اصفهانی عبدی، محمد بن اسحاق: تفاوت میان نسخه‌ها
(صفحه ای تازه حاوی «<div class='wikiInfo'>
[[پرونده:NUR01712.jpg|بندانگشتی» ایجاد کرد.) |
جز (جایگزینی متن - ' ،' به '،') |
||
| خط ۴۱: | خط ۴۱: | ||
او از پدر و عموي پدرش عبد الرحمان بن يحيى حديث شنيد و نيز از جمعى ديگر از مشايخ اصفهان مانند: محمد بن قاسم كرّانى، محمد بن عمر بن حفص و ابو على حسن بن محمد بن نَضْر استماع نمود. ابراهيم بن محمد | او از پدر و عموي پدرش عبد الرحمان بن يحيى حديث شنيد و نيز از جمعى ديگر از مشايخ اصفهان مانند: محمد بن قاسم كرّانى، محمد بن عمر بن حفص و ابو على حسن بن محمد بن نَضْر استماع نمود. ابراهيم بن محمد الديبلى،ابراهيم بن حمزه،احمد بن حسن اسماعيل،احمد بن عبد الرحيم قيروانى و بسيارى ديگر از مشايخ روزگار خويش استفاده كرد.گفته شده است كه ابن منده پيش از 17سالگى از ابن ابى حاتم(د 327ق) اجازه روايت گرفت. در 330ق، يا سالى پيش از آن، در جست و جوي حديث سفري را آغاز كرد كه 45سال طول كشيد. او خود گفته كه شرق و غرب را دوبار زير پا گذاشته است. ابن منده نخست به نيشابور رفت. در آنجا از محمد بن حسين قطان، ابو على محمد ابن احمد ميدانى، ابو العباس اصم، ابو عبد الله ابن اخرم و ديگران حديث شنيد. وي به جز نيشابور در ديگر شهرهاي خراسان هم اقامت كرد. در بخارا نزد هيثم بن كُليب شاشى و ديگران، صحيح بخاري را استماع نمود و نيز از محمد جوزجانى و هارون بن احمد جرجانى حديث شنيد. همچنين، در سرخس از عبدالله ابن محمد بن حنبل و در مرو از محمد بن احمد بن محبوب استماع نمود و به بلخ نيز سفر كرد. احتمالاً اقامت اصلى ابن منده در نيشابور بود و همواره بدانجا باز مى‌گشت، چنانكه در 339 ق950/م از نيشابور عازم عراق شد و چند سالى در نواحى عراق و شام به مسافرت پرداخت. | ||
در بغداد از اسماعيل بن محمد صفار نحوي و ابو جعفر ابن بُخْتَري رزّ از حديث شنيد. در 344ق در دمشق بود و از ابو القاسم نصيبى بهره گرفت. در ادامه سفر خود در طرابلس شام از خيثمة بن سليمان قرشى، در غزه از على بن عباس غزي و در بيت المقدس از احمد بن زكريا مقدسى استماع نمود. احتمالاً وي پيش از سفرهايش به عراق و شام نخست به مكه رفته است، زيرا در آنجا پيش از 340ق از ابو سعيد ابن اعرابى(د 340ق) استماع حديث كرده و نيز در مدينه از جعفر بن محمد علوي حديث شنيده است. | در بغداد از اسماعيل بن محمد صفار نحوي و ابو جعفر ابن بُخْتَري رزّ از حديث شنيد. در 344ق در دمشق بود و از ابو القاسم نصيبى بهره گرفت. در ادامه سفر خود در طرابلس شام از خيثمة بن سليمان قرشى، در غزه از على بن عباس غزي و در بيت المقدس از احمد بن زكريا مقدسى استماع نمود. احتمالاً وي پيش از سفرهايش به عراق و شام نخست به مكه رفته است، زيرا در آنجا پيش از 340ق از ابو سعيد ابن اعرابى(د 340ق) استماع حديث كرده و نيز در مدينه از جعفر بن محمد علوي حديث شنيده است. | ||
ابن منده همچنين در ادامه سفر به مصر رفت و در آنجا از ابو القاسم حمزة بن محمد كنانى، احمد بن حسن بن عتبه رازي، محمد بن سعد باوردي، ابو طاهر احمد مدينى و جز آنان حديث شنيد. در اقامت چند ساله خود در مصر به شهرهاي مختلف از جمله اسكندريه، تنّيس و جزيره تونه براي استماع حديث سفر كرد. به هر حال در 361ق‌ابن منده در بخارا بود و حاكم نيشابوري او را ملاقات كرد و در 375ق كه ابن منده قصد بازگشت به اصفهان را داشت، همراه وي به نيشابور آمد. ابن منده چون به موطن خود باز مى‌گشت، 40بار كتاب به همراه داشت كه از | ابن منده همچنين در ادامه سفر به مصر رفت و در آنجا از ابو القاسم حمزة بن محمد كنانى، احمد بن حسن بن عتبه رازي، محمد بن سعد باوردي، ابو طاهر احمد مدينى و جز آنان حديث شنيد. در اقامت چند ساله خود در مصر به شهرهاي مختلف از جمله اسكندريه، تنّيس و جزيره تونه براي استماع حديث سفر كرد. به هر حال در 361ق‌ابن منده در بخارا بود و حاكم نيشابوري او را ملاقات كرد و در 375ق كه ابن منده قصد بازگشت به اصفهان را داشت، همراه وي به نيشابور آمد. ابن منده چون به موطن خود باز مى‌گشت، 40بار كتاب به همراه داشت كه از 700،1تن از مشايخ كتاب حديث كرده بود. در روايتى اغراق آميز از قول ابن منده گفته شده كه وي30هزار راوي حديث را درك كرده و از هر يك حداقل 10حديث داشته است. | ||
از ديگر مشايخ مهم ابن منده ابن حبان بستى، ابو على نيشابوري و ابو القاسم طبرانى را مى‌توان برشمرد. | از ديگر مشايخ مهم ابن منده ابن حبان بستى، ابو على نيشابوري و ابو القاسم طبرانى را مى‌توان برشمرد. | ||
| خط ۵۵: | خط ۵۵: | ||
ابن منده در اصفهان به حرمت و جاه مى‌زيست و پيداست كه نفوذ بسياري در مردم و اولياي امور داشته است. چه معاصران او و چه محدثان بعد، او را بسيار ستوده‌اند. ظاهراً ستايشى كه از ابن منده صورت گرفته و آنچه شخصيت علمى او را ساخته است، ناشى از وسعت آگاهى او در حديث بوده كه با اتكا به حافظه‌اى نيرومند شكل گرفته است. به گفته احمد بن جعفر كه از افزون بر هزار تن حديث نوشته، كسى را در ميان آنان به قدرت حافظه ابن منده نديده بود. ذهبى نيز او را حافظ مشرق خوانده و اظهار داشته كه كسى ديگر را نمى‌شناخته كه به اندازه او استماع حديث كرده و به پايه او حديث گرد آورده باشد. | ابن منده در اصفهان به حرمت و جاه مى‌زيست و پيداست كه نفوذ بسياري در مردم و اولياي امور داشته است. چه معاصران او و چه محدثان بعد، او را بسيار ستوده‌اند. ظاهراً ستايشى كه از ابن منده صورت گرفته و آنچه شخصيت علمى او را ساخته است، ناشى از وسعت آگاهى او در حديث بوده كه با اتكا به حافظه‌اى نيرومند شكل گرفته است. به گفته احمد بن جعفر كه از افزون بر هزار تن حديث نوشته، كسى را در ميان آنان به قدرت حافظه ابن منده نديده بود. ذهبى نيز او را حافظ مشرق خوانده و اظهار داشته كه كسى ديگر را نمى‌شناخته كه به اندازه او استماع حديث كرده و به پايه او حديث گرد آورده باشد. | ||
با اين همه، معتقد است كه ابن منده فقط در روايت حديث استاد بود، اما چون به تبويب آن مى‌پرداخت يا از خود سخنى مى‌گفت، چيرگى لازم را نداشت. ابو نعيم اصفهانى نيز با آنكه ابن منده را مردي بزرگ دانسته، معتقد است كه وي در آخر عمر در نقل حديث خلط مى‌كرد و در امالى خود دچار لغزش و اشتباه مى‌شد، اما ذهبى سخن ابو نعيم را رد كرده و بر خصومتى حمل نموده كه ميان ابو نعيم و ابن منده وجود داشته است.محمد بن | با اين همه، معتقد است كه ابن منده فقط در روايت حديث استاد بود، اما چون به تبويب آن مى‌پرداخت يا از خود سخنى مى‌گفت، چيرگى لازم را نداشت. ابو نعيم اصفهانى نيز با آنكه ابن منده را مردي بزرگ دانسته، معتقد است كه وي در آخر عمر در نقل حديث خلط مى‌كرد و در امالى خود دچار لغزش و اشتباه مى‌شد، اما ذهبى سخن ابو نعيم را رد كرده و بر خصومتى حمل نموده كه ميان ابو نعيم و ابن منده وجود داشته است.محمد بن اسحاق،معروف به ابن منده در ذى القعده سال 375ه-ق وفات نمود. | ||
== آثار:== | == آثار:== | ||