حقائق التفسير: تفاوت میان نسخه‌ها

    جز (جایگزینی متن - 'تهذيب الأسرار' به 'تهذيب الأسرار')
    جز (جایگزینی متن - 'ابن خلدون' به 'ابن خلدون')
    خط ۷۲: خط ۷۲:
    ابن تيميّه در اين زمره جاى دارد. وى در كتاب منهاج السنة النبوية (ج8، ص11)، در بخش مربوط به امام جعفر صادق، به احاديث دروغينى اشاره كرده كه به آن حضرت نسبت داده شده و غالبا درباره علوم غريبه است. ابن تيميّه افزوده است كه ابوعبدالرحمان سلمى در كتاب [[حقائق التفسير]] نيز مجموعه‌اى از روايات تفسيرى را از امام صادق نقل كرده كه يكسره صبغه باطنى دارند و آشكارا تحريف مراد خداوندند؛ درحالى‌كه هر خردمندى مى‌داند كه چنين اقوالى از جعفر بن محمد صادر نشده و آنها را به دروغ به وى نسبت داده‌اند. به نوشته ابن تيميّه (ج2، ص465)، مجموعه كتاب‌هاى منسوب به امام صادق، از جمله تفسير مذكور، در دوره‌هاى بعد نگارش يافته است.
    ابن تيميّه در اين زمره جاى دارد. وى در كتاب منهاج السنة النبوية (ج8، ص11)، در بخش مربوط به امام جعفر صادق، به احاديث دروغينى اشاره كرده كه به آن حضرت نسبت داده شده و غالبا درباره علوم غريبه است. ابن تيميّه افزوده است كه ابوعبدالرحمان سلمى در كتاب [[حقائق التفسير]] نيز مجموعه‌اى از روايات تفسيرى را از امام صادق نقل كرده كه يكسره صبغه باطنى دارند و آشكارا تحريف مراد خداوندند؛ درحالى‌كه هر خردمندى مى‌داند كه چنين اقوالى از جعفر بن محمد صادر نشده و آنها را به دروغ به وى نسبت داده‌اند. به نوشته ابن تيميّه (ج2، ص465)، مجموعه كتاب‌هاى منسوب به امام صادق، از جمله تفسير مذكور، در دوره‌هاى بعد نگارش يافته است.


    ابن خلدون (ج1، مقدمه، ص416) نيز ضمن اشاره به كتاب جفر، منسوب به امام صادق، مى‌گويد كه در اين كتاب تفسير قرآن و معانى غريبى كه از باطن آن مستفاد مى‌شود نيز از امام جعفر صادق روايت شده است، ولى روايت كتاب پيوسته و متصل نيست.
    [[ابن خلدون]] (ج1، مقدمه، ص416) نيز ضمن اشاره به كتاب جفر، منسوب به امام صادق، مى‌گويد كه در اين كتاب تفسير قرآن و معانى غريبى كه از باطن آن مستفاد مى‌شود نيز از امام جعفر صادق روايت شده است، ولى روايت كتاب پيوسته و متصل نيست.


    وى مى‌افزايد كه عين اين كتاب ديده نشده و از آن كلمات و خبرهاى شاذى كه به هيچ دليلى متكى نيست در ميان مردم منتشر شده است. محمدحسين ذهبى نيز (ج2، ص421) با اشاره به [[حقائق التفسير]]، بخش روايات تفسيرى منقول از امام صادق را يكسره بى‌پايه و نامعتبر دانسته و آن را به برخى راويان شيعى نسبت داده است.
    وى مى‌افزايد كه عين اين كتاب ديده نشده و از آن كلمات و خبرهاى شاذى كه به هيچ دليلى متكى نيست در ميان مردم منتشر شده است. محمدحسين ذهبى نيز (ج2، ص421) با اشاره به [[حقائق التفسير]]، بخش روايات تفسيرى منقول از امام صادق را يكسره بى‌پايه و نامعتبر دانسته و آن را به برخى راويان شيعى نسبت داده است.
    خط ۱۰۲: خط ۱۰۲:




    سليمان آتش، مكتب تفسير اشارى، ترجمه توفيق ه. سبحانى، تهران 1381ش؛ [[آقابزرگ طهرانى]]؛ ابن اثير؛ ابن تيميّه، منهاج السنة النبوية، چاپ محمد رشاد سالم ]حجاز[ 1406/1986؛ ابن حبّان، كتاب الثقات، حيدرآباد دكن 1983-1403/1973-1393، چاپ افست بيروت ]بى‌تا[؛ ابن خلدون؛ ابن نديم؛ محمد بن احمد ذهبى، ميزان الاعتدال فى [[نقد الرجال]]، چاپ على‌محمد بجاوى، قاهره 1964-1963، چاپ افست بيروت ]بى‌تا[؛ محمدحسين ذهبى، التفسير و المفسّرون، بيروت 1407/1987؛ فؤاد سزگين، تاريخ التراث العربى، ج1، جزء 3، نقله إلى العربية محمود فهمى حجازى، رياض 1403/1983؛ محمد بن حسين سلمى، مجموعه آثار ابوعبدالرحمن سلمى: بخش‌هايى از [[حقائق التفسير]] و رسائل ديگر، چاپ نصراللّه پورجوادى، 1: [[حقائق التفسير]]، تهران 1372-1369ش؛ محمد بن حسن طوسى، الفهرست، چاپ محمدصادق آل بحرالعلوم، نجف [1356/1937]، چاپ افست قم ]بى‌تا[؛ عياض بن موسى قاضى عياض، ترتيب المدارك و تقريب المسالك لمعرفة أعلام مذهب مالك، ج2، چاپ عبدالقادر صحراوى، مغرب 1403/1983؛ كلينى؛ محمد حسين مبلغ، «پژوهشى درباره تفسير عرفانى [[امام صادق(ع)]]»، فصلنامه پژوهش‌هاى قرآنى، ش6-5 (بهار و تابستان 1375)؛ مجلسى؛ [[احمد بن على نجاشى]]، فهرست اسماء مصنّفى الشيعة المشتهر برجال النجاشى، چاپ موسى شبيرى زنجانى، قم 1407؛ محمدحسن بن باقر نجفى، [[جواهر الكلام]] فى شرح شرائع الإسلام، ج10، چاپ عباس قوچانى، بيروت 1981؛ پل نويا، تفسير قرآنى و زبان عرفانى، ترجمه اسماعيل سعادت، تهران 1373ش؛  
    سليمان آتش، مكتب تفسير اشارى، ترجمه توفيق ه. سبحانى، تهران 1381ش؛ [[آقابزرگ طهرانى]]؛ ابن اثير؛ ابن تيميّه، منهاج السنة النبوية، چاپ محمد رشاد سالم ]حجاز[ 1406/1986؛ ابن حبّان، كتاب الثقات، حيدرآباد دكن 1983-1403/1973-1393، چاپ افست بيروت ]بى‌تا[؛ [[ابن خلدون]]؛ ابن نديم؛ محمد بن احمد ذهبى، ميزان الاعتدال فى [[نقد الرجال]]، چاپ على‌محمد بجاوى، قاهره 1964-1963، چاپ افست بيروت ]بى‌تا[؛ محمدحسين ذهبى، التفسير و المفسّرون، بيروت 1407/1987؛ فؤاد سزگين، تاريخ التراث العربى، ج1، جزء 3، نقله إلى العربية محمود فهمى حجازى، رياض 1403/1983؛ محمد بن حسين سلمى، مجموعه آثار ابوعبدالرحمن سلمى: بخش‌هايى از [[حقائق التفسير]] و رسائل ديگر، چاپ نصراللّه پورجوادى، 1: [[حقائق التفسير]]، تهران 1372-1369ش؛ محمد بن حسن طوسى، الفهرست، چاپ محمدصادق آل بحرالعلوم، نجف [1356/1937]، چاپ افست قم ]بى‌تا[؛ عياض بن موسى قاضى عياض، ترتيب المدارك و تقريب المسالك لمعرفة أعلام مذهب مالك، ج2، چاپ عبدالقادر صحراوى، مغرب 1403/1983؛ كلينى؛ محمد حسين مبلغ، «پژوهشى درباره تفسير عرفانى [[امام صادق(ع)]]»، فصلنامه پژوهش‌هاى قرآنى، ش6-5 (بهار و تابستان 1375)؛ مجلسى؛ [[احمد بن على نجاشى]]، فهرست اسماء مصنّفى الشيعة المشتهر برجال النجاشى، چاپ موسى شبيرى زنجانى، قم 1407؛ محمدحسن بن باقر نجفى، [[جواهر الكلام]] فى شرح شرائع الإسلام، ج10، چاپ عباس قوچانى، بيروت 1981؛ پل نويا، تفسير قرآنى و زبان عرفانى، ترجمه اسماعيل سعادت، تهران 1373ش؛  


    Gerhard bowering,"the major sorrces of sulami,s minor quran commentary",oriens,vol. 35( 1996 ).
    Gerhard bowering,"the major sorrces of sulami,s minor quran commentary",oriens,vol. 35( 1996 ).