نصر، سید حسین

نصر، حسین

نام	نصر، حسین
نام های دیگر	نصر، سید حسین
نام پدر
متولد	1312 هـ.ش
محل تولد
رحلت
اساتید
برخی آثار	‏ساختار معنایی مثنوی معنوی سه حکيم مسلمان هنر و معنويت اسلامی اسلام سنتی در دنیای متجدد ‏معرفت و معنويت
کد مولف	AUTHORCODE5872AUTHORCODE

سيد حسين نصر، در هجده فروردين 1312 در خانواده‌اى صاحب‌منصب در تهران زاده شد. پدرش، دكتر سيد ولى الله نصر، پزشكى مشهور، پژوهشگر ادبى، نماينده‌ى پارلمان، وزير فرهنگ و رئيس دانشكده‌ى ادبيات دانشگاه تهران بود. از طرف مادرى، نواده‌ى شيخ فضل الله نورى، روحانى مشهور ضد مشروطه است. نصر پس از پايان نيمه‌ى اول تحصيلات متوسطه‌ى خود در ايران، به آمريكا رفت و در آنجا در سال 1333ش / 1954م، از مؤسسه‌ى تكنولوژى ماساچوست در رشته‌ى فيزيك ليسانس گرفت، سپس به دانشگاه هاروارد رفت و در آنجا در سال 1335ش / 1956م، در رشته‌ى زمين‌شناسى و ژئوفيزيك درجه‌ى فوق ليسانس و در سال 1337ش / 1958م، در رشته‌ى فلسفه و تاريخ علوم درجه‌ى دكترا گرفت. پس از آن به ايران بازگشت و به‌عنوان دانشيار تاريخ علوم و فلسفه به كار پرداخت.

نصر به‌زودى به موفقيت‌هاى پى‌درپى دانشگاهى دست يافت: استاد دانشگاه، معاون و رئيس دانشكده‌ى ادبيات و علوم انسانى دانشگاه تهران (1347 - 1351) و رئيس دانشگاه صنعتى شريف (1351 - 1354) شد. نصر علاوه بر استاد مهمان در دانشگاه‌هاى هاروارد، تمپل، يوتا و پرينستون و در سال تحصيلى 1344 43ش / 64 - 1965م، نخستين استاد تتبعات اسلامى آقاخان در دانشگاه آمريكايى بيروت بود. درعين‌حال، علاوه بر همه‌ى مقالات دانشگاهى خود، سمت‌هاى زير را نيز دارا بود: عضو فرهنگستان علوم ايران، عضو شوراى ملى آموزش عالى ايران و نيز بنيان‌گذار و نخستين دبير كل انجمن فلسفه‌ى ايران (52 - 1357).

بايد توجه داشت كه نصر به‌ويژه پس از انقلاب تأثير خاصى روى افكار فلسفى غرب داشته است. وى از سال‌ها پيش منتقد جدى «تاريخ فلسفه‌ى اسلامى نويسان» غربى بود كه تصور مى‌كردند فلسفه در دنياى اسلام با ابن رشد پايان يافته است. وى به‌خصوص براى معرفى ملا صدرا به غربى‌ها تلاش زيادى كرد. وى بعد از انقلاب هم تلاش خود را مصروف همان انديشه‌هاى پيشين خود كرد و به‌ويژه در كتاب جوان مسلمان و دنياى متجدد، تلاش كرد تا آن افكار را در سطحى جوان‌پسند براى دنياى اسلام تبيين كند.

نصر در حال حاضر استاد مطالعات اسلامى در دانشگاه جورج واشنگتن است. نصر، در مقام يك استاد دانشگاه و عضو فعال جامعه‌ى فلسفى، سياسى و مذهبى ايران از دهه‌ى 1330 / 1950 به بعد، اثرى ماندگار بر مباحثات فلسفى در ايران جديد باقى گذاشت. اما دامنه‌ى نفوذ فلسفى نصر به ايران محدود نمى‌شود. او به‌عنوان نويسنده‌ى حدود 50 كتاب و 400 مقاله به زبان‌هاى فارسى، انگليسى، فرانسه و عربى، خود را به‌صورت برجسته‌ترين نماينده‌ى مكتب سنتى انديشه‌ى اسلامى در محافل دانشگاهى جهان شناسانده است.

