عقائد السلف: تفاوت میان نسخه‌ها
جز (جایگزینی متن - 'ه‌ع' به 'ه‌ع') |
جز (جایگزینی متن - 'ی‌ه' به 'ی‌ه') برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
||
| خط ۱۱۵: | خط ۱۱۵: | ||
در وقع نزاع در اصل بر سر تصویر خدا بود. بشر به خداوند چند صفت ذاتی قدیم که به‌طور نظری قابل استنتاجند، یعنی قدرت، علم، اراده و «تخلیق»، نسبت داده بود؛ اما از اینکه از اسماء خداوند که در قرآن کریم وجود داشتند، صفاتی بسازد، امتناع ورزید؛ زیرا قرآن مخلوق است و این اسماء «مستعارند»؛ یعنی برگرفته از زبان انسانند. او این مطلب را با آن آیات قرآنی که در آن‌ها خداوند چون یک انسان توصیف می‌شود، درحالیکه از دستانش، چشمانش و جز آن سخن به میان می‌آید، اثبات می‌نمود. بهاینترتیب، بحث و جدل به مسئله تشبیه موکول شد. اصحاب حدیث به این کشمکش دامن زدند؛ بدین ترتیب که افزون بـر قرآن کریم احـادیث بی‌شماری را که در قالبی تشبیه‌گرایانه بیان شده بودند، مطرح کردند<ref>ر.ک: همان، ص77</ref>. | در وقع نزاع در اصل بر سر تصویر خدا بود. بشر به خداوند چند صفت ذاتی قدیم که به‌طور نظری قابل استنتاجند، یعنی قدرت، علم، اراده و «تخلیق»، نسبت داده بود؛ اما از اینکه از اسماء خداوند که در قرآن کریم وجود داشتند، صفاتی بسازد، امتناع ورزید؛ زیرا قرآن مخلوق است و این اسماء «مستعارند»؛ یعنی برگرفته از زبان انسانند. او این مطلب را با آن آیات قرآنی که در آن‌ها خداوند چون یک انسان توصیف می‌شود، درحالیکه از دستانش، چشمانش و جز آن سخن به میان می‌آید، اثبات می‌نمود. بهاینترتیب، بحث و جدل به مسئله تشبیه موکول شد. اصحاب حدیث به این کشمکش دامن زدند؛ بدین ترتیب که افزون بـر قرآن کریم احـادیث بی‌شماری را که در قالبی تشبیه‌گرایانه بیان شده بودند، مطرح کردند<ref>ر.ک: همان، ص77</ref>. | ||
عقایدی که در این کتاب به‌عنوان اعتقادات بشر مریسی مورد رد و انکار قرار گرفته است از این شمار است: مخلوق بودن اسماء الهی؛ خلق قرآن و اعتقاد او به اینکه کلام خداوند «جعل» خداست؛ استناد بشر مریسی حتی به دلایل نقلی برای اینکه خداوند قابل درک با حواس پنجگانه بشری نیست؛ عدم رؤیت باری در آخرت؛ عدم باور به حدیث نزول باری تعالی؛ تأویل آیات و احادیث صفات باری از سوی بشر مریسی؛ عدم اعتقاد به واقعیت مستقل صفات باری و بلکه ارجاع همه این صفات به ذات باری که دارای وحدت ذاتی و صفاتی است؛ مخالفت با هرگونه تشبیه باری با مخلوقات؛ تأویل برخی احادیث تشبیهی با وجود پذیرش اصل حدیث (به‌طور مثال حدیث رؤیت) و گاهی نیز رد برخی احادیث تشبیهی و تشکیک در صحت انتساب این احادیث و دست آخر اعتقاد او به اینکه خداوند همه جا هست<ref>ر.ک: پایگاه اینترنتی | عقایدی که در این کتاب به‌عنوان اعتقادات بشر مریسی مورد رد و انکار قرار گرفته است از این شمار است: مخلوق بودن اسماء الهی؛ خلق قرآن و اعتقاد او به اینکه کلام خداوند «جعل» خداست؛ استناد بشر مریسی حتی به دلایل نقلی برای اینکه خداوند قابل درک با حواس پنجگانه بشری نیست؛ عدم رؤیت باری در آخرت؛ عدم باور به حدیث نزول باری تعالی؛ تأویل آیات و احادیث صفات باری از سوی بشر مریسی؛ عدم اعتقاد به واقعیت مستقل صفات باری و بلکه ارجاع همه این صفات به ذات باری که دارای وحدت ذاتی و صفاتی است؛ مخالفت با هرگونه تشبیه باری با مخلوقات؛ تأویل برخی احادیث تشبیهی با وجود پذیرش اصل حدیث (به‌طور مثال حدیث رؤیت) و گاهی نیز رد برخی احادیث تشبیهی و تشکیک در صحت انتساب این احادیث و دست آخر اعتقاد او به اینکه خداوند همه جا هست<ref>ر.ک: پایگاه اینترنتی بررسی‌های تاریخی</ref>. | ||
==وضعیت کتاب== | ==وضعیت کتاب== | ||
فهرست محتویات در پایان کتاب آمده است. | فهرست محتویات در پایان کتاب آمده است. | ||
آدرس آیات در درون متن و پایان هر آیه قید شده است. | آدرس آیات در درون متن و پایان هر آیه قید شده است. پاورقی‌ها به توضیح برخی از مطالب و نیز اصلاح برخی از واژه‌های کتاب اختصاص یافته است. | ||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
| خط ۱۳۳: | خط ۱۳۳: | ||
#[[:noormags:29092|حجت، هادی، «اصحاب حدیث، حدیثگرایی و حدیثزدگی»، علوم حدیث، زمستان 1383، شماره 34، درج در پایگاه مجلات تخصصی نور]]. | #[[:noormags:29092|حجت، هادی، «اصحاب حدیث، حدیثگرایی و حدیثزدگی»، علوم حدیث، زمستان 1383، شماره 34، درج در پایگاه مجلات تخصصی نور]]. | ||
#[[:noormags:756946|بارانی، محمدرضا، «رویکرد امامیه و حنابله در بغداد دوره آلبویه در زمینه توحید کتاب و سنت»، پژوهشنامه حکمت و فلسفه اسلامی، پاییز 1388، شماره 29، درج در پایگاه مجلات تخصصی نور]]. | #[[:noormags:756946|بارانی، محمدرضا، «رویکرد امامیه و حنابله در بغداد دوره آلبویه در زمینه توحید کتاب و سنت»، پژوهشنامه حکمت و فلسفه اسلامی، پاییز 1388، شماره 29، درج در پایگاه مجلات تخصصی نور]]. | ||
# [http://ansari.kateban.com/post/794 پایگاه اینترنتی | # [http://ansari.kateban.com/post/794 پایگاه اینترنتی بررسی‌های تاریخی در دی‌ماه 1396] | ||
==وابسته‌ها== | ==وابسته‌ها== | ||