رسالة مابعدالطبيعة: تفاوت میان نسخه‌ها

    جز (جایگزینی متن - 'ه‎ع' به 'ه‌ع')
    جز (جایگزینی متن - 'ی‎ک' به 'ی‌ک')
    خط ۳۶: خط ۳۶:
    ابن‎ رشد در سراسر سده‌های‎ میانه‎ و نیز در دوران‎ رنسانس‎ اروپا پیش‎ از هر چیز به‎‎عنوان‎ شارح‎ بزرگ‎ نوشته‌های‎ [[ارسطو]] مشهور بوده‎ است‎ و این‎ عنوان‎ به‎حق‎ به‎ وی‎ داده‎ شده‎ است‎. وی‎ را می‌توان‎ یکی‎ از بزرگ‎ترین‎ مفسران‎ آثار [[ارسطو]] در همه دوران‌ها بشمار آورد. شهرت‎ و نفوذ تفاسیر و شرح‎های‎ او بر نوشته‌های‎ [[ارسطو]] تا بدان‎ حد رسیده‎ بود که‎ در سده‌های‎ میانه‎ شعاری‎ در این‎‎باره‎ معروف‎ شده‎ بود که‎ می‌گفت: «طبیعت‎ تفسیرشده‎ از سوی‎ [[ارسطو]] و ارسطوی‎ تفسیرشده‎ از سوی‎ ابن‎ رشد». ابن‎ رشد افزون‎ بر تفسیرها و شرح‎های‎ خود بر آثار [[ارسطو]]، دارای‎ نوشته‌های‎ مستقلی‎ است‎ که‎ هریک‎ از ارزش‎ ویژه فلسفی‎ و پژوهشی‎ برخوردار است<ref>ر.ک: خراسانی، شرف‌الدین، ص560</ref>‎.‎
    ابن‎ رشد در سراسر سده‌های‎ میانه‎ و نیز در دوران‎ رنسانس‎ اروپا پیش‎ از هر چیز به‎‎عنوان‎ شارح‎ بزرگ‎ نوشته‌های‎ [[ارسطو]] مشهور بوده‎ است‎ و این‎ عنوان‎ به‎حق‎ به‎ وی‎ داده‎ شده‎ است‎. وی‎ را می‌توان‎ یکی‎ از بزرگ‎ترین‎ مفسران‎ آثار [[ارسطو]] در همه دوران‌ها بشمار آورد. شهرت‎ و نفوذ تفاسیر و شرح‎های‎ او بر نوشته‌های‎ [[ارسطو]] تا بدان‎ حد رسیده‎ بود که‎ در سده‌های‎ میانه‎ شعاری‎ در این‎‎باره‎ معروف‎ شده‎ بود که‎ می‌گفت: «طبیعت‎ تفسیرشده‎ از سوی‎ [[ارسطو]] و ارسطوی‎ تفسیرشده‎ از سوی‎ ابن‎ رشد». ابن‎ رشد افزون‎ بر تفسیرها و شرح‎های‎ خود بر آثار [[ارسطو]]، دارای‎ نوشته‌های‎ مستقلی‎ است‎ که‎ هریک‎ از ارزش‎ ویژه فلسفی‎ و پژوهشی‎ برخوردار است<ref>ر.ک: خراسانی، شرف‌الدین، ص560</ref>‎.‎
    شرح‎های‎ ابن‎ رشد بر آثار [[ارسطو]] به سه دسته‎ تقسیم‎ می‌شوند: شرح‎های‎ مفصل‎ و بزرگ‎ که‎ «تفسیر» یا «شرح‎» نامیده‎ می‌شوند، شرح‎های‎ متوسط موسوم‎ به‎ «تلخیص‎» و خلاصه‌های‎ نوشته‌های‎ [[ارسطو]] که‎ «جامع‎» و در جمع‎ «جوامع» نام‎ دارند. شیوه کار ابن‎ رشد در خلاصه‌ها یا «جوامع‎» چنین‎ است‎ که‎ وی‎ در آنها همیشه‎ از سوی‎ خود سخن‎ می‌گوید؛ درحالی‎که‎ عقاید و نظریات‎ ارسطو را بیان‎ می‌کند و در این‎ رهگذر از نوشته‌های‎ دیگر وی‎ برای‎ توضیح‎ و تکمیل‎ متن‎ در دست‎، بهره‎ می‌گیرد و از خودش‎ نیز مطالبی‎ بر آنها می‌افزاید<ref>ر.ک: همان</ref>‎.
    شرح‎های‎ ابن‎ رشد بر آثار [[ارسطو]] به سه دسته‎ تقسیم‎ می‌شوند: شرح‎های‎ مفصل‎ و بزرگ‎ که‎ «تفسیر» یا «شرح‎» نامیده‎ می‌شوند، شرح‎های‎ متوسط موسوم‎ به‎ «تلخیص‎» و خلاصه‌های‎ نوشته‌های‎ [[ارسطو]] که‎ «جامع‎» و در جمع‎ «جوامع» نام‎ دارند. شیوه کار ابن‎ رشد در خلاصه‌ها یا «جوامع‎» چنین‎ است‎ که‎ وی‎ در آنها همیشه‎ از سوی‎ خود سخن‎ می‌گوید؛ درحالی‌که‎ عقاید و نظریات‎ ارسطو را بیان‎ می‌کند و در این‎ رهگذر از نوشته‌های‎ دیگر وی‎ برای‎ توضیح‎ و تکمیل‎ متن‎ در دست‎، بهره‎ می‌گیرد و از خودش‎ نیز مطالبی‎ بر آنها می‌افزاید<ref>ر.ک: همان</ref>‎.


    «جوامع كتب أرسطوطاليس في الطبيعيات و الإلهيات»، خلاصه‌هایی از کتب «درباره طبیعت» و متافیزیک [[ارسطو]]<nowiki/>ست. همه آن نوشته‌ها در مجموعه‌ای زیر عنوان رسائل ابن رشد میان سال‎های 1946-1947م، در حیدرآباد دکن چاپ و منتشر شد که این عناوین را در بر دارد: السماع الطبيعي، السماء و العالم، الكون و الفساد، الآثار العلوية، كتاب النفس و مابعدالطبيعة<ref>ر.ک: همان، ص563-562؛ مقدمه محققین، ص8-5</ref>‎.
    «جوامع كتب أرسطوطاليس في الطبيعيات و الإلهيات»، خلاصه‌هایی از کتب «درباره طبیعت» و متافیزیک [[ارسطو]]<nowiki/>ست. همه آن نوشته‌ها در مجموعه‌ای زیر عنوان رسائل ابن رشد میان سال‎های 1946-1947م، در حیدرآباد دکن چاپ و منتشر شد که این عناوین را در بر دارد: السماع الطبيعي، السماء و العالم، الكون و الفساد، الآثار العلوية، كتاب النفس و مابعدالطبيعة<ref>ر.ک: همان، ص563-562؛ مقدمه محققین، ص8-5</ref>‎.
    خط ۵۲: خط ۵۲:
    نویسنده از آنجا که در این اثر بنای بر اختصار داشته، برخی مباحث را به کتب دیگرش ارجاع داده است؛ به‌عنوان مثال در بحث متقدم و متأخر، پس از اشاره به پنج‎گونه تقدم زمانی، رتبی، شرفی، طبعی و سببی، توضیح هریک از این اقسام را به کتاب مقولات خود ارجاع می‌دهد<ref>ر.ک: همان، ص‎55-54</ref>‎.
    نویسنده از آنجا که در این اثر بنای بر اختصار داشته، برخی مباحث را به کتب دیگرش ارجاع داده است؛ به‌عنوان مثال در بحث متقدم و متأخر، پس از اشاره به پنج‎گونه تقدم زمانی، رتبی، شرفی، طبعی و سببی، توضیح هریک از این اقسام را به کتاب مقولات خود ارجاع می‌دهد<ref>ر.ک: همان، ص‎55-54</ref>‎.


    در انتهای رساله، بخشی با عنوان ضمیمه آمده که در آن نصیحت‎های بزرگانی چون افلاطون، سقراط، بزرجمهر و داود(ع) درباره سیاست و اخلاق ذکر شده است. از داود(ع) چنین می‌خوانیم: برای دنیا کار می‌کنید، درحالی‎که بدون اینکه بدانید [ظاهرا بدون اینکه کاری بکنید] در دنیا روزی داده می‌شوید و برای آخرت کاری نمی‌کنید، درحالی‎که در آخرت جز برای عمل‎‎ روزی داده نخواهید شد<ref>ر.ک: همان، ص‎177</ref>‎.
    در انتهای رساله، بخشی با عنوان ضمیمه آمده که در آن نصیحت‎های بزرگانی چون افلاطون، سقراط، بزرجمهر و داود(ع) درباره سیاست و اخلاق ذکر شده است. از داود(ع) چنین می‌خوانیم: برای دنیا کار می‌کنید، درحالی‌که بدون اینکه بدانید [ظاهرا بدون اینکه کاری بکنید] در دنیا روزی داده می‌شوید و برای آخرت کاری نمی‌کنید، درحالی‌که در آخرت جز برای عمل‎‎ روزی داده نخواهید شد<ref>ر.ک: همان، ص‎177</ref>‎.


    ==وضعیت کتاب==
    ==وضعیت کتاب==