نوشاهی، سید عارف

عارف نو شاهی، رضا الله شاه

نام	عارف نو شاهی، رضا الله شاه
نام های دیگر	نو شاهی، عارف
نام پدر
متولد	1334 هـ.ش
محل تولد
رحلت
اساتید
برخی آثار
کد مولف	AUTHORCODE4795AUTHORCODE

ولادت

عارف نوشاهى، فرزند بشير احمد، در سال 1334ش، در پاكستان به دنيا آمد.

تحصیل

در هفت سالگى پدرش را از دست داد. عموى او شريف احمد شرافت - كه از بزرگان علم و فضل روزگار خود بود و نزديك دويست و پنجاه اثر به اردو، فارسى، عربى و پنجابى نوشته است - سرپرستى و تربيت او را به عهده گرفت و ذوق كتاب‌دوستى و كتاب‌خوانى را در او بيدار كرد.

عارف، پس از آنكه در سال 1349، دوره دبيرستان را به پايان رساند، عمويش او را براى فراگيرى دروس سنتى به يكى از حوزه‌هاى علمى شهر گوجرانواله در پنجاب برد، اما تمايل او بيشتر به تحصيلات دانشگاه و زبان فارسى بود؛ ازاين‌روى، پس از دو هفته حوزه را رها كرد و در 1350، به راولپندى رفت و در مجالس آموزش زبان فارسى كه در خانه فرهنگ ايران برپا مى‌شد، شركت جست.

در سال 1354، دوره چهار ساله آموزش زبان فارسى را به پايان برد و در 1353، موفق به گرفتن ديپلم نيز شد. در 1352، به مركز تحقيقات فارسى ايران و پاكستان در اسلام‌آباد پيوست و تا سال 1360، معاون كتابدار و فهرست‌نويس آنجا بود.

همكارى با مركز تحقيقات فارسى بر علاقه او به كارهاى پژوهشى، به‌ويژه كتاب‌شناسى و نسخه‌شناسى، افزود. نوشاهى براى يافتن نسخه‌هاى خطى فارسى به بسيارى از شهرها و روستاهاى دور و نزديك پاكستان سفر كرد و هزاران دست‌نويس را فهرست كرد.

در 1358، به مركز تحقيقات فارسى در كراچى انتقال يافت و گنجينه نسخه‌هاى خطى فارسى موزه ملى پاكستان و انجمن ترقى اردو را بررسى و فهرست‌نويسى كرد و فهرست اين دو گنجينه را در دو كتاب جداگانه به چاپ رساند. در 1360ش از دانشگاه كراچى مدرك ليسانس زبان و ادبيات فارسى گرفت و در 1361، دوره فوق ليسانس اين رشته را در همان دانشگاه به پايان رسانيد.

در 1363ش، به مناسبت برگزارى كنگره جهانى بزرگداشت سعدى شيرازى، كتابى با عنوان فهرست چاپ‌هاى آثار سعدى در شبه قاره تأليف كرد. در 1364، رايزنى فرهنگى سفارت ايران در اسلام‌آباد، وى را به سردبيرى مجله فارسى دانش برگزيد و نوشاهى تا انتشار شانزدهمين شماره اين مجله سردبير آن بود.

وى در 1367ش، به مناسبت برگزارى سمينار بزرگداشت حافظ شيرازى در لاهور، كتابى به‌نام «حافظ محرم راز» در باره حافظشناسى در شبه قاره تأليف و منتشر كرد. در 1368، براى ادامه تحصيل به ايران سفر كرد و در 1372، دوره پيوسته كارشناسى ارشد و دكترى زبان و ادبيات فارسى را در دانشكده ادبيات و علوم انسانى دانشگاه تهران به پايان برد. پايان‌نامه او تصحيح ملفوظات خواجه عبيد الله احرارى نقش‌بندى به تحرير و تدوين مير عبدالاول نيشابورى بود.

نوشاهى، هم‌زمان با تحصيل در ايران، در كارهاى علمى و پژوهشى در باره شبه قاره با بنياد دايرةالمعارف اسلامى و فرهنگستان زبان و ادب فارسى همكارى مى‌كرد و با دادن مقالاتى در كنگره بين‌المللى هزاره تدوين شاهنامه (تهران 1369)، كنگره بين‌المللى بزرگداشت نظامى گنجوى (تبريز 1370)، كنگره بين‌المللى تاريخ پزشكى اسلام و ايران (تهران 1371ش) و كنگره بين‌المللى همكارى‌هاى علمى - فرهنگى كشورهاى آسياى ميانه و كشورهاى هم‌جوار (تهران 1371ش)، شركت كرده است.

