ملازمه حکم عقل و شرع از دیدگاه شیخ انصاری: تفاوت میان نسخه‌ها

    جز (جایگزینی متن - 'ن‎ک' به 'ن‌ک')
    جز (جایگزینی متن - 'ی‎آ' به 'ی‌آ')
    برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
    خط ۳۹: خط ۳۹:
    الف)- تعریف و اقسام دلیل عقلی:
    الف)- تعریف و اقسام دلیل عقلی:


    در این قسمت، ابتدا دلیل عقلی تعریف شده و سپس، به تقسمات آن، پرداخته شده است. تعریف دلیل عقلی، عبارت است از «حکم عقلی که به‌واسطه آن، حکم شرعی به دست می‎آید». البته باید توجه داشت که مقصود، این نیست که حکم عقلی، علت تامه برای دست یافتن به حکم شرعی باشد، بلکه مقصود، این است که حکم شرعی به‌دست‎آمده، مستند به حکم عقلی است، خواه علت تامه آن باشد و یا جزء اخیر علت تامه<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/18017/1/6 ر.ک: متن کتاب، ص6-‎7]</ref>.
    در این قسمت، ابتدا دلیل عقلی تعریف شده و سپس، به تقسمات آن، پرداخته شده است. تعریف دلیل عقلی، عبارت است از «حکم عقلی که به‌واسطه آن، حکم شرعی به دست می‌آید». البته باید توجه داشت که مقصود، این نیست که حکم عقلی، علت تامه برای دست یافتن به حکم شرعی باشد، بلکه مقصود، این است که حکم شرعی به‌دست‎آمده، مستند به حکم عقلی است، خواه علت تامه آن باشد و یا جزء اخیر علت تامه<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/18017/1/6 ر.ک: متن کتاب، ص6-‎7]</ref>.


    دلیل عقلی بر احکام شرعی را به دو قسم، تقسیم کرده‌اند:
    دلیل عقلی بر احکام شرعی را به دو قسم، تقسیم کرده‌اند:
    خط ۶۴: خط ۶۴:
    ه)- رابطه ملازمه با قاعده حسن و قبح عقلی:
    ه)- رابطه ملازمه با قاعده حسن و قبح عقلی:


    نویسنده، معتقد است از مجموع عبارت‎های علما به دست می‎آید که مقصود از حسن و قبح مورد نزاع میان عدلیه و اشاعره عبارت است از فعلی که انجام آن، موجب استحقاق مدح یا ذم در دنیا و پاداش یا کیفر در آخرت می‌گردد؛ بنابراین اثبات اینکه عقل به‌طور مستقل، به حسن و قبح برخی از افعال حکم می‌کند، به‌منزله این است که عقل، حکم الهی را درک می‌کند و مفاد ملازمه میان حکم عقل و شرع نیز چیزی جز این نیست<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/18017/1/13 ر.ک: همان، ص13-‎14]</ref>.
    نویسنده، معتقد است از مجموع عبارت‎های علما به دست می‌آید که مقصود از حسن و قبح مورد نزاع میان عدلیه و اشاعره عبارت است از فعلی که انجام آن، موجب استحقاق مدح یا ذم در دنیا و پاداش یا کیفر در آخرت می‌گردد؛ بنابراین اثبات اینکه عقل به‌طور مستقل، به حسن و قبح برخی از افعال حکم می‌کند، به‌منزله این است که عقل، حکم الهی را درک می‌کند و مفاد ملازمه میان حکم عقل و شرع نیز چیزی جز این نیست<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/18017/1/13 ر.ک: همان، ص13-‎14]</ref>.


    در بخش دوم، به بیان دلایل [[انصاری، مرتضی بن محمدامین|شیخ انصاری]] بر اثبات ملازمه پرداخته شده است. ایشان ملازمه میان حکم عقل و شرع را بر پایه ادله اربعه، به شرح زیر، اثبات کرده است:
    در بخش دوم، به بیان دلایل [[انصاری، مرتضی بن محمدامین|شیخ انصاری]] بر اثبات ملازمه پرداخته شده است. ایشان ملازمه میان حکم عقل و شرع را بر پایه ادله اربعه، به شرح زیر، اثبات کرده است: