات

ج:روايات

د:اعلام

ه‍-فهرست مطالب(بصورت اجمالى)

و-فهرست تفصيلى

همچنین داراى فهرست كتاب‌شناسى تفسير علمى(كتابنامه)

وابسته‌ها

قرآن و ریاضیات

پیوندها

مطالعه کتاب در آمدی بر تفسیر علمی قرآن در پایگاه کتابخانه دیجیتال نور