أحسن التقاسيم في معرفة الأقاليم: تفاوت میان نسخه‌ها

کتاب با یک پيش گفتار آغاز <ref>[https://noorlib.ir/book/view/2204?pageNumber=3&viewType=html ر.ک: مقدمه، ص3]</ref>و متن اصلی در دو بخش تنظیم شده است. کل اقالیم این کتاب 14 تا است. در بخش نخست ۶ اقلیم عربی، و در بخش دوم ۸ اقلیم عجمی معرفی می‌شود.

مقدسی در تألیف کتاب، در درجه اول به تجربیات خود و سوابق شاهدان عینی تکیه کرده است. همچنین منبع اطلاعاتی او از افراد مورد اعتماد و مطالب موجود در آرشیوها و کتابخانه ها بوده. به همین دلیل، «احسن التقاسیم» منبع مهمی درباره وقایع تاریخی آن دوران است. اثر مقدسی حاوی اطلاعاتی در باره سبک زندگی، پوشش، آداب و رسوم، خرافات جوامع محلی است، برای مورخان دینی اطلاعات مربوط به عقاید و درگیری‌های فرقه ها، آن گونه که در این کتاب آمده، در هیچ منبع دیگری ذکر نشده است و از اهمیت بالایی برخوردار است.

==گزارش محتوا==

پيش گفتار<ref>ر.ک: همان</ref> كه بيش از یک هفتم کتاب را در بر دارد؛ شامل این مطالب است: روش تدوین کتاب، پيشگامان جغرافيا، بيان اصطلاحات، تاريخ تأليف، چند تذكر، فهرست محتویات، درياها و ترسگاه‌هایش، رودخانه‌ها<ref>ر.ک: همان، ص10</ref>، شهرهاى هم نام، لهجه‌ها، شيوۀ بيان مؤلف، ویژگى‌هاى هر سرزمین<ref>[https://noorlib.ir/book/view/2204?pageNumber=32&viewType=html ر.ک: همان، ص32]</ref>، مذهب‌ها و دسته‌بندى آنه<ref>[https://noorlib.ir/book/view/2204?pageNumber=37&viewType=html ر.ک: همان، ص37]</ref>ا، راه‌ها، گنبد و بارگاه‌هاى افسانه‌اى، جدولى برای كارگزاران، اقليم‌ها و نماى كشور اسلام.