سفينة البحار و مدينة الحكم و الآثار مع تطبيق النصوص الواردة فيها علی بحار الأنوار: تفاوت میان نسخه‌ها
جز (جایگزینی متن - 'علامه مجلسى' به 'علامه مجلسى') |
جز (جایگزینی متن - 'محدث قمى' به 'محدث قمى') |
||
| خط ۴۳: | خط ۴۳: | ||
«سفينة البحار و مدينة الحكم و الآثار» اثر [[قمی، عباس|شيخ عباس قمى]](ره)(1294-1359ق)، مهمترين و معروف‌ترين اثر پيرامون كتاب «بحار الانوار» [[علامه مجلسى]] و در واقع تدوين موضوعى و تلخيص آن و يك دائرة المعارف مختصر است كه به زبان عربى و در سال 1344ق نوشته شده است. | «سفينة البحار و مدينة الحكم و الآثار» اثر [[قمی، عباس|شيخ عباس قمى]](ره)(1294-1359ق)، مهمترين و معروف‌ترين اثر پيرامون كتاب «بحار الانوار» [[علامه مجلسى]] و در واقع تدوين موضوعى و تلخيص آن و يك دائرة المعارف مختصر است كه به زبان عربى و در سال 1344ق نوشته شده است. | ||
محدث قمى دريافته بود كه بسيارى از مطالب بحارالانوار در مورد و باب مناسب خود نيامده است، از اين‌روى به تاليف اين مجموعه پرداخته تا پژوهندگان را در رسيدن به مقصود يارى رساند. <ref>تبيان نت</ref> | [[قمی، عباس|محدث قمى]] دريافته بود كه بسيارى از مطالب بحارالانوار در مورد و باب مناسب خود نيامده است، از اين‌روى به تاليف اين مجموعه پرداخته تا پژوهندگان را در رسيدن به مقصود يارى رساند. <ref>تبيان نت</ref> | ||
آنچه باعث اهميت اين اثر شده، هنرمندى نويسنده در تلخيص است كه جلوه‌اى خاص به كتاب داده است. علامه عسكرى پيرامون اين اثر مى‌گويد: «برنامه هميشگى من اين است كه در هر سفرى دو كتاب به همراه داشته باشم كه يكى [از آن‌ها] سفينه البحار است.» <ref>مختارى، على، ص18</ref> | آنچه باعث اهميت اين اثر شده، هنرمندى نويسنده در تلخيص است كه جلوه‌اى خاص به كتاب داده است. علامه عسكرى پيرامون اين اثر مى‌گويد: «برنامه هميشگى من اين است كه در هر سفرى دو كتاب به همراه داشته باشم كه يكى [از آن‌ها] سفينه البحار است.» <ref>مختارى، على، ص18</ref> | ||
| خط ۵۴: | خط ۵۴: | ||
اين كتاب گرانقدر كه كليد رمز معجم موضوعى و فهرست رئوس مطالب و موضوعات بحارالانوار است، به ترتيب الفبايى تنظيم شده و براى يافتن واژه مورد نظر، مى‌توان حرف نخست واژه را در نظر داشت و جستجو كرد تا آن را در جاى خود يافت و توضيح آن را ديد. <ref>حوزه نت</ref> | اين كتاب گرانقدر كه كليد رمز معجم موضوعى و فهرست رئوس مطالب و موضوعات بحارالانوار است، به ترتيب الفبايى تنظيم شده و براى يافتن واژه مورد نظر، مى‌توان حرف نخست واژه را در نظر داشت و جستجو كرد تا آن را در جاى خود يافت و توضيح آن را ديد. <ref>حوزه نت</ref> | ||
محدث قمى پس از مطالعه مكرر بحار الانوار واژه‌هايى را كه در اين تتبع نيازمند توضيح ديده است، شرح نموده و شواهد حديثى و ادبى درباره آن عرضه داشته است و به جاهايى كه راجع به اين واژه در بحار مطلبى بوده، اشاره كرده و بعضى از مطالب مهم بحار را ذيل آن آورده است. بنابراين در اين اثر توضيح واژه‌هايى را كه در بحارالانوار آمده است، مى‌توان ديد. | [[قمی، عباس|محدث قمى]] پس از مطالعه مكرر بحار الانوار واژه‌هايى را كه در اين تتبع نيازمند توضيح ديده است، شرح نموده و شواهد حديثى و ادبى درباره آن عرضه داشته است و به جاهايى كه راجع به اين واژه در بحار مطلبى بوده، اشاره كرده و بعضى از مطالب مهم بحار را ذيل آن آورده است. بنابراين در اين اثر توضيح واژه‌هايى را كه در بحارالانوار آمده است، مى‌توان ديد. | ||
== گزارش محتوا== | == گزارش محتوا== | ||
| خط ۹۱: | خط ۹۱: | ||
5- گاهى بر موضوع، پسوند و دنباله‌هايى را اضافه كرده يا از ساير مصادر-به جز بحار- نكاتى را اصطياد و ذكر كرده است، تا آنجا كه رنگ موسوعه و مجموعه كاملى را به خود گرفته است. | 5- گاهى بر موضوع، پسوند و دنباله‌هايى را اضافه كرده يا از ساير مصادر-به جز بحار- نكاتى را اصطياد و ذكر كرده است، تا آنجا كه رنگ موسوعه و مجموعه كاملى را به خود گرفته است. | ||
6- از آنجا كه محدث قمى خود رجالى متبحرى است، به ضبط تاريخ مواليد و وفيات اشخاص بسيار عنايت داشته و در كنار اعداد، به حروف ابجد هم نوشته تا كمتر اشتباهى رخ دهد؛ مثلاً وفات مرحوم كلينى 329ق است ولى در نگارش رقم 2 و 3 كه به يكديگر شبيه هستند، خيلى اشتباه مى‌شوند. ايشان با حروف ابجد و طبق حساب جمل هم همين رقم را چنين ذكر كرده است «مات ابو جعفر الكلينى ببغداد سنه 329 شكط، سنه تناثر النجوم». | 6- از آنجا كه [[قمی، عباس|محدث قمى]] خود رجالى متبحرى است، به ضبط تاريخ مواليد و وفيات اشخاص بسيار عنايت داشته و در كنار اعداد، به حروف ابجد هم نوشته تا كمتر اشتباهى رخ دهد؛ مثلاً وفات مرحوم كلينى 329ق است ولى در نگارش رقم 2 و 3 كه به يكديگر شبيه هستند، خيلى اشتباه مى‌شوند. ايشان با حروف ابجد و طبق حساب جمل هم همين رقم را چنين ذكر كرده است «مات ابو جعفر الكلينى ببغداد سنه 329 شكط، سنه تناثر النجوم». | ||
علاوه بر آنچه گذشت برخى از ويژگى‌هاى شخص مؤلف، موجب ماندگارى، كارآمدى و امتيازات ويژه سفينه شده است. وى كه در تاريخ، نقل حديث، رجال، ادعيه، اذكار كاملاً تخصص داشته و در يك سخن، هم محدث و هم آشنا به تاريخ و سيره اهل بيت(ع) و ياران است، هنر ديگرى دارد كه ديگران از آن محرومند و آن تخصص در گلچين و تلخيص كردن است.<ref>همان ص26</ref> | علاوه بر آنچه گذشت برخى از ويژگى‌هاى شخص مؤلف، موجب ماندگارى، كارآمدى و امتيازات ويژه سفينه شده است. وى كه در تاريخ، نقل حديث، رجال، ادعيه، اذكار كاملاً تخصص داشته و در يك سخن، هم محدث و هم آشنا به تاريخ و سيره اهل بيت(ع) و ياران است، هنر ديگرى دارد كه ديگران از آن محرومند و آن تخصص در گلچين و تلخيص كردن است.<ref>همان ص26</ref> | ||