علاءالدوله سمنانی پیر عارفان: تفاوت میان نسخه‌ها
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - 'ده ها' به 'ده‌ها') |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - 'ه ها ' به 'ه‌ها ') |
||
| خط ۳۵: | خط ۳۵: | ||
کتاب علاءالدوله سمنانی پیر عارفان در یک جلد و در 712 صفحه نوشته شده است، که به شرح زندگی، آراء و اندیشه، آثار و مکتوبات، و سیر و سلوک عرفانی این عارف بزرگ پرداخته است. شاید بتوان گفت که در مجموعه‌هایی که از این استاد پدید آمده، خاصّه در خصوص مشاهیر و مشایخ سلوک صفر تا صد هر چه که باید را به تحلیل گرفته و چیزی را از قلم نمی‌اندازد، چنانکه در این کتاب نیز همین پژوهش مستقل و اثربخش را تدوین نموده است. | کتاب علاءالدوله سمنانی پیر عارفان در یک جلد و در 712 صفحه نوشته شده است، که به شرح زندگی، آراء و اندیشه، آثار و مکتوبات، و سیر و سلوک عرفانی این عارف بزرگ پرداخته است. شاید بتوان گفت که در مجموعه‌هایی که از این استاد پدید آمده، خاصّه در خصوص مشاهیر و مشایخ سلوک صفر تا صد هر چه که باید را به تحلیل گرفته و چیزی را از قلم نمی‌اندازد، چنانکه در این کتاب نیز همین پژوهش مستقل و اثربخش را تدوین نموده است. | ||
کتاب علاءالدوله سمنانی پیر عارفان در مجموع آنگونه که در فهرست شماره بندی شده 22 شماره را لحاظ کرده که از مقدّمه آغاز می‌شود و با نمایه پایان می‌پذیرد. فهرست اصلی کتاب بدین شرح است: 1- مقدمه 2- دوران مغول و علاءالدوله 3- شرح حال و زندگی 4- گرایش به تصوّف و عرفان 5- مشایخ و اساتید، شاگردان و مردان 6- علاءالدوله و ابن عربی 7- مرید و مراد 8- شریعت، طریقت، حقیقت 9- خلوت و چلّه نشینی 10- واقعات 11- ذکر و سماع 12- اطوار سبعه 13- تناسخ 14- عشق و فنا 15- نبوّت و ولایت 16- | کتاب علاءالدوله سمنانی پیر عارفان در مجموع آنگونه که در فهرست شماره بندی شده 22 شماره را لحاظ کرده که از مقدّمه آغاز می‌شود و با نمایه پایان می‌پذیرد. فهرست اصلی کتاب بدین شرح است: 1- مقدمه 2- دوران مغول و علاءالدوله 3- شرح حال و زندگی 4- گرایش به تصوّف و عرفان 5- مشایخ و اساتید، شاگردان و مردان 6- علاءالدوله و ابن عربی 7- مرید و مراد 8- شریعت، طریقت، حقیقت 9- خلوت و چلّه نشینی 10- واقعات 11- ذکر و سماع 12- اطوار سبعه 13- تناسخ 14- عشق و فنا 15- نبوّت و ولایت 16- نوشته‌ها و آثار مکتوب 17- اشعار شیخ 18- نامه‌ها و اجازات مکتوب 19- مذهب شیخ 20 شجره و سلسله غیر از این دو شماره دیگر به کتابشناسی و نمایه اختصاص دارد که کتاب با آن دو بخش سته می‌شود. | ||
چنانکه از فهرست مطالب کتاب بر می‌آید چیزی از قلم جانمانده و تمام چیزهایی که به زندگی و سلوک و اندیشه‌ی او بسته و وابسته است در اینجا قرار گرفته است. کامل بودن مطالب کتاب از موارد خاصی است که در مجموعه آثار و نوشته‌های استاد [[محمدی وایقانی، کاظم|کاظم محمّدی]] قابل توجّه است، به نوعی که خواننده هم میل دارد که کتاب را تا آخر دنبال کند و هم از خواندن آن درک و فهمی جامع از موضوع مورد نظر حاصل می‌کند. و نویسنده و اثری که بتواند این کشش و این سود را به خواننده و مشتاق بدهد قهراً کتاب موفّقی خواهد بود. با آنکه حجم کتاب بسیار زیاد است ولی نوع نگارش و موضوعات داخلی آن آنقدر جاذبه دارد که اهل معرفت آن را دنبال کنند. | چنانکه از فهرست مطالب کتاب بر می‌آید چیزی از قلم جانمانده و تمام چیزهایی که به زندگی و سلوک و اندیشه‌ی او بسته و وابسته است در اینجا قرار گرفته است. کامل بودن مطالب کتاب از موارد خاصی است که در مجموعه آثار و نوشته‌های استاد [[محمدی وایقانی، کاظم|کاظم محمّدی]] قابل توجّه است، به نوعی که خواننده هم میل دارد که کتاب را تا آخر دنبال کند و هم از خواندن آن درک و فهمی جامع از موضوع مورد نظر حاصل می‌کند. و نویسنده و اثری که بتواند این کشش و این سود را به خواننده و مشتاق بدهد قهراً کتاب موفّقی خواهد بود. با آنکه حجم کتاب بسیار زیاد است ولی نوع نگارش و موضوعات داخلی آن آنقدر جاذبه دارد که اهل معرفت آن را دنبال کنند. | ||
| خط ۶۰: | خط ۶۰: | ||
در بخش پنجم کتاب مشخّص می‌کند که از مریدان شیخ [[اسفراینی، عبدالرحمن بن محمد|عبدالرحمن نورالدین اسفراینی]] است و در شأن و مقام او بهترین سخنان را در آثار وی دنبال می‌کند. اسفراینی نیز یکی دو نوشته دارد که قلمی سحّار و بی نظیر دارد و فهمی بالنده از عرفان و سلوک در متن آثار او پیداست و نهایت اینکه [[علاءالدوله سمنانی، احمد بن محمد|علاءالدوله سمنانی]] بهترین و مهمترین دست‌پروده‌ی اوست. سمنانی اشعار زیادی در وصف استاد خود دارد که [[خمخانه وحدت]] گویای آن است. البتّه در کتاب علاءالدوله سمنانی پیر عارفان در صفحات 154 تا 157، 158، 159 تا 161 نمونه‌هایی از آن اشعار را آورده است. در صفحات 164 تا 166 نیز از شجره و سلسله‌ی او سخن به میان آمده و اسامی‌اساتید و مشایخ وی را از قبل و تا بعد یکایک بر می‌شمارد. | در بخش پنجم کتاب مشخّص می‌کند که از مریدان شیخ [[اسفراینی، عبدالرحمن بن محمد|عبدالرحمن نورالدین اسفراینی]] است و در شأن و مقام او بهترین سخنان را در آثار وی دنبال می‌کند. اسفراینی نیز یکی دو نوشته دارد که قلمی سحّار و بی نظیر دارد و فهمی بالنده از عرفان و سلوک در متن آثار او پیداست و نهایت اینکه [[علاءالدوله سمنانی، احمد بن محمد|علاءالدوله سمنانی]] بهترین و مهمترین دست‌پروده‌ی اوست. سمنانی اشعار زیادی در وصف استاد خود دارد که [[خمخانه وحدت]] گویای آن است. البتّه در کتاب علاءالدوله سمنانی پیر عارفان در صفحات 154 تا 157، 158، 159 تا 161 نمونه‌هایی از آن اشعار را آورده است. در صفحات 164 تا 166 نیز از شجره و سلسله‌ی او سخن به میان آمده و اسامی‌اساتید و مشایخ وی را از قبل و تا بعد یکایک بر می‌شمارد. | ||
