التبر المسبوك في ذيل السلوك: تفاوت میان نسخه‌ها
(صفحه‌ای تازه حاوی «{{جعبه اطلاعات کتاب | تصویر = NUR10316J1.jpg | عنوان = التبر المسبوك في ذيل السلوك | ع...» ایجاد کرد) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۳۰: | خط ۳۰: | ||
}} | }} | ||
'''التبر المسبوك في ذيل السلوك'''، تألیف [[سخاوی، محمد بن عبدالرحمن|محمد بن عبدالرحمن سخاوی]] (متوفی 902ق) از جمله آثار عصر ممالیک و به‌منزله تکمله‌ای بر «[[السلوك لمعرفة دول الملوك]]» [[مقریزی، احمد بن علی|تقی‌الدین مقریزی]] (متوفی 845ق) است. [[عاشور، سعید عبدالفتاح|سعید عبدالفتاح عاشور]]، [[کامل، نجوی مصطفی|نجوی مصطفی کامل]] و [[لبیبة ابراهیم مصطفی]] تحقیق کتاب را به انجام رسانیده‌اند. | |||
'''التبر المسبوك في ذيل السلوك'''، تألیف محمد بن عبدالرحمن سخاوی (متوفی 902ق) از جمله آثار عصر ممالیک و به‌منزله تکمله‌ای بر | |||
==ساختار== | ==ساختار== | ||
| خط ۵۱: | خط ۵۰: | ||
با اینکه تاریخ‌نگاری در این دوره شکل وقایع‌نگاری پیدا کرده بود، اما ذکر اخبار شگفت‌انگیز یا خرافی و دروغ همانند بارش قورباغه سبز یا ظهور انسانی با دو شاخ و جز اینها گاه‌گاه به چشم می‌خورد که علاوه بر عدم امکان عقلی، دروغ بودن این اخبار از آنجا معلوم می‌شود که برخی مورخان از عدم حضور خود در آن واقعه یا عدم مشاهده شخصی یک امر عجیب سخن گفته و یا مطلبی را بر اساس شایعات رایج نوشته‌اند. با اینکه در تمام این منابع از سلطانِ معاصر با نویسنده، هیچ‌گونه بدگویی نشده، اما عموماً به ظلم و ستم مأموران دولتی و والیان و امیران شهرها و ظلم بر رعیت اشاره گردیده و از وجود اختلاف در میان درباریان و اطرافیان سلطان و سرکوب شورش‌های مردمی و اختلاف مردم با عاملان حکومتی و اختلاف‌نظر بین فقها و قضات و بی‌نظمی‌ها و ناامنی‌ها سخن رفته است<ref>ر.ک: همان، ص254-252</ref>. | با اینکه تاریخ‌نگاری در این دوره شکل وقایع‌نگاری پیدا کرده بود، اما ذکر اخبار شگفت‌انگیز یا خرافی و دروغ همانند بارش قورباغه سبز یا ظهور انسانی با دو شاخ و جز اینها گاه‌گاه به چشم می‌خورد که علاوه بر عدم امکان عقلی، دروغ بودن این اخبار از آنجا معلوم می‌شود که برخی مورخان از عدم حضور خود در آن واقعه یا عدم مشاهده شخصی یک امر عجیب سخن گفته و یا مطلبی را بر اساس شایعات رایج نوشته‌اند. با اینکه در تمام این منابع از سلطانِ معاصر با نویسنده، هیچ‌گونه بدگویی نشده، اما عموماً به ظلم و ستم مأموران دولتی و والیان و امیران شهرها و ظلم بر رعیت اشاره گردیده و از وجود اختلاف در میان درباریان و اطرافیان سلطان و سرکوب شورش‌های مردمی و اختلاف مردم با عاملان حکومتی و اختلاف‌نظر بین فقها و قضات و بی‌نظمی‌ها و ناامنی‌ها سخن رفته است<ref>ر.ک: همان، ص254-252</ref>. | ||
این کتاب همان‌گونه که از عنوان کتاب مشهود است تتمه برای کتاب السلوک مقریزی است. کتاب مقریزی تا سال 844ق ادامه یافت. سخاوی از سال 845ق تا سال 855ق را در کتابش آورد. سخاوی به همان شیوه مقریزی یعنی حولیات و سال‌نگاری عمل کرده با برخی اختلافات: | این کتاب همان‌گونه که از عنوان کتاب مشهود است تتمه برای کتاب السلوک مقریزی است. کتاب مقریزی تا سال 844ق ادامه یافت. [[سخاوی، محمد بن عبدالرحمن|سخاوی]] از سال 845ق تا سال 855ق را در کتابش آورد. [[سخاوی، محمد بن عبدالرحمن|سخاوی]] به همان شیوه مقریزی یعنی حولیات و سال‌نگاری عمل کرده با برخی اختلافات: | ||
# سخاوی حوادث مقطع زمانی معاصرش را به‌تفصیل بیان کرده و ذیل هر سال وفیات اعیان آن سال را ذکر کرده است و تفاصیل شرح‌حال آن وفیات بعد از آنکه آنها را به ترتیب حروف الفبا مرتب کرده را رها کرده است. این اولین اختلاف بین کتاب التبر و کتاب السلوک است که نویسنده آن اهتمامش به شرح‌حال فرمانروایان ترک و بزرگان بیشتر از اهتمامش به تراجم قضات و فقها بوده و تراجمش به‌طور عام موجز است. | # [[سخاوی، محمد بن عبدالرحمن|سخاوی]] حوادث مقطع زمانی معاصرش را به‌تفصیل بیان کرده و ذیل هر سال وفیات اعیان آن سال را ذکر کرده است و تفاصیل شرح‌حال آن وفیات بعد از آنکه آنها را به ترتیب حروف الفبا مرتب کرده را رها کرده است. این اولین اختلاف بین کتاب التبر و کتاب السلوک است که نویسنده آن اهتمامش به شرح‌حال فرمانروایان ترک و بزرگان بیشتر از اهتمامش به تراجم قضات و فقها بوده و تراجمش به‌طور عام موجز است. | ||
# سخاوی به تدوین تفاصیل حیات اقتصادی در اجتماع مملوکی اهتمامی نداشته است؛ برعکس کتاب سلوک مقریزی که صفحاتش پر از دقیق‌ترین مسائل اقتصادی است: از اختلاف قیمت‌ها و اوزان سکه و راه‌های دست‌کاری در این سکه‌ها، و قیمت‌گذاری کالاها، و جزئیات مالیات و عوارض، اسباب بالارفتن قیمت‌ها و غیر آن از امور اقتصادی<ref>ر.ک: مقدمه محقق، ج1، ص10-9</ref>. | # [[سخاوی، محمد بن عبدالرحمن|سخاوی]] به تدوین تفاصیل حیات اقتصادی در اجتماع مملوکی اهتمامی نداشته است؛ برعکس کتاب سلوک مقریزی که صفحاتش پر از دقیق‌ترین مسائل اقتصادی است: از اختلاف قیمت‌ها و اوزان سکه و راه‌های دست‌کاری در این سکه‌ها، و قیمت‌گذاری کالاها، و جزئیات مالیات و عوارض، اسباب بالارفتن قیمت‌ها و غیر آن از امور اقتصادی<ref>ر.ک: مقدمه محقق، ج1، ص10-9</ref>. | ||
==وضعیت کتاب== | ==وضعیت کتاب== | ||
| خط ۶۱: | خط ۶۰: | ||
==پانویس == | ==پانویس == | ||
<references/> | <references /> | ||
==منابع مقاله== | ==منابع مقاله== | ||