نوشاهى نخستين بار در 1355، براى مطالعه در باره بهائيت به ايران سفر كرد و پس از آن بارها براى كارهاى تحقيقى به ايران سفر كرده است. در 1355 و 1357ش براى تحقيق در باره شاعر و عارفى گمنام به نام خواجه فضيل و حى كابلى و بازديد از كتابخانه‌هاى افغانستان به اين كشور رفت. در 1366، براى تكميل طرح كتاب‌شناسى فهرست نسخه‌هاى خطى فارسى هند به اين كشور سفر كرد. در 1371، براى يافتن منابع طريقه نقش‌بنديه به تركيه رفت.

آثار

1. فهرست نسخه‌هاى خطى موزه ملى پاكستان كراچى اسلام‌آباد؛
2. فهرست نسخه‌هاى خطى انجمن ترقى اردو كراچى اسلام‌آباد؛
3. جهادنامه مؤلف مجهول قرن هفتم هجرى و ظلم‌نامه اكبر كه ترجمه جهاد الاكبر منسوب به غزالى است (اسلام‌آباد)؛
4. به ياد شرافت نوشاهى اسلام‌آباد؛
5. فهرست كتاب‌هاى فارسى چاپ سنگى و كمياب كتابخانه گنج‌بخش، در دو جلد (اسلام‌آباد)؛
6. فهرست چاپ‌هاى آثار سعدى در شبه قاره و چاپ‌هاى شروح و ترجمه‌ها و فرهنگ‌نامه‌ها و تضمين‌هاى آثار وى (اسلام‌آباد)؛
7. مجموعه اشعار پراكنده محمد ماه صداقت كنجاهى (لاهور)؛
8. حافظ، محرم راز (اسلام‌آباد)؛
9. ترجمه و تعليقات ثلاثه غساله، تأليف حكيم حبيب الرحمان كه فهرست آثار فارسى و عربى تأليف‌شده در بنگال است؛
10. ترجمه و تحشيه و تكمله جامى، تأليف على‌اصغر حكمت (اسلام‌آباد، 1362ش)؛
11. فارسى اصطلاحات‌سازى كه كتاب‌شناسى فرهنگ‌نامه‌هاى اصطلاحات فارسى است (اسلام‌آباد، 1364ش)؛
12. بهارت مين مخطوطات كى فهرستين كه كتاب‌شناسى فهارس نسخه‌هاى خطى هندوستان است (لاهور، 1367ش)؛
13. پاكستان مين مخطوطات كى فهرستين كه كتاب‌شناسى فهارس نسخه‌هاى خطى پاكستان است (اسلام‌آباد، 1367ش)؛
14. ايران اور افغانستان مين مخطوطات كى فهرستين كه كتاب‌شناسى فهارس نسخه‌هاى خطى ايران و افغانستان است (لاهور، 1372ش)؛
15. فهرست مخطوطات كتابخانه قريشى كه فهرست نسخه‌هاى خطى فارسى و اردوى كتابخانه وحيد قريشى در لاهور است (لاهور، 1372ش).

نوشاهى، در سال 1365ش، با همكارى ديگران مجله‌اى به نام كتاب‌شناسى در باره مسائل كتاب‌شناسى و كتابدارى و فهرست‌نويسى و تصحيح متون داير كرد كه تاكنون سه شماره از آن منتشر شده است. افزون بر آثار يادشده، از نوشاهى مقالات متعددى در مجلات پاكستان و هند و ايران و دايرةالمعارف‌هاى اسلامى و تركيه منتشر شده است.

وابسته‌ها

ارشاد در معرفت و وعظ و اخلاق

احوال و سخنان خواجه عبيد الله احرار

تفسیر قرآن پاک

ثواقب المناقب اولياء الله

کتاب شناسی آثار فارسی چاپ شده در شبه قاره (هند، پاکستان، بنگلادش) از 1160 - 1386ش./ 1195 - 1428ه/ 1781 - 2007م.

فهرست نسخه های خطی فارسی کتابخانه مرکزی دانشگاه پنجاب لاهور (پاکستان) (مجموعه های آزاد، پیرزاده، شیرانی، کیفی و عمومی)

فهرست نسخه های خطی فارسی آرشیو ملی پاکستان، اسلام آباد (گنجینه مفتی فضل عظیم بهیروی)