رسائل المحقق الكركي: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۶۳: خط ۶۳:
#[[رسالة في صلاة و صوم المسافر]]
#[[رسالة في صلاة و صوم المسافر]]
#[[رسالة في السجود على التربة المشويّة]]
#[[رسالة في السجود على التربة المشويّة]]
#[[رسالة في خروج المقيم عن حدود البلد]]
#[[رسالة في ترتيب قضاء الصلاة الفائتة]]
#[[رسالة في السهو و الشک في الصلاة]]
#[[رسالة في الحج]]
#[[رسالة الخيار فى البيع]]
#[[رسالة في إجازةالوارث قبل الموت]]


 رسالة في التقية 
----------------------------------
رسالة فى ملاقى الشبهةالمحصورة
----------------------------------
رسالة في العصير العنبى 
----------------------------------
----------------------------------
----------------------------------
qq
----------------------------------
qرسالة في السجود على التربةالمشويّة 




خط ۱۱۳: خط ۷۵:
----------------------------------
----------------------------------


qرسالة  في  خروج  المقيم  عن  حدود البلدq{J
qq{J


در اين مقاله مسئله مسافرى كه قصد اقامت كرده و از آن شهر خارج شده و در فاصله بين حد ترخص و مسافت واقع مى‌شود و قصد برگشتن دارد ولى قصد نيت 10 روز ديگرى را ندارد، بررسى شده است. در اين مسئله دو قول وجود دارد يكى نظر [[طوسی، محمد بن حسن|شيخ طوسى]] (م 460 ه‍ ق)، [[ابن براج، عبدالعزیز بن نحریر|ابن براج]] (م 481 ه‍ ق) و [[حلی، حسن بن یوسف|علامه حلّى]] (م 726 ه‍ ق) اين است كه وظيفۀ وى نماز شكسته است و نظريه [[شهيد اول]] (م 726 ه‍ ق) و گروهى از فقهاء نماز تمام است و مؤلف نيز نظر [[شهید اول، محمد بن مکی|شهيد اوّل]] را كه نماز تمام است انتخاب مى‌كند. اين نوشته به سبك فقه استدلالى است امّا آيات و روايات مطرح نشده و بيشتر نظريات فقها مطرح گرديده است.


اين كتاب در دو جا از [[الذريعة إلی تصانيف الشيعة|الذريعة]]ذكر شده است. در جلد 11، صفحه 180 مؤلف به نسخه مربوط به سال 1100 به خط مولى على بن محمد امين ساروى در نزد سيد هادى شكورى اشاره كرده است.
و در جلد 21 صفحه 400 به نوشته‌اى به نام مقالة فى الخروج عن حد الترخص من محل الاقامة اشاره شده است كه مؤلف آن را براى شاگردش مى‌گفته است و وى آن را مى‌نوشته است كه در نزد سيد [[طباطبایی یزدی، محمدباقر|محمدباقريزدى]] بوده است.


----------------------------------
----------------------------------


qرسالة  في  ترتيب  قضاء الصلاة  الفائتة 
qرسالة في ترتيب قضاءالصلاةالفائتة 
 
اين نوشته بسيار مختصر به بررسى مسئله فراموش شدن ترتيب نمازهاى قضاء پرداخته است.
 
مؤلف پس از طرح دو نظريه اصحاب، قول به عدم وجوب اقامه نمازهاى قضاء به نحوى كه ترتيب در آن حاصل شود، را پذيرفته است.


اين كتاب به سبك فقه نيمه استدلالى نوشته شده و در آن به روايات و آيات، يا اجماع استناد نشده است و صرفا مؤلف در قسمتى از آن قول به وجوب ترتيب را، سخت‌ترين راه بجا آوردن نمازهاى قضاء ذكر كرده است.


در مقدمه ناشر، به نسخه‌اى متعلّق به كتابخانه آیت‌الله مرعشى مربوط به سال 964 ق اشاره شده است.
==نسخه‌ها==
در [[الذريعة إلی تصانيف الشيعة|الذريعة]]267/12، 212/14، نسخه‌اى به خط شيخ محمود بن طلاع جزائرى مربوط به سال 1086 ذكر شده است.
در [[الذريعة إلی تصانيف الشيعة|الذريعة]]248/7 نسخه‌اى به خط شيخ موسى بن رحلة بريهى مربوط به سال 975ق متعلّق به كتابخانه آستان قدس رضوى اشاره شده است اين نسخه منظم به حاشيه مختصر النافع كركى است.
همچنين به نسخه‌هائى منظم به حاشيه بر شرايع وى در كتابخانه شيخ محمد سلطان المتكلمين در تهران، و نسخه خط محمد بن على بن خوبيار مربوط به 954ق منظم به كتابهاى ديگرش الجعفرية و العدالة و الكبائر متعلق به كتابخانه شيخ مشكور نجفى اشاره شده است.
در كتاب مقدمه‌اى بر فقه شيعه ص 176 و 177 به نسخه‌هاى متعدد منتخبى از آستان قدس رضوى، گوهر شاد مجلس شوراى اسلامى، و غير آنان اشاره شده است. و در مقدمه ناشر نيز نسخه‌هايى از كتابخانه‌هاى آیت‌الله مرعشى، مجلس شوراى اسلامى، كتابخانه ملى ذكر شده‌اند.
اين كتاب در سال 1322ق در تهران در آخر كتاب البيان شهيد أول چاپ شده است.


----------------------------------
----------------------------------


qرسالة  في  السهو و الشک في  الصلاة q{J
qرسالة في السهو و الشک في الصلاة q{J
 
در اين كتاب احكام سهو و نسيان در اركان و واجبات نماز بيان شده است.
 
سبك نگارش آن فقه رساله‌اى است و گاهى نيز به نظريات [[طوسی، محمد بن حسن|شيخ طوسى]] اشاره شده است.
 
مؤلف در آن تلاش نموده است كه اصول اساسى اين احكام نوشته شود و در خاتمه آن مى‌نويسد: قد ذكرت ايها الطالب المسترشد اصول هذين الاثنين او اكثر فروعهما بعبارة تقرب الى فهمك و تزيل عنك و همك، لان الجزئيات فروع الفقه لا تنحصر بعدد و لا تنضبط بحد و محصّلها ما ذكرناه.


در دو جاى [[الذريعة إلی تصانيف الشيعة|الذريعة]](ج 212/14، 267/12) اين كتاب به [[محقق کرکی، علی بن حسین|محقق كركى]] نسبت داده شده است و در ذ247/12/ اين كتاب به خط شيخ محمود بن طلاع جزائرى همراه با كتاب السؤال و الجواب وى ذكر شده است. امّا در ذ248/7/ نسبت اين كتاب به وى را استظهار نموده است و نوشته است: و من اتصاله بسائر تصانيف الكركى فى هذه النسخ المكتوبات فى قرب عصره يظن كونه ايضا من تصنيفه.
==نسخه‌ها==
در [[الذريعة إلی تصانيف الشيعة|الذريعة]]267/12، 212/14، اين آدرس در [[الذريعة إلی تصانيف الشيعة|الذريعة]] براى كتاب «رسالة فى السهو و الشك فى الصلاة» ذكر شده است.
نسخه‌اى به خط شيخ محمود بن طلاع جزائرى مربوط به سال 1086 ذكر شده است.
مؤلف [[الذريعة إلی تصانيف الشيعة|الذريعة]] در اين آدرس به كتاب الخلل اشاره نموده كه مؤلف آن مشخص نيست. نسخه‌اى به خط شيخ موسى بن رحلة بريهى مربوط به سال 975 ق متعلّق به كتابخانه آستان قدس رضوى اشاره شده است اين نسخه به همراه حاشيه مختصر النافع كركى است. همچنين به نسخه‌هائى به همراه حاشيه بر شرايع وى در كتابخانه شيخ محمد سلطان المتكلمين در تهران، و نسخه خط محمد بن على بن خوبيار مربوط به 954 ق به همراه كتابهاى ديگرش الجعفرية و العدالة و الكبائر متعلق به كتابخانه شيخ مشكور نجفى اشاره شده است.
در كتاب مقدمه‌اى بر فقه شيعه ص 176 و 177 به نسخه‌هاى متعدد منتخبى از آستان قدس رضوى، گوهرشاد مجلس شوراى اسلامى، و غير آنان اشاره شده است. و در مقدمه ناشر نيز نسخه‌هايى از كتابخانه‌هاى آیت‌الله مرعشى، مجلس شوراى اسلامى، كتابخانه ملى ذكر شده‌اند.
اين كتاب در سال 1322 ق در تهران در آخر كتاب البيان شهيد أول چاپ شده است. اين عبارت در [[الذريعة إلی تصانيف الشيعة|الذريعة]](248/7) براى كتاب الخلل ذكر شده است.


----------------------------------
----------------------------------




qرسالة  في  الحج 
qرسالة في الحج 


در اين كتاب واجبات و مستحبات مناسك حج و احكام آنان بيان شده است و از يك مقدمه و دو فصل تشكيل شده است.


مقدمه شامل تعريف لغوى و شرعى حج، اخبار فضيلت آن، شرائط وجوب و انواع آن مى‌باشد. و دو فصل آن دربردارنده احكام عمرۀ تمتع و حج تمتع مى‌باشد. سبك نگارش آن فقه رساله‌اى است و مؤلف دربارۀ علت تأليف آن مى‌نويسد:
وضعتها؟ ؟ (رسالة الحج) على سبيل الاختصار، بالتماس خلاصة بعض الاخوان الاخيار نفعه الله و ايانابها و اجزل لنا جميعا ثوابها.
در [[الذريعة إلی تصانيف الشيعة|الذريعة]] ج 269/22، ج 197/25 به شرح اين كتاب به نام هداية الناج به وسيله شرف‌الدين يحيى بن عزالدين حسين بحرانى شاگرد مؤلف و نائب او در شهر يزد اشاره شده است.
شرف‌الدين يحيى علاوه بر اين كتاب رسالة الجعفريه وى را نيز شرح زده است (ذ12/2/، 436/3) و همينطور اللمعة الجلية [[ابن فهد حلی، احمد بن محمد|ابن فهد حلّى]] را شرح نموده است ذ190/6/
در مقدمه ناشر به نسخه‌هائى از كتاب متعلق به آستان قدس رضوى و كتابخانه آیت‌الله مرعشى مربوط به سال 964 اشاره شده است.


----------------------------------
----------------------------------
خط ۱۹۲: خط ۱۰۱:




نام كتاب: رسالة الخيار فى البيع، رسالة فى تصرف المشترى فى زمن الخيار
نوشته مختصرى است كه در آن سقوط و عدم سقوط خيار در بيع نسبت به تصرفات مشترى و بايع بررسى شده است: اين كتاب به سبك فقه استدلالى نوشته شده است و مؤلف پس از تقسيم خيار نسبت به مشترى بايع يا هر دو به بررسى هر كدام پرداخته است.
وى تصرف مشترى در سقوط خيار را از موارد مورد تسالم فقهاء دانسته و به اقوال [[طوسی، محمد بن حسن|شيخ طوسى]] در المبسوط، [[حلی، جعفر بن حسن|محقق حلّى]] در [[شرائع الإسلام في مسائل الحلال و الحرام (تحقیق بقال)|شرايع الاسلام]]، [[حلی، حسن بن یوسف|علامه حلّى]] در تذكرة الفقهاء، قواعد الاحكام، التحرير، ارشاد الاذهان استناد كرده است.


وى در اواخر مباحث آن مى‌نويسد: و اعلم ان الغرض الاقصى فى بيان هذه الاحكام كلّها، هو بيان كون الاجازة الواقعة من المشترى للبايع فى العين المبيعة بخيار البايع يقتضى سقوط خياره فهذا هو المقصود بالبيان و الذى وقع فيه الوهم، و هذا الحكم يكاد يلحق بالبديهيات عند الفقهاء بعد الاحاطة بمقدماته و قد تطابق كلام القوم على ذلك و لم نقف على خلاف فيه لاحد من الاصحاب. در مقدمه ناشر به نسخه‌اى مربوط به سال 964 ق متعلّق به كتابخانه آیت‌الله مرعشى اشاره شده است. در مقدمه‌اى بر فقه شيعه ص 179 به نسخه‌اى در مجلس شوراى اسلامى اشاره شده است و در معرفى آثار [[محقق کرکی، علی بن حسین|محقق كركى]] قبل از آن در ص 178 نسخه رسالة فى تحقيق البيع بشرط الخيار از دانشگاه تهران را ذكر نموده است كه بنظر مى‌رسد با توجه به توضيحاتى كه گذشت، اين دو كتاب، يكى باشند، به كتاب [[الذريعة إلی تصانيف الشيعة|الذريعة]] مراجعه شد اين عنوان وجود نداشت بلكه در آنجا كتاب «رساله فى تصرف المشترى فى زمن الخيار» آمده است كه مؤلف [[الذريعة إلی تصانيف الشيعة|الذريعه]] احتمال قوى مى‌دهد اين كتاب از [[محقق کرکی، علی بن حسین|محقق كركى]] مى‌باشد.


----------------------------------
----------------------------------
رسالة في إجازةالوارث قبل الموت






نوشته بسيار مختصر و كوچكى است در دو صفحه است كه در آن مسئله اجازه وارث قبل از مرگ را تأييد نموده است.
سبك نگارش آن فقه استدلالى است.
در اين مسئله دو نظريه وجود دارد كه ابن جنيد، [[طوسی، محمد بن حسن|شيخ طوسى]]، ابن حمزة و [[حلی، حسن بن یوسف|علامه حلّى]] صحت آن را تأييد نموده است و در نظريه دوم كه اين اجاره را صحيح ندانسته‌اند [[شيخ مفيد]]، سلاّر،[[ابن‌ادریس، محمد بن احمد| ابن ادريس]] و [[فخرالمحققین، محمد بن حسن|فخر المحققين]] آن را انتخاب نموده‌اند.
در مقدمه ناشر به نسخه‌اى مربوط به 964 ق كه متعلّق به كتابخانه آیت‌الله مرعشى است، اشاره شده است.


----------------------------------
----------------------------------
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش