۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۹: | خط ۹: | ||
|- | |- | ||
|نام پدر | |نام پدر | ||
| data-type="authorfatherName" | | | data-type="authorfatherName" |هادی | ||
|- | |- | ||
|متولد | |متولد | ||
| data-type="authorbirthDate" | | | data-type="authorbirthDate" |15محرم سال 1215ق برابر با ۱۸ خرداد ۱۱۷۹ش | ||
|- | |- | ||
|محل تولد | |محل تولد | ||
| data-type="authorBirthPlace" | | | data-type="authorBirthPlace" |تهران | ||
|- | |- | ||
|رحلت | |رحلت | ||
| data-type="authorDeathDate" | | | data-type="authorDeathDate" |۸ تیر ۱۲۵۰ش برابر با 1288ق | ||
|- | |- | ||
|اساتید | |اساتید | ||
| data-type="authorTeachers" | | | data-type="authorTeachers" |[[محمدمهدى خان]] | ||
|- | |- | ||
|برخی آثار | |برخی آثار | ||
| خط ۳۱: | خط ۳۱: | ||
</div> | </div> | ||
'''رضاقلى خان'''، معروف به '''لله‌باشى'''، متخلص به | '''رضاقلى خان''' (1179- ۱۲۵۰ش)، معروف به '''لله‌باشى'''، متخلص به هدايت، نویسنده، ادیب، شاعر، تاریخ‌نگار، تذکره نویس، سفیر، رئیس دارالفنون، دوره قاجاریه | ||
== ولادت == | == ولادت == | ||
در شب پانزدهم محرم سال | در شب پانزدهم محرم سال 1215ق برابر با ۱۸ خرداد ۱۱۷۹ش در تهران چشم به جهان گشود. | ||
پدرش از خاندان‌هاى اصيل و گرامى قريه چادره كلاته نزديك دامغان بود و در ملازمت جعفرقلى خان قاجار به سر مى‌برد. پس از مرگ جعفرقلى خان در سال مرگ خاقان كبير به زيارت كربلا رفت و در آغاز به تخت نشستن فتحعلى شاه به خدمت او درآمد. | پدرش آقا هادی پسر اسماعیل کمال از خاندان‌هاى اصيل و گرامى قريه چادره كلاته نزديك دامغان بود و در ملازمت جعفرقلى خان قاجار به سر مى‌برد. پس از مرگ جعفرقلى خان در سال مرگ خاقان كبير به زيارت كربلا رفت و در آغاز به تخت نشستن فتحعلى شاه به خدمت او درآمد. | ||
در سال | در سال 1215ق كه هدايت به دنيا آمد، در سفر خراسان بود و چون خبر ولادت فرزندش را شنيد، نام رضاقلى را براى او انتخاب كرد. در سال 1217ق صاحب‌جمع كل ديوان فارس شد و ملازمت شاهزاده حسينعلى ميرزا فرمانرواى فارس يافت. در سال 1218 درگذشت و جسدش به نجف اشرف انتقال يافت. | ||
هدايت در خدمت محمدمهدى | == تحصیلات == | ||
هدايت در خدمت [[محمدمهدى خان]]، متخلص به شحنه به تحصيل پرداخت و در آغاز جوانى به ملازمت شاهزاده فرمانفرما و فرزندان او درآمد و از محبت و حمايت و نوازش ايشان و شجاع‌السلطنه برخوردار بود. از سن صغر به سرودن شعر پرداخت. هنگامى كه فتحعلى شاه به شيراز رفت، مورد التفات شاه قرار گرفت و چنان‌كه خود نوشته، به‌جاى فتحعلى خان صبا كه رحلت كرده بود، سمت ملك‌الشعرايى يافت. هنگام بازگشت فتحعلى شاه، هدايت بيمار شد و از التزام ركاب محروم گرديد. بعد از مرگ فتحعلى شاه به نديمى نواب فيروز ميرزا منصوب شد. دو سال بعد فيروز ميرزا به حكومت کرمان انتصاب يافت و فريدون ميرزا به فرمانفرمايى فارس مأمور گرديد. هدايت را به نديمى خود دعوت كرد و مورد التفات قرار داد. درسال 1254 از جانب فرمانفرماى فارس به تهران فرستاده شد و در پانزدهم رمضان به خانه جامى ميرزا آقاسى صدر اعظم سكونت گرفت و به حضور پادشاه باريافت و در شمار مقربان و ملتزمان درآمد و تربيت عباس ميرزا به عهده او واگذار شد. | |||
بعد از درگذشت محمد شاه در سال 1264 همراه بزرگان و شاهزادگان به استقبال ناصرالدين شاه كه از تبريز براى جلوس به تخت سلطنت تهران مى‌آمد، رفت و به خدمت مقرر مأمور شد، ولى به سببى چند از آن خدمت استعفا كرد و به كنج عزلت افتاد. پس از چندى باز به خدمت خوانده شد و به سفيرى خوارزم مأمور گرديد و در پنجم جمادى‌الثانى سال 1267 از راه مازندران و استرآباد به خوارزم رفت. پس از بازگشت از اين سفر، به رياست و نظامت مدرسه دارالفنون مفتخر آمد. | بعد از درگذشت محمد شاه در سال 1264 همراه بزرگان و شاهزادگان به استقبال ناصرالدين شاه كه از تبريز براى جلوس به تخت سلطنت تهران مى‌آمد، رفت و به خدمت مقرر مأمور شد، ولى به سببى چند از آن خدمت استعفا كرد و به كنج عزلت افتاد. پس از چندى باز به خدمت خوانده شد و به سفيرى خوارزم مأمور گرديد و در پنجم جمادى‌الثانى سال 1267 از راه مازندران و استرآباد به خوارزم رفت. پس از بازگشت از اين سفر، به رياست و نظامت مدرسه دارالفنون مفتخر آمد. | ||
== وفات == | |||
در ۸ تیر ۱۲۵۰ش برابر با 1288ق در تهران درگذشت. | |||
== آثار == | == آثار == | ||