۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
جامع التواریخ (تاریخ افرنج، پاپان و قیاصره) (نمایش مبدأ)
نسخهٔ ۶ آوریل ۲۰۱۷، ساعت ۱۷:۱۷
، ۶ آوریل ۲۰۱۷جایگزینی متن - 'در باره' به 'درباره'
جز (جایگزینی متن - ' ' به ' ') |
جز (جایگزینی متن - 'در باره' به 'درباره') |
||
| خط ۵۲: | خط ۵۲: | ||
اين كتاب دو بخش (قسم) دارد كه هر يك از آنها چهار فصل (باب) را در بر مىگيرد. نويسنده در قسم نخست، رويدادها را از ظهور آدم(ع) تا ولادت مسيح(ع) دنبال مىكند؛ يعنى در باب اول «در حصر طوايف پادشاهان گذشته» مىكوشد، در باب دوم | اين كتاب دو بخش (قسم) دارد كه هر يك از آنها چهار فصل (باب) را در بر مىگيرد. نويسنده در قسم نخست، رويدادها را از ظهور آدم(ع) تا ولادت مسيح(ع) دنبال مىكند؛ يعنى در باب اول «در حصر طوايف پادشاهان گذشته» مىكوشد، در باب دوم درباره آفرينش آدم و شمار فرزندان وى سخن مىگويد، در باب سوم به «ذكر نوح و فرزندان و بيان اعمار ايشان» مىپردازد و در باب چهارم از ولادت ابراهيم و فرزندان او از يوقيم و دخترش مريم (مادر عيسى) ياد مىكند. وى در قسم دوم، از دوره ميلاد مسيح تا 705 هجرى گزارش مىكند و در چهار باب به باور مسيحيان درباره عيسى(ع)، چند و چون مرزهاى ولايت ارمن از مداين و ضياع، شناخت ولايتهاى افرنج و درياها و جزيرهها و ويژگىهاى سرزمينى و پادشاهان آنجا و ولادت مسيح(ع) و پادشاهى قيصران مىپردازد. | ||
==گزارش محتوا== | ==گزارش محتوا== | ||
| خط ۵۹: | خط ۵۹: | ||
=== الف) مدخل كارل يان بر كتاب === | === الف) مدخل كارل يان بر كتاب === | ||
مدخلى به قلم كارل يان و ترجمه منوچهر اميرمكرى | مدخلى به قلم كارل يان و ترجمه منوچهر اميرمكرى درباره اوضاع ايران پيش از نوشته شدن جامع التواريخ و انگيزه رشيد الدين براى دست گشادن بدين كار گران سنگ، در آستانه كتاب جاى گرفته است. يان، بيش از پنجاه سال به آرايش و ويرايش جامع التواريخ كوشيد و بخشهاى پنجگانه تاريخ عالم را به آلمانى ترجمه كرد و در 1951، متن تاريخ فرنگ را با مقدمهاى به زبان فرانسه منتشر ساخت. او در اين مقدمه عالمانه، نويسنده تاريخ پاپان و قياصره را باز شناسى مىكند و منبع اقتباس رشيد الدين را نوشتهاى از مارتينوس اوپاوينسيس مىشمرد. وى زمينه تاريخ نگارى را در هيچ يك از دورانهاى امپراتورى روم، آمادهتر از نخستين قرن پس از برپايى امپراتورى اوراسيايى (اروپايى - آسيايى) مغول نمىداند و با اشاره به زيانهاى گران بار فتوحات مغول، گسترش افق ديد بشر را از مثبتترين و سودمندترين پىآمدهاى آن بر مىشمرد؛ زيرا پردههاى اسرار ميان سرزمينهاى آسياى مركزى و شرقى بر اثر اين فتوحات بر افتاد. ايران كه پيش از چين، به چهار راه منابع سياسى، اقتصادى و فرهنگى بدل شد، در پيوندهاى شرق و غرب بسيار تأثير گذارد. وى زاده شدن كتاب گران سنگ جامع التواريخ را با توجه به اين مقدمه، بسيار طبيعى مىداند و با سنجش بناكتى (روضة الالباب فى تاريخ الاكابر و الانساب) با اين كتاب، به انگيزه رشيد الدين در نوشتن آن مىپردازد. رشيد الدين اندكى پس از مرگ غازان خان (1304م)، اثرش را تاريخ غازانى ناميد و به فرمان خان مغول تاريخ عالم را نوشت. | ||
وى با اشاره به پيشينه محتوايى اين كتاب، پس از گزارشى | وى با اشاره به پيشينه محتوايى اين كتاب، پس از گزارشى درباره فصلهاى آن به ارزيابى برخى از داستانهاى مجعول اين اثر و دسته بندى آنها مىپردازد و الگوى محتوايى و شكل ظاهرى تاريخ فرنگ او را نوشتههاى اروپايى مىداند و سرانجام با سنجش نسخههاى اصلى جامع التواريخ با يكديگر، درباره مستندات اين تصحيح گزارش مىدهد. گفتنى است كارل يان، در ترجمه فرانسه اين كتاب، سبك ساده و بىپيرايه آن را حفظ و به دقت از نثر روانش پيروى كرده است. | ||
=== ب) درونمايه كتاب === | === ب) درونمايه كتاب === | ||
| خط ۷۵: | خط ۷۵: | ||
ساره و ابراهيم را پس از وفاتشان، در جايى نزديك به بيت المقدس نهادند كه اكنون خليل الله خوانده مىشود. يعقوب، پدر بنى اسرائيل و عيص، جدّ اقوام فرنگ، از فرزندان اسحاق بودند و ايوب از نسل عيص شمرده مىشد. يعقوب پيامبر شد و نزد لاوان، برادر مادرش رفت و هفت سال براى او كار كرد تا دختر كوچكش را به زنى گرفت و با دوازده پسرش به سرزمين خود بازگشت. داود، از نسل يهودا يكى از ده پسر يعقوب بود و مريم از نسل داود به شمار مىرفت كه به فرمان خدا و بدون شوهر، به عيسى(ع) بار دار شد. سليمان نيز فرزند داود بود كه بزرگترين پادشاه مصر و شام و بنى اسرائيل شمرده مىشد و بيت المقدس (يروشالاييم) را بنياد نهاد. مسيح (كِرِسطوس) در دوران اَغُسطُوس (قيصر) زاده شد. | ساره و ابراهيم را پس از وفاتشان، در جايى نزديك به بيت المقدس نهادند كه اكنون خليل الله خوانده مىشود. يعقوب، پدر بنى اسرائيل و عيص، جدّ اقوام فرنگ، از فرزندان اسحاق بودند و ايوب از نسل عيص شمرده مىشد. يعقوب پيامبر شد و نزد لاوان، برادر مادرش رفت و هفت سال براى او كار كرد تا دختر كوچكش را به زنى گرفت و با دوازده پسرش به سرزمين خود بازگشت. داود، از نسل يهودا يكى از ده پسر يعقوب بود و مريم از نسل داود به شمار مىرفت كه به فرمان خدا و بدون شوهر، به عيسى(ع) بار دار شد. سليمان نيز فرزند داود بود كه بزرگترين پادشاه مصر و شام و بنى اسرائيل شمرده مىشد و بيت المقدس (يروشالاييم) را بنياد نهاد. مسيح (كِرِسطوس) در دوران اَغُسطُوس (قيصر) زاده شد. | ||
باب نخست از قسم دوم اين كتاب، ديدگاه نصرانيان را | باب نخست از قسم دوم اين كتاب، ديدگاه نصرانيان را درباره عيسى(ع) در بر دارد و از باور آنان به «اَب و ابن و روح القدس» سخن مىگويد. | ||
باب دوم اين قسم (بخش)، به چندى و چگونگى مرزهاى ولايتهاى ارمن از مداين و ضياع و راههاى آنها مىپردازد. | باب دوم اين قسم (بخش)، به چندى و چگونگى مرزهاى ولايتهاى ارمن از مداين و ضياع و راههاى آنها مىپردازد. | ||
| خط ۹۲: | خط ۹۲: | ||
نسخه بدلهاى تاريخ افرنج بر پايه شماره صفحات و سطرهاى اين كتاب، پيش از فهرستها جاى گرفته و نشانههاى اختصارى نسخهها، در بخش نسخه شناسى پيش گفتار مصحح آمدهاند. صورت لاتين نامها و لقبها در پانوشت هر صفحه وجود دارد و بخش «آوا نگارى» در آغاز كتاب، به خوانش درستتر اين واژگان كمك مىكند. | نسخه بدلهاى تاريخ افرنج بر پايه شماره صفحات و سطرهاى اين كتاب، پيش از فهرستها جاى گرفته و نشانههاى اختصارى نسخهها، در بخش نسخه شناسى پيش گفتار مصحح آمدهاند. صورت لاتين نامها و لقبها در پانوشت هر صفحه وجود دارد و بخش «آوا نگارى» در آغاز كتاب، به خوانش درستتر اين واژگان كمك مىكند. | ||
همچنين، تصوير آغاز و پايان شش نسخه از جامع التواريخ، در اين كتاب وجود دارد. نامهاى قيصران و پاپان در فهرست دراز دامن اين كتاب، با صورت انگليسى و تركى آنها همراه شده و مدخلى به قلم كارل يان و ترجمه منوچهر اميرمكرى | همچنين، تصوير آغاز و پايان شش نسخه از جامع التواريخ، در اين كتاب وجود دارد. نامهاى قيصران و پاپان در فهرست دراز دامن اين كتاب، با صورت انگليسى و تركى آنها همراه شده و مدخلى به قلم كارل يان و ترجمه منوچهر اميرمكرى درباره اوضاع ايران پيش از نوشته شدن اين كتاب و انگيزه رشيد الدين براى دست گشادن بدين كار گران سنگ، در آستانه كتاب جاى گرفته است. | ||
نمايه پايانى اين كتاب كه فهرستى از پاپهاى پس از عيسى(ع) تا دوران بنطكطوس را در بر دارد، بر پايه دائره المعارف مسيح سامان يافته است. | نمايه پايانى اين كتاب كه فهرستى از پاپهاى پس از عيسى(ع) تا دوران بنطكطوس را در بر دارد، بر پايه دائره المعارف مسيح سامان يافته است. | ||