آثار نصر از گستردگى و تنوع بسيارى برخوردار است. در زمينه‌ى انگيزه‌ها و اهداف وى از تأليف آثار بسيار در زمينه‌هاى متعدد، قابل ذكر است كه: خاستگاه عاطفى - فكرى كودكى نصر، گرايش‌هاى عارفانه‌ى پدر و نياكان اوست. تحولى عظيم در سن جوانى در زندگى او پديد آمد و موجب شد كه از علم جديد روى گرداند و در نتيجه‌ى آشنايى با مكتب سنت‌گرايى به معارف سنتى روى آورد. از آن پس تاكنون وى به‌صراحت و به‌كرات در غالب آثارش، وابستگى و دين خود را به اين دو جريان فكرى ابراز مى‌دارد.

آثار

1. جوان مسلمان و دنياى متجدد؛
2. معرفت و امر قدسى؛
3. اسلام و تنگناهاى انسان متجدد؛
4. تاريخ فلسفه اسلامى (با همكارى هانرى كربن)؛
5. سه حكيم مسلمان (ابن سينا، ابن عربى و سهروردى)؛
6. آموزه‌هاى صوفيان از ديروز تا امروز؛
7. قلب اسلام (پس از حادثه سپتامبر نوشته شد)؛
8. كتاب‌شناسى بيرونى؛
9. آرمان‌ها و واقعيات اسلامى؛
10. هنر اسلامى و معنويت؛
11. جلال الدين رومى، شاعر و حكيم والامقام ايرانى؛
12. مقدمه‌اى بر اصول جهان‌شناسى اسلامى؛
13. نياز به علم مقدس، ترجمه حسن مياندارى؛
14. محمد، مرد خدا؛
15. مكه مكرمه و مدينه منوره؛
16. دين و نظام طبيعت، ترجمه مصطفى شهرآيينى؛
17. هنر مقدس در فرهنگ ايرانى؛
18. سنت عقلانى اسلامى در ايران.

منابع مقاله

كانون ايرانى پژوهشگران فلسفه و حكمت، دوشنبه 6 تيرماه 1390.

وابسته‌ها

أعلام النبوة (رازی)

چهارده رساله فارسی

مجموعه مصنفات شیخ اشراق

رساله سه اصل: بانضمام منتخب مثنوی و رباعیات او

فرهنگ اصطلاحات فلسفه و کلام اسلامی / نوع اثر: کتاب / نقش: مقدمه نويس

تاریخ فلسفه اسلامی

شیعه در اسلام/ باللغه الانجلیزیه

سه حکيم مسلمان

آموزه های صوفیان از دیروز تا امروز

عرفان اسلامی در شرق و غرب

علم و تمدن در اسلام

دين و نظام طبيعت

هنر و معنويت اسلامي

رساله سه اصل

مجموعة الأسئلة و الأجوبة (أسئلة البيروني و أجوبة إبن سينا و ردود البيروني عليه) و محقق

صدر المتألهين شيرازي و حکمت متعاليه

اسلام سنتی در دنیای متجدد

رساله سه اصل، تصنيف صدرالدين محمدبن ابراهيم شيرازي (ملا صدرا)

طبقه بندی علوم از نظر حکمای مسلمان

معرفت و معنويت

محمد مرد خدا

الارشاد

شیعه در اسلام

گلچین شیعه

صدر الدین شیرازی و حکمت متعالیه وی

باغ حقیقت

مقالات صوفیانه

محمد، مرد خدا

نیاز به علم مقدس

معرفت و امر قدسی