نوایی، عبدالحسین

نوایی، عبدالحسین

نام	نوایی، عبدالحسین
نام های دیگر
نام پدر
متولد	1302 هـ.ش
محل تولد
رحلت	1383 هـ.ش
اساتید
برخی آثار
کد مولف	AUTHORCODE2126AUTHORCODE

ولادت

«عبدالحسين نوايى»، در سال 1302ش، در تهران متولد گرديد.

تحصیلات

وى تحصيلات خود رادر مدارس ابتدايى (تمدن) و (ابن سينا) آغاز نمود. او در دوره متوسطه در مدرسه شرف تحصيل كرد و پس از گذراندن اين دوره، على‌رغم ميل باطنى خود، به دانشسراى عالى رفت. دكتر نوايى دراين مورد مى‌نويسد: برخلاف ميلم به دانشسرا رفتم؛ چون علاقه به اين حرفه نداشتم. تمايل داشتم كه ديپلمات شوم.

دكتر نوايى پس از دوره دانشسراى عالى، تحصيلات خود را در دانشكده حقوق پى گرفت، اما به دلايلى از ادامه تحصيل در رشته حقوق بازماند. البته وى يك سال بعد دوباره در رشته حقوق شركت نمود و توانست شاگرد دوم شود. نوايى به لحاظ اينكه ناگزير بود يكى از دو رشته انتخاب نمايد و با توجه به اينكه يك سال از دوره دانشسرا را نيز گذرانده بود، لذا در همين رشته ادامه تحصيل داد. او سپس به فرانسه رفته و توانست دوره دكترا را از دانشگاه سوربن اخذ نمايد.

عبدالحسين نوايى در كنار تحصيلات تكميلى خود در فرانسه، به كار معلمى نيز پرداخت.

عبدالحسين نوايى علاوه بر تأليف و خلق آثار متعدد، در دانشگاه‌ها و مؤسسات علمى مختلف به تدريس پرداخته است كه از آن جمله‌اند: دانشگاه تهران و مركز اسناد در سطح ليسانس، دانشگاه‌هاى تربيت مدرس، شهيد بهشتى، الزهرا و پژوهشگاه فرهنگ و مركز اسناد رسمى، دانشگاه‌هاى آزاد واحد شهر رى و ابهر در سطح فوق ليسانس و دكترى.

در سال 64-1363 بخش دكترى تاريخ در دانشگاه آزاد اسلامى ايجاد گرديد و دكتر نوايى از همان سال تا سال 1376 عضو ثابت هيئت علمى آن بوده و همان‌طوركه خود مى‌گويد، اولين دانشجوى فارغ‌التحصيل رشته تاريخ شاگرد وى بوده است.

عبدالحسين نوايى در زمينه اتكاى خود به تاريخ‌نگارى، بخش اعظم فعاليت خود را در دوره قاجاريه متمركز نمود. او تحقيقات و پژوهش‌هاى خود را در دو زمينه آغاز نمود: اول، مطالب مربوط به مسائل مشروطيت و ديگرى، در رابطه با بابيگرى است.

چنان‌كه خود درباره قاجاريه مى‌گويد: «من قاجاريه را به آن بدى نمى‌بينم كه ديگران مى‌بينند. افراد را در زمان خودشان و با معيارهاى زمان خودشان بايد مورد قضاوت قرار داد و الا با مسائل يك قرن يا دو قرن بعد نمى‌شود افرادى را كه دو قرن - سه قرن پيش از ما بوده‌اند، داورى كرد. من قاجاريه را بدون اينكه بخواهم ادعا كنم مردان بزرگ و يا نام‌آورى بوده‌اند، افراد خائن و نادرستى نمى‌دانم، اما مى‌توانم ادعا كنم كه در اين دوره غير از دو يا سه نفر، واقعا خائن؛ يعنى كسى كه آمده و به كشورش خيانت كرده، بيشتر نداريم. بقيه، كسانى هستند كه خواسته‌اند اين مملكت را حفظ كنند، اما ممكن است به علت جهل و بى‌اطلاعى و عقب‌ماندگى از دانش اروپا، مسائل سياسى اروپا و روابط بين دول، اشتباهاتى كرده باشند؛ اما آنان هرگز قصد خيانت نداشتند. شايد در آن زمان به‌درستى به نقش استعمار و مطامع قدرت‌هاى اروپايى پى نبرده بودند و شايد به اندازه لازم آگاهى نداشتند؛ چون شناخت استعمار منوط است به دانستن مفاهيم و اصطلاحات علوم سياسى، شناخت روابط بين‌الملل، شناخت مسائل اقتصادى، شناخت اينكه كارخانه اروپاييان بايد با مواد خام ارزان بگردد؛ اين مسائل را نمى‌دانستند، كجا درس خوانده بودند كه بدانند؟ اطلاعى نداشتند».

اساتيد

1. بديع‌الزمان فروزانفر؛
2. بهار؛
3. بهمنيار؛
4. ميرزا عبدالعظيم خان قريب.

جوايز

در سال 1349ش، دكتر نوايى موفق به دريافت جايزه بهترين كتاب سال به جهت تصحيح و تعليق كتاب «أحسن التواريخ» و در سال 1364ش، موفق به دريافت جايزه بهترين كتاب سال به‌خاطر تأليف كتاب «اسناد تاريخى ايران از 1038 تا 1105ق» شد.

آثار

1. آيين؛
2. اسطوره اهل حق؛
3. اسناد عبدالوهاب خان آصف‌الدوله در خراسان؛
4. اسناد مربوط به نايب‌حسين كاشى؛
5. اسناد و مكاتبات سياسى ايران از 1308 تا 1105ق؛
6. اسناد و مكاتبات تاريخى از تيمور تا شاه اسماعيل؛
7. اطلاعات ماهيانه؛
8. ايران و جهان؛
9. باستان‌شناسى و تاريخ؛
10. بررسى‌هاى تاريخى؛
11. پست تهران؛
12. تاريخ آل مظفر؛
13. تاريخ روابط فرهنگى ايران؛
14. تاريخ عضدى؛
15. تاريخ گزيده؛
16. وجه تسميه شهرهاى ايران؛
17. تكملة الأخبار؛
18. جغرافياى تاريخى و تاريخ مفصل کرمانشاهان و باختران؛
19. حديقة الشعراء؛
20. نشريه وزارت امور خارجه؛
21. خاطرات عباس‌ميرزا ملك‌آرا؛
22. خبرنامه سمينار بين‌المللى نهضت مشروطيت؛
23. دولت‌هاى ايران از مشروطيت تا اولتيماتوم؛
24. ديوان محتشم كاشانى؛
25. روزنامه باختر؛
26. روابط سياسى و اقتصادى ايران در دوره صفويه؛
27. روزنامه آژنگ؛
28. روزنامه اصفهان؛
29. روزنامه اميد؛
30. روزنامه بهرام؛
31. زيور آل داود؛
32. سير و سياحت؛
33. شاه اسماعيل صفوى؛
34. شاه تهماسب؛
35. شاه عباس؛
36. شرح حال رجال حبيب السير؛
37. صدف؛
38. فتح تهران؛
39. فتنه باب؛
40. فصلنامه تاريخ معاصر ايران؛
41. فصلنامه تحقيقات تاريخى گنجينه اسناد؛
42. فهرس التواريخ؛
43. كريم‌خان زند؛
44. گزيده فرمان‌هاى موجود در كتابخانه ملى؛
45. گوهر؛
46. ماهنامه فرهنگ؛
47. ماهنامه ادبستان؛
48. متون تاريخى به زبان فارسى؛
49. مجله توشه؛
50. مجله فردوسى؛
51. مجله كيهان فرهنگى؛
52. مجله يادگار؛
53. مجله يغما؛
54. مجموعه اسناد نايبيان كاشان؛
55. مرآة البلدان؛
56. مرآة الوقايع مظفرى و يادداشت‌هاى ملك‌المورخين سپهر؛
57. مطلع سعدين؛
58. مطلع سعدين و مجمع بحرين؛
59. مظفرالدين شاه؛
60. مقاله دوره مجله يادگار؛
61. مقدمه بر جغرافياى تاريخى شهرهاى ايران؛
62. مقدمه بر كتاب‌هايى چون گنج دانش؛
63. مهد عليا؛
64. مهر؛
65. نادر و جانشينانش همراه با نامه‌هاى سلطنتى و اسناد سياسى و ادارى؛

و...

وفات

عبدالحسين نوايى در 18 مهرماه 1383 از دنيا رفتند.

منابع مقاله

پايگاه اينترنتى راسخون در 27 مردادماه 1394 به آدرس:

https://rasekhoon.net/mashahir/show/601020/%20%D9%86%D9%88%D8%A7%DB%8C%DB%8C%D8%8C%20%D8%B9%D8%A8%D8%AF%D8%A7%D9%84%D8%AD%D8%B3%DB%8C%D9%86/.

وابسته‌ها

تاریخ گزیده / نوع اثر: کتاب / نقش: اهتمام

أحسن التواریخ / نوع اثر: کتاب / نقش: اهتمام

اسناد و مكاتبات سیاسى ایران (شاه صفی) / نوع اثر: کتاب / نقش: گردآورنده

نادر شاه و بازماندگانش، همراه با نامه های سلطنتی و اسناد سیاسی و اداری

شاه عباس: مجموعه اسناد و مكاتبات تاریخى همراه با یادداشتهاى تفصیلى / نوع اثر: کتاب / نقش: اهتمام

زبور آل داود: (شرح ارتباط سادات مرعشی با سلاطین صفویه) / نوع اثر: کتاب / نقش: مصحح

اسناد و مکاتبات سیاسی ایران از سال ۱۱۰۵ تا ۱۱۳۵هـ.ق: همراه با یادداشتهای تفصیلی / نوع اثر: کتاب / نقش: گردآورنده

اسناد و مکاتبات تاریخی ایران از تیمور تا شاه اسماعیل / نوع اثر: کتاب / نقش: گردآورنده

دولتهای ایران از آغاز مشروطیت تا اولتیماتم

مرآت الوقایع مظفری / نوع اثر: کتاب / نقش: مصحح

تاریخ ادبیات ایران از صفویه تا عصر حاضر (براون) / نوع اثر: کتاب / نقش: معلق

مطلع سعدین و مجمع بحرین / نوع اثر: کتاب / نقش: محقق

فهرس التواریخ / نوع اثر: کتاب / نقش: محقق

تاریخ آل مظفر / نوع اثر: کتاب / نقش: اهتمام

رجال کتاب حبیب السیر / نوع اثر: کتاب / نقش: گردآورنده

مرآة البلدان / نوع اثر: کتاب / نقش: محقق

ظفرنامه (شرف الدین علی یزدی) / نوع اثر: کتاب / نقش: محقق

اشعار عامیانه ایران (در عصر قاجاری) / نوع اثر: کتاب / نقش: تصحيح و تنظيم

متون تاریخی به زبان فارسی

روابط سیاسی و اقتصادی ایران در دوره صفویه

مرآت الوقایع مظفری و یادداشتهای ملک المورخین / نوع اثر: کتاب / نقش: مصحح

سام و بهرام، منظومه اي از فياض لاهيجي / نوع اثر: کتاب / نقش: مصحح

مهد عليا به روايت اسناد

گزيده فرمانها (موجود در کتابخانه ملي) / نوع اثر: کتاب / نقش: مقدمه‌نويس

نايبيان کاشان (بر اساس اسناد)

اثر آفرينان: زندگينامه نام آوران فرهنگي ايران (از آغاز تا سال 1300ش) / نوع اثر: کتاب / نقش: زير نظر

تاریخ روابط فرهنگی ایران

دانشجويان ايراني در اروپا، اسناد مربوط به قانون اعزام محصل(ازسال 1307 تا 1313)

هفت ديوان محتشم کاشانی / نوع اثر: کتاب / نقش: مقدمه، تصحیح و تعلیقات