جامع التواريخ (تاريخ آل سلجوق): تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - 'تحقيق ما للهند' به 'تحقيق ما للهند '
جز (جایگزینی متن - 'سالدين' به 'س‌الدين')
جز (جایگزینی متن - 'تحقيق ما للهند' به 'تحقيق ما للهند ')
خط ۸۰: خط ۸۰:




به گمان، نويسنده در تدوين بخش «تاريخ مغول» كتابش، از كمك كسى به نام بولا چينگ ساك، در تدوين «تاريخ هند» از گفتههاى راويان و كتاب تحقيق ما للهند بيرونى و در نوشتن اين بخش؛ يعنى «تاريخ بنى‌اسرائيل» از تورات يارى گرفت و با استفاده از منابع نوشتارى و گفتارى، جامع التواريخ را سامان داد و از آشنايياش با كتاب آسمانى تورات سود جسته است؛ زيرا وى در دودمانى يهودى پرورش يافته بود. وى تاريخهاى گوناگون بنياسرائيل را گرد آورد و با گروهى آگاه به 24 تورات موجود، به گفتوگو در اينباره پرداخت و افزون بر اينها، كتابها و تاريخهاى پراكنده را در اينباره ديد، سپس به نوشتن اين بخش از كتابش دست زد. اگرچه نويسنده در تاريخ افرنج، تاريخ اُغوز و تاريخ بنياسرائيل از همكارى و همكاران در نوشتن اين پاره از كتابش سخنى نميگويد، اكنون بر پايه منظومه شمس‌الدين كاشانى، بر پژوهشگران و مورخان روشن است كه او در ديوان خود براى تدوين و تأليف جامعالتواريخ، شصت تن را به ياورى و همكارى گرد آورد.
به گمان، نويسنده در تدوين بخش «تاريخ مغول» كتابش، از كمك كسى به نام بولا چينگ ساك، در تدوين «تاريخ هند» از گفتههاى راويان و كتاب [[تحقيق ما للهند]]  بيرونى و در نوشتن اين بخش؛ يعنى «تاريخ بنى‌اسرائيل» از تورات يارى گرفت و با استفاده از منابع نوشتارى و گفتارى، جامع التواريخ را سامان داد و از آشنايياش با كتاب آسمانى تورات سود جسته است؛ زيرا وى در دودمانى يهودى پرورش يافته بود. وى تاريخهاى گوناگون بنياسرائيل را گرد آورد و با گروهى آگاه به 24 تورات موجود، به گفتوگو در اينباره پرداخت و افزون بر اينها، كتابها و تاريخهاى پراكنده را در اينباره ديد، سپس به نوشتن اين بخش از كتابش دست زد. اگرچه نويسنده در تاريخ افرنج، تاريخ اُغوز و تاريخ بنياسرائيل از همكارى و همكاران در نوشتن اين پاره از كتابش سخنى نميگويد، اكنون بر پايه منظومه شمس‌الدين كاشانى، بر پژوهشگران و مورخان روشن است كه او در ديوان خود براى تدوين و تأليف جامعالتواريخ، شصت تن را به ياورى و همكارى گرد آورد.


ترتيب بخشهاى پنجگانه جامعالتواريخ (تاريخ هند، تاريخ چين، تاريخ افرنج / پاپان و قياصره، تاريخ بنى‌اسرائيل و تاريخ اُغوز) روشن نيست و نسخههاى گوناگون اين كتاب، در اينباره يكسان نيستند. بارى، اطلاعات نسخهشناختى اين اثر و ويژگيهاى نسخه تاريخ بنياسرائيل از جامعالتواريخ بزرگ كه در مقدمه مصحح گنجانده شدهاند، تا اندازهاى راه پژوهش را در اين زمينه هموار ميكند. همچنين، مقدمه كارل يان بر اين كتاب، جايگاه تاريخ بنياسرائيل را در سراسر كتاب رشيدى روشن ميسازد و آگاهى هاى شايستهاى درباره وابسته بودن يا نبودن وى به طبقه ممتاز روحانيان يهودى و شيوه تاريخنگارياش در اين بخش از جامعالتواريخ عرضه ميكند و با يادآورى ديدگاه نويسنده درباره دورهبندى رويدادهاى تاريخى، به بازگويى چكيدهاى از درونمايه كتاب وى ميپردازد.
ترتيب بخشهاى پنجگانه جامعالتواريخ (تاريخ هند، تاريخ چين، تاريخ افرنج / پاپان و قياصره، تاريخ بنى‌اسرائيل و تاريخ اُغوز) روشن نيست و نسخههاى گوناگون اين كتاب، در اينباره يكسان نيستند. بارى، اطلاعات نسخهشناختى اين اثر و ويژگيهاى نسخه تاريخ بنياسرائيل از جامعالتواريخ بزرگ كه در مقدمه مصحح گنجانده شدهاند، تا اندازهاى راه پژوهش را در اين زمينه هموار ميكند. همچنين، مقدمه كارل يان بر اين كتاب، جايگاه تاريخ بنياسرائيل را در سراسر كتاب رشيدى روشن ميسازد و آگاهى هاى شايستهاى درباره وابسته بودن يا نبودن وى به طبقه ممتاز روحانيان يهودى و شيوه تاريخنگارياش در اين بخش از جامعالتواريخ عرضه ميكند و با يادآورى ديدگاه نويسنده درباره دورهبندى رويدادهاى تاريخى، به بازگويى چكيدهاى از درونمايه كتاب وى ميپردازد.
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش