۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
جز (جایگزینی متن - '<ref>' به '.<ref>') |
جز (جایگزینی متن - 'ابن انبارى' به 'ابن انبارى ') |
||
خط ۴۳: | خط ۴۳: | ||
== معرفى اجمالى == | == معرفى اجمالى == | ||
'''الإنصاف في مسائل الخلاف بين النحويين: البصريين و الكوفيين'''، تأليف عبدالرحمن بن محمد بن ابىسعيد بن انبارى، معروف به ابن | '''الإنصاف في مسائل الخلاف بين النحويين: البصريين و الكوفيين'''، تأليف عبدالرحمن بن محمد بن ابىسعيد بن انبارى، معروف به [[ابنانباری، عبدالرحمن بن محمد|ابن انبارى]] ، لغوى و نحوى معروف عرب است. اين اثر حاوى مشهورترين مسائل اختلافى بين نحويون بصره و كوفه به ترتيب مسائل اختلافى بين شافعى و ابوحنيفه است. | ||
== ساختار == | == ساختار == | ||
خط ۵۰: | خط ۵۰: | ||
كتاب در دو جلد و 121 مسئله تدوين شده كه 59 مسئله در جلد اول و مابقى در جلد دوم آمده است. عناوين مسائل كتاب كه در [] آمده از محيىالدين عبدالحميد است. | كتاب در دو جلد و 121 مسئله تدوين شده كه 59 مسئله در جلد اول و مابقى در جلد دوم آمده است. عناوين مسائل كتاب كه در [] آمده از محيىالدين عبدالحميد است. | ||
شيوه ابن انبارى در اين كتاب، بدينگونه است كه ابتدا رأى كوفيون و سپس رأى بصريون را ذكر مىكند، سپس دلايل هركدام را آورده و گروهى را كه حق را به جانب او نمىداند، رد مىكند. كوفيون غالباً گروه مردود هستند و از 121 مسئله تنها در هفت مسئله با آنها موافق است ...<ref>السامرائى، فاضل، ص 423</ref> | شيوه [[ابنانباری، عبدالرحمن بن محمد|ابن انبارى]] در اين كتاب، بدينگونه است كه ابتدا رأى كوفيون و سپس رأى بصريون را ذكر مىكند، سپس دلايل هركدام را آورده و گروهى را كه حق را به جانب او نمىداند، رد مىكند. كوفيون غالباً گروه مردود هستند و از 121 مسئله تنها در هفت مسئله با آنها موافق است ...<ref>السامرائى، فاضل، ص 423</ref> | ||
== گزارش محتوا == | == گزارش محتوا == | ||
نويسنده، مقدمهاى را بر كتابش نگاشته است كه مىتوان از آن نكاتى را به دست آورد؛ از جمله اينكه: كتاب «الإنصاف» مشتمل بر جميع مسائل اختلافى نحو بين بصريين و كوفيين نيست، بلكه شامل معروفترين آنهاست. اين كتاب بنا بر ترتيب مسائل اختلافى در فقه اهل سنت تأليف شده است. ابوسعيد محمد بن يحيى نيشابورى شافعى (متوفى 548ق) نيز كتابى به نام «الإنصاف في مسائل الخلاف» تأليف كرده است. نويسنده، معتقد است كه اين اولين كتاب عربى است كه با اين ترتيب و اسلوب تأليف شده و در گذشته كسى چنين كتابى تأليف نكرده است، اما كتب تراجم نوشتهاند كه ابن نحاس مصرى (متوفى 338ق)، كتابى در اين موضوع با نام «المقنع في اختلاف البصريين و الكوفيين» تأليف كرده است. چهبسا ابن انبارى اطلاعى از اين كتاب نداشته است و يا اينكه آن كتاب مفقود شده و به دست ما نرسيده است. البته بايد گفت كه اگرچه پيش از آن كتابى با اين موضوع نوشته شده، اما بايد گفت كه كتاب ابن انبارى قديمىترين كتابى است كه در اين موضوع به دست ما رسيده است ...<ref>السامرائى، فاضل، ص 416 - 415</ref> | نويسنده، مقدمهاى را بر كتابش نگاشته است كه مىتوان از آن نكاتى را به دست آورد؛ از جمله اينكه: كتاب «الإنصاف» مشتمل بر جميع مسائل اختلافى نحو بين بصريين و كوفيين نيست، بلكه شامل معروفترين آنهاست. اين كتاب بنا بر ترتيب مسائل اختلافى در فقه اهل سنت تأليف شده است. ابوسعيد محمد بن يحيى نيشابورى شافعى (متوفى 548ق) نيز كتابى به نام «الإنصاف في مسائل الخلاف» تأليف كرده است. نويسنده، معتقد است كه اين اولين كتاب عربى است كه با اين ترتيب و اسلوب تأليف شده و در گذشته كسى چنين كتابى تأليف نكرده است، اما كتب تراجم نوشتهاند كه ابن نحاس مصرى (متوفى 338ق)، كتابى در اين موضوع با نام «المقنع في اختلاف البصريين و الكوفيين» تأليف كرده است. چهبسا [[ابنانباری، عبدالرحمن بن محمد|ابن انبارى]] اطلاعى از اين كتاب نداشته است و يا اينكه آن كتاب مفقود شده و به دست ما نرسيده است. البته بايد گفت كه اگرچه پيش از آن كتابى با اين موضوع نوشته شده، اما بايد گفت كه كتاب [[ابنانباری، عبدالرحمن بن محمد|ابن انبارى]] قديمىترين كتابى است كه در اين موضوع به دست ما رسيده است ...<ref>السامرائى، فاضل، ص 416 - 415</ref> | ||
ابن انبارى 121 مسئله اختلافى در موضوع نحو و لغت عربى را در اين كتاب ذكر كرده است. «اختلاف در اصل اشتقاق اسم» و «بحث در اينكه «رُبَّ» اسم است يا حرف»، اولين و آخرين مسئله در اين كتاب است ...<ref>همان، ص 417</ref> | [[ابنانباری، عبدالرحمن بن محمد|ابن انبارى]] 121 مسئله اختلافى در موضوع نحو و لغت عربى را در اين كتاب ذكر كرده است. «اختلاف در اصل اشتقاق اسم» و «بحث در اينكه «رُبَّ» اسم است يا حرف»، اولين و آخرين مسئله در اين كتاب است ...<ref>همان، ص 417</ref> | ||
از بين اين مسائل، در مسئله 108 اشتباهى صورت گرفته است. وى ابتدا مىنويسد كه كوفيين نقل حركت همزه وصل به ساكن قبل از آن را برخلاف بصريون، جايز نمىدانند، سپس ادلهاى را ذكر مىكند كه كوفيين كسانى هستند كه قائل به جوازند و بصريين قائل به منع هستند. البته ممكن است كه اين اشتباه از ناسخ باشد ...<ref>همان، ص 421</ref> | از بين اين مسائل، در مسئله 108 اشتباهى صورت گرفته است. وى ابتدا مىنويسد كه كوفيين نقل حركت همزه وصل به ساكن قبل از آن را برخلاف بصريون، جايز نمىدانند، سپس ادلهاى را ذكر مىكند كه كوفيين كسانى هستند كه قائل به جوازند و بصريين قائل به منع هستند. البته ممكن است كه اين اشتباه از ناسخ باشد ...<ref>همان، ص 421</ref> |
ویرایش