۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
جز
جایگزینی متن - 'محمدباقر' به 'محمد باقر'
بدون خلاصۀ ویرایش |
جز (جایگزینی متن - 'محمدباقر' به 'محمد باقر') |
||
| خط ۱۲: | خط ۱۲: | ||
|data-type='authors'|[[موسسه العلامه المجدد الوحید البهبهانی]] (محقق) | |data-type='authors'|[[موسسه العلامه المجدد الوحید البهبهانی]] (محقق) | ||
[[وحید بهبهانی، | [[وحید بهبهانی، محمد باقر بن محمداکمل]] (نويسنده) | ||
|- | |- | ||
|زبان | |زبان | ||
| خط ۴۳: | خط ۴۳: | ||
'''مصابيح الظلام فى شرح مفاتيح الشرائع'''، شرح استدلالى علامه [[وحید بهبهانی، | '''مصابيح الظلام فى شرح مفاتيح الشرائع'''، شرح استدلالى علامه [[وحید بهبهانی، محمد باقر|وحيد بهبهانى]] (متوفى 1205) بر مفاتيح الشرائع [[فیض کاشانی، محمد بن شاه‌مرتضی|فيض كاشانى]] است. اين مجموعه 11جلدى؛ مشتمل بر امهات مسائل احكام شرعى با ذكر اقوال در آن مسئله و نقد و تحليل آن است. | ||
== ساختار== | == ساختار== | ||
كتاب با مقدمه مفصلى در شرح حال و آثار و آراء [[وحید بهبهانی، | كتاب با مقدمه مفصلى در شرح حال و آثار و آراء [[وحید بهبهانی، محمد باقر|وحيد بهبهانى]] و [[فیض کاشانی، محمد بن شاه‌مرتضی|فيض كاشانى]]، در قريب به 100 صفحه به قلم محققين كتاب آغاز شده است. متن كتاب داراى 11 جزء است كه هر يك از اجزاء داراى مقدمه و ابواب مشتمل بر مفاتيحى است. شيوه نگارش نويسنده بدين سبك است كه ابتدا كلام فيض را ذكر و سپس به - صورت «قوله-قوله» به شرح آن پرداخته است. | ||
== گزارش محتوا== | == گزارش محتوا== | ||
| خط ۶۷: | خط ۶۷: | ||
#احكام خمس. | #احكام خمس. | ||
سراسر آثار علمى [[وحید بهبهانی، | سراسر آثار علمى [[وحید بهبهانی، محمد باقر|وحيد بهبهانى]] مشحون از تحليل و نقد آراى اخباريان و احياى مكتب اصوليان است؛ اما نكته‌اى كه غالباً در سرگذشت علمى او مورد غفلت قرار مى‌گيرد، مقابله او با انديشه‌هاى انديشمندانى امثال صاحب «معالم» و صاحب «مدارك» در مواجهه با روايات است. وى در كنار نقد تند روى‌هاى اخباريان در پذيرش روايات و طرد دلايل عقلى، به نقد حركتى پرداخت كه زمينه‌ساز اين مكتب شد و با ردّ ديدگاه‌هاى سختگيرانه آنها در قبول روايات، پايه‌گذار شيوه‌اى ميانه در جمع ميان عقل و نقل گرديد و روشى معتدل را در برخورد با دو گرايش عقل‌گرايى و تعبدگرايى شكل داد. | ||
[[وحید بهبهانی، | [[وحید بهبهانی، محمد باقر|وحيد بهبهانى]] با شرح بر «مفاتيح الشرايع»، به نقد برخى از مبانى و آراى [[فیض کاشانی، محمد بن شاه‌مرتضی|فيض كاشانى]] كه از جهت اعتنا به اخبار در زمره اخباريان و از جهت نوآورى و مخالفت با مشهور، دنباله‌رو مكتب فقهى مقدس اردبيلى است، اهتمام ورزيد. وى در مقدمه شرح خود بر مفاتيح الشرايع هر دو گرايش فيض را نقد مى‌كند و او را به تقليد و اعتماد فراوان به كتاب مدارك و مسالك متهم مى‌كند و سپس در فهرستى طولانى، رئوس برخى از خطاها و اشتباهات فراوان اين دو كتاب را يادآور مى‌شود. | ||
او بر خلاف اخباريان، منكر قطعى‌الصدور بودن همه احاديث منابع روايى شيعه بود، ولى درعين حال تأكيد مى‌كند كه اصحاب تنها به روايات راويان عادل عمل نمى‌كردند، زيرا در نظر صائب آنان تنها عدالت راوى نيست كه به سند روايت اعتبار مى‌بخشد، بلكه بسيارى از قرائن و شواهد ديگر هم مى‌تواند گوياى اعتبار روايات باشد. نكته مهم در ديدگاه [[وحید بهبهانی، | او بر خلاف اخباريان، منكر قطعى‌الصدور بودن همه احاديث منابع روايى شيعه بود، ولى درعين حال تأكيد مى‌كند كه اصحاب تنها به روايات راويان عادل عمل نمى‌كردند، زيرا در نظر صائب آنان تنها عدالت راوى نيست كه به سند روايت اعتبار مى‌بخشد، بلكه بسيارى از قرائن و شواهد ديگر هم مى‌تواند گوياى اعتبار روايات باشد. نكته مهم در ديدگاه [[وحید بهبهانی، محمد باقر|وحيد بهبهانى]] نسبت به صحت و اعتبار روايات اين است كه وى ظن به اعتبار سند و صدور روايت از معصوم(ع) را كافى دانسته و به دنبال دلايل و شواهد يقين‌آور نيست. | ||
از آنجا كه نويسنده منابع اندكى در اختيار داشته عجيب است كه چگونه توانسته است، چنين اثر بزرگى را به اتمام رساند؛ او در شرح المفاتيح مى‌گويد: «من الخلاف را در اختيار نداشتم» و حال آنكه كتاب «الخلاف» از امّهات مصادر شيعه است. | از آنجا كه نويسنده منابع اندكى در اختيار داشته عجيب است كه چگونه توانسته است، چنين اثر بزرگى را به اتمام رساند؛ او در شرح المفاتيح مى‌گويد: «من الخلاف را در اختيار نداشتم» و حال آنكه كتاب «الخلاف» از امّهات مصادر شيعه است. | ||