الأشباه و النظائر في القرآن الكريم (کلمات مشترک و هم معنا در قرآن کریم): تفاوت میان نسخه‌ها

دكتر شحّاته در مورد منزلت علمى و اهميت كتاب حاضر بر آن است كه كتاب «الأشباه»، ميراث اصيلى از اندوخته‌هاى فرهنگى ما و اصلى از اصول علوم قرآنى است. نويسنده آن از نخستين كسانى است كه در تفسير و علوم قرآنى كتابى جامع نگاشته است و كلماتى از قرآن آورده و صورت‌هاى گوناگون آن كلمه را كه معناهاى متفاوت يافته درج كرده است... ....<ref>مقدمه مصحح، ص 76</ref>

#نويسنده، مطالب كتابش را با توضيح معانى كلمه «هدى» ....<ref>متن كتاب، ص 78 - 83</ref>آغاز كرده و با بيان معانى واژه‌هايى چون كفر ....<ref>همان، ص 84</ref>، شرك ....<ref>همان، ص 86</ref>، سواء ....<ref>همان، ص 88</ref>و... ادامه داده و با شرح معناهاى «فسق» ....<ref>همان، ص 399 - 401</ref>به پايان برده است.

#نويسنده در مورد علم چنين نوشته است: علم به سه صورت تفسير شده است: اول، «يعلم» به معناى مى‌بيند. اين مفهوم در سوره محمد كه درود و سلام خدا بر او و خاندانش باد، آمده است: (شما را مى‌آزماييم تا مجاهدانتان را بدانيم)؛ يعنى خداوند مجاهدان را ببيند. خداوند فعل مجاهد را پيش از آنكه مجاهده كند مى‌داند... دوم، «يعلم» به معناى مى‌داند... سوم، «علم» به معناى رخصت... ....<ref>همان، ص 264 - 265</ref>

كه منظور دست خداوند تبارك و تعالى است كه آدم را به آن آفريد... دوم، يد كنايه از باز بودن دست در خرج. در سوره «بنى اسرائيل» خطاب به پيامبر(ص) آمده است: {{متن قرآن|وَ لا تَجْعَلْ يَدَكَ مَغْلُولَة إِلى عُنُقِكَ و...|سوره=اسراء|آیه=29}}(و دست خويش را بر گردن خود مبند)... سوم، «يد» به معناى كار و فعل. در سوره «يس» آمده است: {{متن قرآن|أَ وَ لَمْ يَرَوْا أَنَّا خَلَقْنا لَهُمْ مِمَّا عَمِلَتْ أَيْدينا أَنْعاماً...|سوره=يس |آیه=۷۱}}(آيا نديده‌اند كه از آنچه كرده‌ايم آن است كه برايشان چهارپايان را آفريديم) و... ....<ref>ر. ك.: همان، ص 387 - 388</ref>

براى كتاب حاضر، فقط فهرست مطالب مقدمه ....<ref>مقدمه كتاب، ص پنج - شش</ref>و فهرست تفصيلى مطالب تحت عنوان «فهرست الفبايى عنوان‌ها» ....<ref>متن كتاب، ص 403 - 413</ref>فراهم شده و متأسفانه از فهرست‌هاى فنى (شامل آيات، احاديث، كتب، اشعار و...) و حتى فهرست منابع، خبرى نيست.

كتاب حاضر، مستند است و مصحح، ارجاعاتش را به‌صورت پاورقى براى مقدمه و متن كتاب، در پايان هر صفحه آورده است. اين پاورقى‌ها، معمولاً ارجاعى است و نويسنده، نام كتاب مورد استناد و شماره جلد و صفحه مورد نظر را آورده ....<ref>به‌طور مثال، ر. ك.: مقدمه كتاب، ص 7، پاورقى 1 و 2 و...</ref>و گاه معانى لغات را شرح داده است ....<ref>به‌طور مثال، ر. ك.: متن كتاب، ص 118، پاورقى 3 و...</ref>و گاه متن آيه يا ترجمه فارسى آن را آورده است ....<ref>به‌طور مثال، ر. ك.: مقدمه كتاب، ص 78، پاورقى 1 و...</ref>و گاه پاورقى توضيحى آورده است ....<ref>مثلاً ر. ك.: همان، ص 9، پاورقى 2 و 4 و...</ref>

مترجم در پاورقى‌هايش كه با حرف اختصارى «م» مشخص شده است، گاه پاورقى توضيحى آورده است ....<ref>مثلاً ر. ك.: همان، ص 10، پاورقى 1</ref>و گاهى به نقد و بررسى مطالب مصحح پرداخته است؛ از جمله در جايى كه مصحح نوشته است: «عقايد شيعه زيديه بيشتر از ديگر فرق شيعه به عقايد عامه مسلمانان نزديك است؛ زيرا در عقايد خود غلو نكرده و امامان خود را به مرتبه خدايى و پيامبرى نرسانده‌اند» ....<ref>مقدمه كتاب، ص 46</ref>، مترجم منتقدانه افزوده است: «اين عقايد صرفاً برداشت دكتر شحّاته از مذهب تشيع است» ....<ref>همان، ص 46، پاورقى 2</ref>

مصحح، مشهورترين رجال معتزلى مذهب مكتب بصره را با استفاده از نمودار ذكر كرده است ....<ref>مقدمه كتاب، ص 20</ref>