جلوه تاریخ در شرح نهج‌البلاغه ابن ابی‌الحدید: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - 'شرح ابن ابى‌الحديد' به 'شرح ابن ابى‌الحديد '
جز (جایگزینی متن - 'ابن ابیالحدید' به 'ابن ابی‌الحدید')
جز (جایگزینی متن - 'شرح ابن ابى‌الحديد' به 'شرح ابن ابى‌الحديد ')
خط ۵۷: خط ۵۷:




شرح ابن ابى‌الحديد بر نهج‌البلاغه كه از لحاظ كيفيت، دائره‌المعارفى از علوم- ادب، كلام، فقه، اخلاق، تاريخ صدر اسلام، انساب و فرهنگ عامه عرب است، از لحاظ كميت هم از كتاب‌هاى بسيار بزرگ است. چاپ جديد اين كتاب كه به اهتمام استاد محمد ابوالفضل ابراهيم، بر طبق تقسيم‌بندى خود ابن ابى‌الحديد، در بيست جلد، چاپ شده است، شش هزار و چهار صد و شصت صفحه است. آن چه در خور ذكر است، اين است كه ابن ابى‌الحديد، گاه موضوعى را دو بار و ضمن دو خطبه شرح داده است، مثلًا موضوع سقيفه، يك بار در چهل صفحه (از صفحه 21 تا 61ج 2) و بار ديگر ضمن خطبه 66 (در 40 صفحه از صفحه 5 تا 45 جلد ششم) مورد بحث قرار گرفته است؛ ولى مطالب مورد بحث تكرارى نيست و چون موضوعاتى نظير جنگ صفين و خوارج در خطبه‌هاى متعددى مطرح مى‌شده است، ضمن خطبه‌هاى مذكور، به تناسب از اين موضوعات ياد كرده و شرح زده است.
[[شرح نهج‌البلاغة (ابن ابي‌الحديد)|شرح ابن ابى‌الحديد]]  بر نهج‌البلاغه كه از لحاظ كيفيت، دائره‌المعارفى از علوم- ادب، كلام، فقه، اخلاق، تاريخ صدر اسلام، انساب و فرهنگ عامه عرب است، از لحاظ كميت هم از كتاب‌هاى بسيار بزرگ است. چاپ جديد اين كتاب كه به اهتمام استاد محمد ابوالفضل ابراهيم، بر طبق تقسيم‌بندى خود ابن ابى‌الحديد، در بيست جلد، چاپ شده است، شش هزار و چهار صد و شصت صفحه است. آن چه در خور ذكر است، اين است كه ابن ابى‌الحديد، گاه موضوعى را دو بار و ضمن دو خطبه شرح داده است، مثلًا موضوع سقيفه، يك بار در چهل صفحه (از صفحه 21 تا 61ج 2) و بار ديگر ضمن خطبه 66 (در 40 صفحه از صفحه 5 تا 45 جلد ششم) مورد بحث قرار گرفته است؛ ولى مطالب مورد بحث تكرارى نيست و چون موضوعاتى نظير جنگ صفين و خوارج در خطبه‌هاى متعددى مطرح مى‌شده است، ضمن خطبه‌هاى مذكور، به تناسب از اين موضوعات ياد كرده و شرح زده است.


موضوع ديگرى كه از لحاظ كميت در خور توجه است، حدود هشت هزار بيت شعر است- كه در موضوعات مختلف صرفى و نحوى و لغوى و تاريخى و بيان عقايد و رسوم عامه و اخلاق مورد استشهاد قرار گرفته است- كه استخراج همين مقدار شعر حدود چهار صد صفحه خواهد بود، البته كه اشعار تكرار شده و از يك بيت در موارد مختلف استفاده شده است. معمول ابن ابى‌الحديد چنين است كه به چند بيت قناعت مى‌كند، در عين حال از آوردن قصايد هم غافل نبوده است و به عنوان مثال قصايدى از فضل بن عبدالرحمان (ص 165، ج 7) و [[شریف‌الرضی، محمد بن حسین|سيد رضى]] (ص 174 و ص 264، ج 11) آورده است. ابن ابى‌الحديد مقدارى از اشعار خود را كه در مناجات و زهد است، در صفحات 50 تا 52 ج 13 نقل كرده است.
موضوع ديگرى كه از لحاظ كميت در خور توجه است، حدود هشت هزار بيت شعر است- كه در موضوعات مختلف صرفى و نحوى و لغوى و تاريخى و بيان عقايد و رسوم عامه و اخلاق مورد استشهاد قرار گرفته است- كه استخراج همين مقدار شعر حدود چهار صد صفحه خواهد بود، البته كه اشعار تكرار شده و از يك بيت در موارد مختلف استفاده شده است. معمول ابن ابى‌الحديد چنين است كه به چند بيت قناعت مى‌كند، در عين حال از آوردن قصايد هم غافل نبوده است و به عنوان مثال قصايدى از فضل بن عبدالرحمان (ص 165، ج 7) و [[شریف‌الرضی، محمد بن حسین|سيد رضى]] (ص 174 و ص 264، ج 11) آورده است. ابن ابى‌الحديد مقدارى از اشعار خود را كه در مناجات و زهد است، در صفحات 50 تا 52 ج 13 نقل كرده است.
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش