اسناد تاریخی خاندان غفاری: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - '}} '''' به '}} '''')
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۳۴: خط ۳۴:
}}
}}


 
'''اسناد تاريخى خاندان غفارى'''، اثر [[اصفهانیان، کریم|كريم اصفهانيان]]، [[غفاری، بهرام|بهرام غفارى]] و [[عمران، علی|علی‌اصغر عمران]]، دربردارنده مجموعه‌اى از اسناد دوره قاجار از 1243ق تا 1327ق مى‌باشد كه در خاندان غفارى كاشانى موجود بوده است.
'''اسناد تاريخى خاندان غفارى'''، اثر [[اصفهانیان، کریم|كريم اصفهانيان]]، بهرام غفارى و اصغر عمران، دربردارنده مجموعه‌اى از اسناد دوره قاجار از 1243ق تا 1327ق مى‌باشد كه در خاندان غفارى كاشانى موجود بوده است.


کتاب به زبان فارسی و در سال 1385ش نوشته شده است.
کتاب به زبان فارسی و در سال 1385ش نوشته شده است.
خط ۴۴: خط ۴۳:


==ساختار==
==ساختار==
کتاب با مقدمه مؤلف، در بيان سابقه چاپ و انتشار مجموعه اسناد و مدارک تاريخى خاندان غفارى آغاز شده و مطالب در دو جلد و هر جلد در چندين بخش، ارائه گرديده است.
کتاب با مقدمه مؤلف<ref>[https://noorlib.ir/book/view/11188/%D8%A7%D8%B3%D9%86%D8%A7%D8%AF-%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%DB%8C-%D8%AE%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%86-%D8%BA%D9%81%D8%A7%D8%B1%DB%8C?pageNumber=15&viewType=html ر.ک: مقدمه، ج1، ص15]</ref>، در بيان سابقه چاپ و انتشار مجموعه اسناد و مدارک تاريخى خاندان غفارى آغاز شده و مطالب در دو جلد و هر جلد در چندين بخش، ارائه گرديده است.


در این مجموعه، چهار صد و بيست و نه سند درج شده كه اكثر آن‌ها درباره اشخاص و رويدادهاى دوران محمدشاه و ناصرالدين شاه قاجار بوده و بسيارى از اسناد نيز دستخط سلاطين ياد شده است.
در این مجموعه، چهار صد و بيست و نه سند درج شده كه اكثر آن‌ها درباره اشخاص و رويدادهاى دوران محمدشاه و ناصرالدين شاه قاجار بوده و بسيارى از اسناد نيز دستخط سلاطين ياد شده است.
خط ۶۱: خط ۶۰:
جلد اول، ابتدا به معرفى خاندان غفارى كاشانى پرداخته است. این خاندان؛ از جمله خاندان‌هایى بودند كه چندين نفر از آن‌ها جزء رجال معتبر، مؤثر و صاحب نام در دوران قاجار به شمار مى‌رفتند. حتى چند تن از آنان، در دربار ناصرالدين شاه، نخست متصدى امور خلوت، انشاء، رياست و تفنگ‌دارى بوده و بعدها به مقامات مهم مملكتى رسيدند.
جلد اول، ابتدا به معرفى خاندان غفارى كاشانى پرداخته است. این خاندان؛ از جمله خاندان‌هایى بودند كه چندين نفر از آن‌ها جزء رجال معتبر، مؤثر و صاحب نام در دوران قاجار به شمار مى‌رفتند. حتى چند تن از آنان، در دربار ناصرالدين شاه، نخست متصدى امور خلوت، انشاء، رياست و تفنگ‌دارى بوده و بعدها به مقامات مهم مملكتى رسيدند.


برجسته‌ترين فرد این خاندان، فرخ خان امین‌الدوله (1230- 1288ق) بود كه به دربار فتحعلى شاه قاجار راه يافته و سوابقى چون حكمرانى طبرستان، گيلان و كاشان، سفارت اروپا برای رفع اختلاف انگليس و ایران بر سر هرات، امضاى معاهده پاريس از طرف ناصرالدين شاه، حكومت كاشان، اصفهان و فارس و رياست گمرك‌خانه‌ها و وزارت دربار در كارنامه اوست.
برجسته‌ترين فرد این خاندان، فرخ خان امین‌الدوله (1230- 1288ق) بود كه به دربار فتحعلى شاه قاجار راه يافته و سوابقى چون حكمرانى طبرستان، گيلان و كاشان، سفارت اروپا برای رفع اختلاف انگليس و ایران بر سر هرات، امضاى معاهده پاريس از طرف ناصرالدين شاه، حكومت كاشان، اصفهان و فارس و رياست گمرك‌خانه‌ها و وزارت دربار در كارنامه اوست<ref>[https://noorlib.ir/book/view/11188/%D8%A7%D8%B3%D9%86%D8%A7%D8%AF-%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%DB%8C-%D8%AE%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%86-%D8%BA%D9%81%D8%A7%D8%B1%DB%8C?pageNumber=13&viewType=html ر.ک: مقدمه، ص13]</ref>.


اين جلد، در هشت بخش زير ارائه گرديده است:
اين جلد، در هشت بخش زير ارائه گرديده است:


#اسناد دوره سلطنت محمدشاه شامل:
#اسناد دوره سلطنت محمدشاه <ref>[https://noorlib.ir/book/view/11188/%D8%A7%D8%B3%D9%86%D8%A7%D8%AF-%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%DB%8C-%D8%AE%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%86-%D8%BA%D9%81%D8%A7%D8%B1%DB%8C?sectionNumber=2&viewType=html ر.ک: متن کتاب، ج1، ص1]</ref>شامل:
#:- نامه‌هایى از محمّد میرزا به منوچهر خان معتمدالدوله، حاجى میرزا آقاسى به فرخ خان و میرزا آقا از اصفهان.
#:- نامه‌هایى از محمّد میرزا به منوچهر خان معتمدالدوله، حاجى میرزا آقاسى به فرخ خان و میرزا آقا از اصفهان.
#:- فرمان‌هاى محمد شاه به میرزا آقا، منوچهر خان معتمدالدوله و دستور حاجى میرزا آقاسى صدراعظم محمّد شاه درباره یکى از قنات كاشان و تعمیر بندعبّاسى.
#:- فرمان‌هاى محمد شاه به میرزا آقا، منوچهر خان معتمدالدوله و دستور حاجى میرزا آقاسى صدراعظم محمّد شاه درباره یکى از قنات كاشان و تعمیر بندعبّاسى.
#:- عريضه‌هایى از: فرخ خان به حاج میرزا آقاسى، شاهرخ میرزا از سرداران افغان، شاه‌پسند بلوچ و محمد صالح كردبچه به محمد شاه قاجار.
#:- عريضه‌هایى از: فرخ خان به حاج میرزا آقاسى، شاهرخ میرزا از سرداران افغان، شاه‌پسند بلوچ و محمد صالح كردبچه به محمد شاه قاجار.
#اسناد و مدارک دوره سلطنت ناصرالدين شاه كه شامل تعداى قبض رسيد، وجه به دست‌خط ناصرالدين شاه، فرمان‌هاى او به فرخ خان امین الملك پيرامون امور مملكتى؛ از جمله: تأكيد در منعقد كردن قرارداد با انگلستان و جلوگيرى از جنگ با آن‌ها، موافقت با تخليه هرات و... مى‌شود.
#اسناد و مدارک دوره سلطنت ناصرالدين شاه<ref>[https://noorlib.ir/book/view/11188/%D8%A7%D8%B3%D9%86%D8%A7%D8%AF-%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%DB%8C-%D8%AE%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%86-%D8%BA%D9%81%D8%A7%D8%B1%DB%8C?sectionNumber=2&pageNumber=23&viewType=html ر.ک: همان، ص23]</ref> كه شامل تعداى قبض رسيد، وجه به دست‌خط ناصرالدين شاه، فرمان‌هاى او به فرخ خان امین الملك پيرامون امور مملكتى؛ از جمله: تأكيد در منعقد كردن قرارداد با انگلستان و جلوگيرى از جنگ با آن‌ها، موافقت با تخليه هرات و... مى‌شود.
#:اين اسناد تاريخ‌دار بوده و بدين جهت از داراى ارزش تاريخى ويژه‌اى مى‌باشند.
#:اين اسناد تاريخ‌دار بوده و بدين جهت از داراى ارزش تاريخى ويژه‌اى مى‌باشند.
#دست‌خطهاى ناصرالدين شاه قاجار به فرخ‌خان امین‌الدوله پيرامون مسائلى از قبيل دستور پختن پنجاه خروار نان از غلّه‌هاى شاهى و توزيع بين فقراى زنجان، نگرانى شاه از سياست جديد انگلستان با تغيير سفير، درباره میرزا كمال پيشكار كاشان و...
#دست‌خطهاى ناصرالدين شاه قاجار به فرخ‌خان امین‌الدوله پيرامون مسائلى از قبيل دستور پختن پنجاه خروار نان از غلّه‌هاى شاهى و توزيع بين فقراى زنجان، نگرانى شاه از سياست جديد انگلستان با تغيير سفير، درباره میرزا كمال پيشكار كاشان و...<ref>[https://noorlib.ir/book/view/11188/%D8%A7%D8%B3%D9%86%D8%A7%D8%AF-%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%DB%8C-%D8%AE%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%86-%D8%BA%D9%81%D8%A7%D8%B1%DB%8C?sectionNumber=2&pageNumber=95&viewType=html ر.ک: همان، ص95]</ref>
#عريضه‌هاى رجال و اشخاص مختلف به ناصر‌الدين شاه قاجار از جمله اردشير میرزا حاكم آذربايجان راجع به استقبال از فرخ خان امین‌الملك در موقع مراجعت از مأموريت اروپا، اسدالله پسر صنيع‌الملك در مورد افزايش مواجب، مخبرالدوله راجع به منافع تلگراف و....
#عريضه‌هاى رجال و اشخاص مختلف به ناصر‌الدين شاه قاجار از جمله اردشير میرزا حاكم آذربايجان راجع به استقبال از فرخ خان امین‌الملك در موقع مراجعت از مأموريت اروپا، اسدالله پسر صنيع‌الملك در مورد افزايش مواجب، مخبرالدوله راجع به منافع تلگراف و....
#:اين عريضه‌ها در پاره‌اى از موارد پاسخ داده شده و همه آن‌ها بدون تاريخ مى‌باشند.
#:اين عريضه‌ها در پاره‌اى از موارد پاسخ داده شده و همه آن‌ها بدون تاريخ مى‌باشند<ref>[https://noorlib.ir/book/view/11188/%D8%A7%D8%B3%D9%86%D8%A7%D8%AF-%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%DB%8C-%D8%AE%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%86-%D8%BA%D9%81%D8%A7%D8%B1%DB%8C?sectionNumber=2&pageNumber=165&viewType=html ر.ک: همان، ص165]</ref>.
#نامه‌هاى اشخاصى از قبيل آقاخان نورى، رالينسن سفير انگليس، لوى پلى شارژ دافر انگليسى و... به فرخ‌خان امین‌الدوله و نامه‌هاى فرخ‌خان به اشخاص مختلف از جمله برادرش میرزا هاشم‌خان امین خلوت.
#نامه‌هاى اشخاصى از قبيل آقاخان نورى، رالينسن سفير انگليس، لوى پلى شارژ دافر انگليسى و... به فرخ‌خان امین‌الدوله و نامه‌هاى فرخ‌خان به اشخاص مختلف از جمله برادرش میرزا هاشم‌خان امین خلوت.<ref>[https://noorlib.ir/book/view/11188/%D8%A7%D8%B3%D9%86%D8%A7%D8%AF-%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%DB%8C-%D8%AE%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%86-%D8%BA%D9%81%D8%A7%D8%B1%DB%8C?sectionNumber=2&pageNumber=227&viewType=html ر.ک: همان، ص227]</ref>
#نامه‌هایى از رجال و اشخاص مختلف؛ از جمله میرزا محمد خان اقبال‌الدوله به محمدحسين خان، میرزا عباخان معاون‌الملك، میرزا محمدخان غفارى و...
#نامه‌هایى از رجال و اشخاص مختلف؛ از جمله میرزا محمد خان اقبال‌الدوله به محمدحسين خان، میرزا عباخان معاون‌الملك، میرزا محمدخان غفارى و...<ref>[https://noorlib.ir/book/view/11188/%D8%A7%D8%B3%D9%86%D8%A7%D8%AF-%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%DB%8C-%D8%AE%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%86-%D8%BA%D9%81%D8%A7%D8%B1%DB%8C?sectionNumber=2&pageNumber=309&viewType=html ر.ک: همان، ص309]</ref>
#:اين اسناد نيز بدون درج تاريخ مى‌باشند.
#:اين اسناد نيز بدون درج تاريخ مى‌باشند.
#نامه‌هاى میرزا علينقى حكيم‌الممالك كه بيشتر آن‌ها را خطاب به پدرش نوشته است.
#نامه‌هاى میرزا علينقى حكيم‌الممالك كه بيشتر آن‌ها را خطاب به پدرش نوشته است<ref>[https://noorlib.ir/book/view/11188/%D8%A7%D8%B3%D9%86%D8%A7%D8%AF-%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%DB%8C-%D8%AE%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%86-%D8%BA%D9%81%D8%A7%D8%B1%DB%8C?sectionNumber=2&pageNumber=423&viewType=html ر.ک: همان، ص423]</ref>.
#اسناد دوره بعد از ناصرالدين شاه در مواردى، همچون قرارداد میان صنيع‌الدوله وزير خزانه و رابينو رئيس كل بانك شاهنشاهى ایران، نمونه گواهينامه تحصيلى دارالفنون در دوره مظفرالدين شاه قاجار، فرمان محمدعلى شاه قاجار به وزير دربار و...
#اسناد دوره بعد از ناصرالدين شاه در مواردى، همچون قرارداد میان صنيع‌الدوله وزير خزانه و رابينو رئيس كل بانك شاهنشاهى ایران، نمونه گواهينامه تحصيلى دارالفنون در دوره مظفرالدين شاه قاجار، فرمان محمدعلى شاه قاجار به وزير دربار و...<ref>[https://noorlib.ir/book/view/11188/%D8%A7%D8%B3%D9%86%D8%A7%D8%AF-%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%DB%8C-%D8%AE%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%86-%D8%BA%D9%81%D8%A7%D8%B1%DB%8C?sectionNumber=2&pageNumber=489&viewType=html ر.ک: همان، ص489]</ref>


در مجموعه این اسناد، از حوادث و مسائلى، چون مذاكرات فرخ‌خان با وزير مختار انگليس راجع به بحرين، تحریک انگليسى‌ها در مسقط، تغيير سفير و سياست جديد انگيس، استخدام افسران انگليسى، پذيرايى از حاكم ایرانى هرات، سرحدات عثمانى، مسائل هرات و جدايى از ایران، فعاليت انگيسى‌ها در سيستان، اعزام قشون به ايالات مختلف و سرحدات، فعاليت بابى‌ها، اوضاع ايالات و شهرهاى مختلف، جنگ با تركمن‌ها در سرحدات شمال شرقى، مدارس مظفريه و بسيارى مكاتبات ديگر در باب وجوهات، داد و ستدها، توصيه‌ها، امور جارى دولتى، شخصى و خانوادگى سخن گفته شده كه در نوع خود، تصويرى از فرهنگ زندگى روزمره درباريان و ديوانيان به دست مى‌دهند.
در مجموعه این اسناد، از حوادث و مسائلى، چون مذاكرات فرخ‌خان با وزير مختار انگليس راجع به بحرين<ref>[https://noorlib.ir/book/view/11188/%D8%A7%D8%B3%D9%86%D8%A7%D8%AF-%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%DB%8C-%D8%AE%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%86-%D8%BA%D9%81%D8%A7%D8%B1%DB%8C?pageNumber=16&viewType=html ر.ک: همان، ص16]</ref>، تحریک انگليسى‌ها در مسقط<ref>[https://noorlib.ir/book/view/11188/%D8%A7%D8%B3%D9%86%D8%A7%D8%AF-%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%DB%8C-%D8%AE%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%86-%D8%BA%D9%81%D8%A7%D8%B1%DB%8C?sectionNumber=2&pageNumber=376&viewType=html ر.ک: همان، ص376]</ref>، تغيير سفير و سياست جديد انگيس<ref>[https://noorlib.ir/book/view/11188/%D8%A7%D8%B3%D9%86%D8%A7%D8%AF-%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%DB%8C-%D8%AE%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%86-%D8%BA%D9%81%D8%A7%D8%B1%DB%8C?sectionNumber=2&pageNumber=636&viewType=html ر.ک: همان، ص636]</ref>، استخدام افسران انگليسى، پذيرايى از حاكم ایرانى هرات، سرحدات عثمانى، مسائل هرات و جدايى از ایران، فعاليت انگيسى‌ها در سيستان، اعزام قشون به ايالات مختلف و سرحدات، فعاليت بابى‌ها، اوضاع ايالات و شهرهاى مختلف، جنگ با تركمن‌ها در سرحدات شمال شرقى، مدارس مظفريه و بسيارى مكاتبات ديگر در باب وجوهات، داد و ستدها، توصيه‌ها، امور جارى دولتى، شخصى و خانوادگى سخن گفته شده كه در نوع خود، تصويرى از فرهنگ زندگى روزمره درباريان و ديوانيان به دست مى‌دهند.


دوم، بعد از معرفى خاندان غفارى و اشاره به برخى از شخصيت‌هاى مهم آن، اسناد به جامانده از دوران قاجار نزد این خاندان را در پنج بخش زير ارائه كرده است:
دوم، بعد از معرفى خاندان غفارى و اشاره به برخى از شخصيت‌هاى مهم آن، اسناد به جامانده از دوران قاجار نزد این خاندان را در پنج بخش زير ارائه كرده است:
خط ۹۵: خط ۹۴:


==وضعيت کتاب==
==وضعيت کتاب==


سابقه چاپ و انتشار مجموعه اسناد و مدارک تاريخى خاندان غفارى، مربوط است به سال 1344ش كه دانشگاه تهران، نخست کتاب مخزن‌الوقايع در شرح مأموريت سياسى فرخ‌خان امین‌الملك به دربارهاى اروپا در قرن نوزدهم را منتشر كرد و متعاقب آن، پنج جلد از مجموعه اسناد و مدارک فرخ‌خان امین‌الدوله را بين سال‌هاى 1346ش تا 1357ش به چاپ رساند كه پس از انتشار جلد پنجم، جز جلد دوم كه حاوى اطلاعاتى درباره وضع حكومت‌ها و طرز اداره كشورهاى اروپايى در قرن نوزدهم مى‌باشد، کتاب مستقلى به چاپ نرسيده است.
سابقه چاپ و انتشار مجموعه اسناد و مدارک تاريخى خاندان غفارى، مربوط است به سال 1344ش كه دانشگاه تهران، نخست کتاب مخزن‌الوقايع در شرح مأموريت سياسى فرخ‌خان امین‌الملك به دربارهاى اروپا در قرن نوزدهم را منتشر كرد و متعاقب آن، پنج جلد از مجموعه اسناد و مدارک فرخ‌خان امین‌الدوله را بين سال‌هاى 1346ش تا 1357ش به چاپ رساند كه پس از انتشار جلد پنجم، جز جلد دوم كه حاوى اطلاعاتى درباره وضع حكومت‌ها و طرز اداره كشورهاى اروپايى در قرن نوزدهم مى‌باشد، کتاب مستقلى به چاپ نرسيده است.
خط ۱۰۸: خط ۱۰۶:
#مقدمه و متن کتاب.
#مقدمه و متن کتاب.
#سايت: www.ketab.ir.  
#سايت: www.ketab.ir.  


[[رده:کتاب‌شناسی]]
[[رده:کتاب‌شناسی]]
[[رده: تاریخ]]
[[رده: تاریخ]]
[[رده: تاریخ ایران]]
[[رده: تاریخ ایران]]
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش