التصحيف وأثره في الحديث والفقه وجهود المحدثين في مكافتحه: تفاوت میان نسخه‌ها
جز (جایگزینی متن - 'ني ' به 'نی') |
جز (جایگزینی متن - 'حدثنی' به 'حدثني ') |
||
| خط ۴۵: | خط ۴۵: | ||
در فصل دوم، به تعریف اقسام تصحیف، پرداخته شده است. تصحیف در حدیث، به دو قسمت تصحیف در اسناد و متن، تقسیم می‌شود. تصحیف در اسناد، تغییر و تبدیلی است که در اسامی روات اتفاق می‌افتد و وقوع آن، بیشتر از تصحیف در متن است و دلیل آن، این است که قیاس در اسامی و بررسی ماقبل و مابعد اسم در تعیین اشتباه و تصحیح آن، ممکن نیست و ازهمین‌روست که [[ابواسحاق نجیرمی]]، چنین گفته است: «أولی الأشياء بالضبط أسماء الناس؛ لأنه شيء لا يدخله القياس ولا قبله شيء يدل عليه ولا بعده شيء يدل عليه». برای مثال تصحیف، به روایت زیر، اشاره شده است: «ما رواه مالك بن أنس عن ابن شهاب عن علي بن حسين عن عمر بن عثمان بن عفان عن أسامة بن زيد أن رسول‌الله(ص): لا يرث المسلم الكافر». درباره این روایت، شافعی معتقد است که مالک درباره عمر بن عثمان، دچار تصحیف شده و نام او، عمرو بن عثمان است<ref>ر.ک: همان، ص45-46</ref>. | در فصل دوم، به تعریف اقسام تصحیف، پرداخته شده است. تصحیف در حدیث، به دو قسمت تصحیف در اسناد و متن، تقسیم می‌شود. تصحیف در اسناد، تغییر و تبدیلی است که در اسامی روات اتفاق می‌افتد و وقوع آن، بیشتر از تصحیف در متن است و دلیل آن، این است که قیاس در اسامی و بررسی ماقبل و مابعد اسم در تعیین اشتباه و تصحیح آن، ممکن نیست و ازهمین‌روست که [[ابواسحاق نجیرمی]]، چنین گفته است: «أولی الأشياء بالضبط أسماء الناس؛ لأنه شيء لا يدخله القياس ولا قبله شيء يدل عليه ولا بعده شيء يدل عليه». برای مثال تصحیف، به روایت زیر، اشاره شده است: «ما رواه مالك بن أنس عن ابن شهاب عن علي بن حسين عن عمر بن عثمان بن عفان عن أسامة بن زيد أن رسول‌الله(ص): لا يرث المسلم الكافر». درباره این روایت، شافعی معتقد است که مالک درباره عمر بن عثمان، دچار تصحیف شده و نام او، عمرو بن عثمان است<ref>ر.ک: همان، ص45-46</ref>. | ||
تصحیف در متن، تغییر و تحولی است که در الفاظ احادیث نبوی، اتفاق می‌افتد. از جمله مثال‌های این مورد، تصحیفی است که در روایت امام مسلم، اتفاق افتاده است: «حدثنا زهير بن حرب، ثنا إسحاق بن عيسی، ثنا ابن لهيعة قال: كتب إلی موسی بن عقبة يقول | تصحیف در متن، تغییر و تحولی است که در الفاظ احادیث نبوی، اتفاق می‌افتد. از جمله مثال‌های این مورد، تصحیفی است که در روایت امام مسلم، اتفاق افتاده است: «حدثنا زهير بن حرب، ثنا إسحاق بن عيسی، ثنا ابن لهيعة قال: كتب إلی موسی بن عقبة يقول حدثني بسر بن سعيد، عن زيد بن ثابت أن رسول‌الله(ص) احتجم في المسجد. قلت لابن لهيعة: مسجد بيته؟ قال: مسجد الرسول(ص)». مسلم معتقد است که این روایت، هم از نظر اسناد و هم از نظر متن، خطاهای فاحشی داشته و ابن لهیعه، در متن دچار تصحیف و در اسناد، دچار غفلت شده است و متن حدیث، «احتجر في المسجد بخوصة أو حصير يصلي فيها» می‌باشد<ref>ر.ک: همان، ص46-47</ref>. | ||
اقسام دیگر تصحیف، عبارتند از «تصحيف البصر»، «تصحيف السمع»، «تصحيف اللفظ» و «تصحيف المعنی»<ref>ر.ک: همان، ص47-51</ref>. | اقسام دیگر تصحیف، عبارتند از «تصحيف البصر»، «تصحيف السمع»، «تصحيف اللفظ» و «تصحيف المعنی»<ref>ر.ک: همان، ص47-51</ref>. | ||