در بخش ششم که به اختلاف با [[ابن عربی، محمد بن علی|ابن عربی]] اهتمام کرده است مخالفت وی را در برخی نظریات ابن عربی اعلام و تشریح کرده و در همین راستا در خصوص برخی سخنان [[ابن عربی، محمد بن علی|ابن عربی]] که در [[الفتوحات المکیة]] و [[فصوص الحكم (تعليقات ابوالعلاء عفيفي)|الفصوص الحکم]] آمده است، مورد بحث قرار می‌دهد و از مکاتبات او با [[عبدالرزاق کاشانی]] که از پیروان [[ابن عربی، محمد بن علی|ابن عربی]] است سخن می‌گوید و اختلافات این دو را مورد تحلیل و نقد قرار می‌دهد. نویسنده در کتاب [[مکتوبات علاء‌الدّوله سمنانی|مکتوبات علاء‌الدّوله سمنانی]] نیز در این باره در شرحی که بر | در بخش ششم که به اختلاف با [[ابن عربی، محمد بن علی|ابن عربی]] اهتمام کرده است مخالفت وی را در برخی نظریات ابن عربی اعلام و تشریح کرده و در همین راستا در خصوص برخی سخنان [[ابن عربی، محمد بن علی|ابن عربی]] که در [[الفتوحات المکیة]] و [[فصوص الحكم (تعليقات ابوالعلاء عفيفي)|الفصوص الحکم]] آمده است، مورد بحث قرار می‌دهد و از مکاتبات او با [[عبدالرزاق کاشانی]] که از پیروان [[ابن عربی، محمد بن علی|ابن عربی]] است سخن می‌گوید و اختلافات این دو را مورد تحلیل و نقد قرار می‌دهد. نویسنده در کتاب [[مکتوبات علاء‌الدّوله سمنانی|مکتوبات علاء‌الدّوله سمنانی]] نیز در این باره در شرحی که بر نامه‌ها دارد به قدر کافی و دقیق سخن گفته و آنچه که حق بوده را معلوم داشته است. | ||
در بخش مرید و مراد در تعریف و تعلیل و تحلیل آن به استناد منابع صوفیانه و عرفانی، چه مربوط به [[علاءالدوله سمنانی، احمد بن محمد|علاءالدوله سمنانی]] و چه دیگر منابع بحثی دقیق و گسترده صورت گرفته است. کما این که برای شیوخ طریقت هفت شرط را به زعم [[ملاحسین کاشفی|ملا حسین کاشفی]] در [[فتوّت نامه]] بدین شرح متذکّر شده است: معرفت کامل، فراست تمام، قولی به کمال، استغنای تمام، اخلاص بلیغ، راستی و درستی، و شفقتی به غایت<ref>متن، ص 245</ref>. در رساله‌ی [[سلوة العاشقین]] از قول [[ابوسعید ابوالخیر]] شروط دهگانه‌ای را برای مشایخ قید کرده که بسیار مهم و ارزنده است<ref>متن، ص 254</ref>. | در بخش مرید و مراد در تعریف و تعلیل و تحلیل آن به استناد منابع صوفیانه و عرفانی، چه مربوط به [[علاءالدوله سمنانی، احمد بن محمد|علاءالدوله سمنانی]] و چه دیگر منابع بحثی دقیق و گسترده صورت گرفته است. کما این که برای شیوخ طریقت هفت شرط را به زعم [[ملاحسین کاشفی|ملا حسین کاشفی]] در [[فتوّت نامه]] بدین شرح متذکّر شده است: معرفت کامل، فراست تمام، قولی به کمال، استغنای تمام، اخلاص بلیغ، راستی و درستی، و شفقتی به غایت<ref>متن، ص 245</ref>. در رساله‌ی [[سلوة العاشقین]] از قول [[ابوسعید ابوالخیر]] شروط دهگانه‌ای را برای مشایخ قید کرده که بسیار مهم و ارزنده است<ref>متن، ص 254</ref>. | ||