۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
جز
جایگزینی متن - ' (ره)' به '(ره)'
جز (جایگزینی متن - ' (س)' به '(س)') |
جز (جایگزینی متن - ' (ره)' به '(ره)') |
||
| خط ۱۴۱: | خط ۱۴۱: | ||
«باب بيست و چهارم اندر مراقبت، قال اللّه تعالى: ''' و كان اللّه على كل شئ رقيباً ''' (33 احزاب52/) (و خداوند مراقب هر چيزى است). جرير بن عبداللّه گويد: جبرئيل(ع) به صورت مردى نزد پيامبر صلى الله عليه و آله و سلم آمد و گفت: يا محمد(ص) ايمان چيست؟ گفت: آنكه ايمان آرى به خدا و فرشتگان و كتاب‌ها و رسولان وى و بدانستن اين كه خير و شرّ همه از اوست. گفت خبر ده مرا از احسان؟ گفت: احسان آن بود كه خداى را بپرستى چنان كه گويى مى‌بينى او را، اگر چنان نباشى كه او را مى‌بينى، دانى كه او ترا مى‌بيند. | «باب بيست و چهارم اندر مراقبت، قال اللّه تعالى: ''' و كان اللّه على كل شئ رقيباً ''' (33 احزاب52/) (و خداوند مراقب هر چيزى است). جرير بن عبداللّه گويد: جبرئيل(ع) به صورت مردى نزد پيامبر صلى الله عليه و آله و سلم آمد و گفت: يا محمد(ص) ايمان چيست؟ گفت: آنكه ايمان آرى به خدا و فرشتگان و كتاب‌ها و رسولان وى و بدانستن اين كه خير و شرّ همه از اوست. گفت خبر ده مرا از احسان؟ گفت: احسان آن بود كه خداى را بپرستى چنان كه گويى مى‌بينى او را، اگر چنان نباشى كه او را مى‌بينى، دانى كه او ترا مى‌بيند. | ||
استاد امام (ره) گويد: پيامبر صلى الله عليه و آله و سلم به اين قول كه گفت: اگر تو او را نبينى، دانى كه او ترا مى‌بيند، اشارت به مراقبه كرد زيرا كه مراقبت دانش بنده بود به اطلاع حق بر وى و استدامت اين علم، مراقبت خداى بود و اين اصل همه چيزها بود و كس بدين درجه نرسد مگر پس از آنكه از محاسبۀ خويش فارغ شده باشد... | استاد امام(ره) گويد: پيامبر صلى الله عليه و آله و سلم به اين قول كه گفت: اگر تو او را نبينى، دانى كه او ترا مى‌بيند، اشارت به مراقبه كرد زيرا كه مراقبت دانش بنده بود به اطلاع حق بر وى و استدامت اين علم، مراقبت خداى بود و اين اصل همه چيزها بود و كس بدين درجه نرسد مگر پس از آنكه از محاسبۀ خويش فارغ شده باشد... | ||
جريرى گويد: هر كه حاكم نكند ميان خويش و ميان خداى تقوا و مراقبت را بكشف مشاهده نرسد...و گفته‌اند: هر كه به خواطر، خداى را مراقبت كند، خداى جوارح او نگاهدارد...خواص گويد: مراعات وقت مراقبت بار آرد و مراقبت، اخلاص سرّ و علانيت، خداى را عزّ و جلّ....» <ref>ترجمۀ رسالۀ قشيريه، ص 288 و 289 و 291 و 292</ref>. | جريرى گويد: هر كه حاكم نكند ميان خويش و ميان خداى تقوا و مراقبت را بكشف مشاهده نرسد...و گفته‌اند: هر كه به خواطر، خداى را مراقبت كند، خداى جوارح او نگاهدارد...خواص گويد: مراعات وقت مراقبت بار آرد و مراقبت، اخلاص سرّ و علانيت، خداى را عزّ و جلّ....» <ref>ترجمۀ رسالۀ قشيريه، ص 288 و 289 و 291 و 292</ref>. | ||
| خط ۱۵۳: | خط ۱۵۳: | ||
درجۀ سوم: مراقبۀ ازل است به مطالعۀ عين سابق براى علم توحيد، و مراقبۀ ظهور اشارات ازل تا ابد است و مراقبۀ اخلاص از ورطۀ مراقبه است. <ref>شرح [[منازل السائرين]] تلمسانى، ص 169</ref>. | درجۀ سوم: مراقبۀ ازل است به مطالعۀ عين سابق براى علم توحيد، و مراقبۀ ظهور اشارات ازل تا ابد است و مراقبۀ اخلاص از ورطۀ مراقبه است. <ref>شرح [[منازل السائرين]] تلمسانى، ص 169</ref>. | ||
[[امام خمينى (ره)|امام خمينى]] (قده) در كتاب چهل حديث، شرح حديث اول، فصل پنجم مى‌فرمايد: «در مشارطه و مراقبه و محاسبه: از امورى كه لازم است از براى مجاهد «مشارطه و مراقبه و محاسبه» است...و پس از مشارطه بايد وارد مراقبه شوى و آن چنان است كه در تمام مدت شرط متوجه عمل به آن باشى و خود را ملزم بدانى به عمل كردن به آن، و اگر خداى نخواسته در دلت افتاد كه امرى را مرتكب شوى كه خلاف فرمودۀ خداست، بدان كه اين از شيطان و جنود اوست كه مى‌خواهند ترا از شرطى كه كردى باز دارند....» <ref>اربعين حديث، ج 1، ص 16 و 17</ref>. | [[امام خمينى(ره)|امام خمينى]] (قده) در كتاب چهل حديث، شرح حديث اول، فصل پنجم مى‌فرمايد: «در مشارطه و مراقبه و محاسبه: از امورى كه لازم است از براى مجاهد «مشارطه و مراقبه و محاسبه» است...و پس از مشارطه بايد وارد مراقبه شوى و آن چنان است كه در تمام مدت شرط متوجه عمل به آن باشى و خود را ملزم بدانى به عمل كردن به آن، و اگر خداى نخواسته در دلت افتاد كه امرى را مرتكب شوى كه خلاف فرمودۀ خداست، بدان كه اين از شيطان و جنود اوست كه مى‌خواهند ترا از شرطى كه كردى باز دارند....» <ref>اربعين حديث، ج 1، ص 16 و 17</ref>. | ||
عارف شهيد و مفسّر كبير علامۀ طباطبايى در رسالۀ موجز الولاية معناى باريك و دقيقى براى مراقبه بيان فرموده‌اند كه مناسب با روش سلوك علامۀ بحر العلوم در رسالۀ تحفة الملوك في السير و السلوك و برخى از اصحاب معارف و ارباب قلوب است، و چون مناسب اين مقاله نيست از بيان آن خوددارى مى‌شود. زيرا اين نوع مراقبه يكى از انواع مراقبۀ عملى است، كه با درجات مراقبه‌اى كه در رسالۀ قشيريه و [[منازل السائرين]] بيان شد، تفاوت دارد. | عارف شهيد و مفسّر كبير علامۀ طباطبايى در رسالۀ موجز الولاية معناى باريك و دقيقى براى مراقبه بيان فرموده‌اند كه مناسب با روش سلوك علامۀ بحر العلوم در رسالۀ تحفة الملوك في السير و السلوك و برخى از اصحاب معارف و ارباب قلوب است، و چون مناسب اين مقاله نيست از بيان آن خوددارى مى‌شود. زيرا اين نوع مراقبه يكى از انواع مراقبۀ عملى است، كه با درجات مراقبه‌اى كه در رسالۀ قشيريه و [[منازل السائرين]] بيان شد، تفاوت دارد. | ||
| خط ۲۰۰: | خط ۲۰۰: | ||
برخى از اديان به صورت و كثرت بيشتر از معنى و وحدت اهتمام داشتند و پاره‌اى به معنى و وحدت زيادتر از صورت و كثرت توجه نمودند ولى اسلام چون دين جامع و خاتم بود و پيامبر گرامى اسلام چون كامل‌ترين انسان بود، همگان را به سعادت ابدى كه همان توحيد ناب قرآنى و محمدى است دعوت نمود و تنها راه نيل به اين سعادت جمع بين وحدت و كثرت و صورت و روح است. | برخى از اديان به صورت و كثرت بيشتر از معنى و وحدت اهتمام داشتند و پاره‌اى به معنى و وحدت زيادتر از صورت و كثرت توجه نمودند ولى اسلام چون دين جامع و خاتم بود و پيامبر گرامى اسلام چون كامل‌ترين انسان بود، همگان را به سعادت ابدى كه همان توحيد ناب قرآنى و محمدى است دعوت نمود و تنها راه نيل به اين سعادت جمع بين وحدت و كثرت و صورت و روح است. | ||
[[امام خمينى (ره)|امام خمينى]] (قده) در اين زمينه در كتاب «سرّ الصلاة» مى‌فرمايد: «چنانچه منسوب به رسول اكرم صلى الله عليه و آله و سلم است كه فرموده: كان أخي موسى عينه اليمنى عمياء و أخي عيسى عينه اليسرى عمياء و أنا ذو العينين [برادرم موسى را چشم راست نابينا بود، و برادرم عيسى را چشم چپ، و من داراى دو چشم هستم] جناب موسى را كثرت غلبه بر وحدت داشت و جناب عيسى را وحدت غالب بر كثرت بود، و رسول ختمى را مقام برزخيت كبرى، كه حد وسط و صراط مستقيم است، بود.» <ref>سرّ الصلاة، ص 92</ref>. | [[امام خمينى(ره)|امام خمينى]] (قده) در اين زمينه در كتاب «سرّ الصلاة» مى‌فرمايد: «چنانچه منسوب به رسول اكرم صلى الله عليه و آله و سلم است كه فرموده: كان أخي موسى عينه اليمنى عمياء و أخي عيسى عينه اليسرى عمياء و أنا ذو العينين [برادرم موسى را چشم راست نابينا بود، و برادرم عيسى را چشم چپ، و من داراى دو چشم هستم] جناب موسى را كثرت غلبه بر وحدت داشت و جناب عيسى را وحدت غالب بر كثرت بود، و رسول ختمى را مقام برزخيت كبرى، كه حد وسط و صراط مستقيم است، بود.» <ref>سرّ الصلاة، ص 92</ref>. | ||
رسالت پيامبر اسلام اين بود كه همگان را به كمالات و مقاماتى كه خود بدانها رسيده بود، دعوت نمايد، و در راه تحقق اين آرمان از هيچ تلاش و كوششى فروگذار نباشد، قال اللّه تعالى: ''' و ما أرسلناك إلاّ كافّةً للناس بشيراً و نذيراً و لكنّ أكثر الناس لا يعلمون. ''' (34 سباء28/) و ما تو را جز به سمت بشارتگر و هشدار دهنده براى تمام مردم، نفرستاديم، ليكن بيشتر مردم نمى‌دانند. | رسالت پيامبر اسلام اين بود كه همگان را به كمالات و مقاماتى كه خود بدانها رسيده بود، دعوت نمايد، و در راه تحقق اين آرمان از هيچ تلاش و كوششى فروگذار نباشد، قال اللّه تعالى: ''' و ما أرسلناك إلاّ كافّةً للناس بشيراً و نذيراً و لكنّ أكثر الناس لا يعلمون. ''' (34 سباء28/) و ما تو را جز به سمت بشارتگر و هشدار دهنده براى تمام مردم، نفرستاديم، ليكن بيشتر مردم نمى‌دانند. | ||
| خط ۲۴۱: | خط ۲۴۱: | ||
در صفحۀ 294 مصباح الشريعة را از [[امام صادق]] عليه السلام مى‌داند. | در صفحۀ 294 مصباح الشريعة را از [[امام صادق]] عليه السلام مى‌داند. | ||
روش اخلاقى مؤلف در اساتيد اخلاقى بعد از ايشان بويژه حضرت [[امام خمينى (ره)|امام خمينى]] تأثير بسزا داشت. [[امام خمينى (ره)|امام خمينى]] در اين زمينه مى‌فرمايد: «و از علماء معاصر، كتب شيخ جليل القدر عارف باللّه حاج ميرزا جواد تبريزى قدس سرّه را مطالعه كن.» <ref>سرّ الصلاة، ص 40</ref>. | روش اخلاقى مؤلف در اساتيد اخلاقى بعد از ايشان بويژه حضرت [[امام خمينى(ره)|امام خمينى]] تأثير بسزا داشت. [[امام خمينى(ره)|امام خمينى]] در اين زمينه مى‌فرمايد: «و از علماء معاصر، كتب شيخ جليل القدر عارف باللّه حاج ميرزا جواد تبريزى قدس سرّه را مطالعه كن.» <ref>سرّ الصلاة، ص 40</ref>. | ||
== نسخه شناسى == | == نسخه شناسى == | ||
| خط ۲۶۰: | خط ۲۶۰: | ||
# قرآن مجيد با ترجمۀ [[فولادوند، محمدمهدی|محمد مهدى فولادوند]]، چاپ سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامى، رمضان المبارك 1415، بهمن ماه 1373. | # قرآن مجيد با ترجمۀ [[فولادوند، محمدمهدی|محمد مهدى فولادوند]]، چاپ سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامى، رمضان المبارك 1415، بهمن ماه 1373. | ||
# اربعين حديث، [[امام خمينى (ره)|امام خمينى]]، چاپ اول، قزوين، انتشارات طه، 1366. | # اربعين حديث، [[امام خمينى(ره)|امام خمينى]]، چاپ اول، قزوين، انتشارات طه، 1366. | ||
# ترجمۀ رسالۀ قشيريه، مترجم بى‌نا، مصحح بديع الزمان فروزانفر، چاپ اول 1340 و چهارم 1374، تهران، شركت انتشارات علمى و فرهنگى. | # ترجمۀ رسالۀ قشيريه، مترجم بى‌نا، مصحح بديع الزمان فروزانفر، چاپ اول 1340 و چهارم 1374، تهران، شركت انتشارات علمى و فرهنگى. | ||
# شرح [[منازل السائرين]]، عفيف الدين التلمسانى، قم، انتشارات بيدار، الطبعة الاولى في إيران، 1413 ق و 1371 ش. | # شرح [[منازل السائرين]]، عفيف الدين التلمسانى، قم، انتشارات بيدار، الطبعة الاولى في إيران، 1413 ق و 1371 ش. | ||