جاحظ، عمرو بن بحر: تفاوت میان نسخه‌ها

    (صفحه ای تازه حاوی «<div class='wikiInfo'> [[پرونده:NUR02166.jpg|بندانگشتی» ایجاد کرد.)
     
    بدون خلاصۀ ویرایش
    خط ۳۸: خط ۳۸:




    ابو عثمان عمر بن بحر معروف به جاحظ،متكلم و اديب معتزلى
    ابو عثمان عمر بن بحر معروف به جاحظ،متكلم و اديب معتزلى در بصره زاده شد.در تعيين تاريخ ولادت او بين سال‌هاى 146،150 و 160 ق اختلاف نظر وجود دارد.وى در لغت و ادبيات شاگرد ابو عبيده،اصمعى و ابو زيد انصارى و در كلام شاگرد نظّام و مصاحب و هم مباحثۀ حنين بن اسحاق و سلمويه مى‌باشد.جاحظ گرايش سياسى مشخصى نداشت و غالبا تابع جريان‌هاى حاكم بود. كتابهاى خود را به درباريان تقديم كرده،صله مى‌گرفت و تا آخر عمر به اين روش ارتزاق نمود.او در جوانى در بغداد و مدتى نيز در سامرا اقامت كرد و سپس به بصره بازگشت، همچنين به دمشق و انطاكيه نيز سفر كرد. جاحظ داراى هوش بسيار و حافظه‌اى قوى بود. به گفته مبرّد،وى شيفتۀ مطالعه بود و وقتى كتابى به دست مى‌گرفت تا تمام آن را نمى‌خواند كنارش نمى‌گذاشت.
     
    جاحظ در كلام،ادبيات عرب،حديث،تفسير،تاريخ و حتى علوم طبيعى سرآمد و در فنون گوناگون صاحب تأليف بود.وى توان آن را داشت كه بصورت مستدل با زيركى به اثبات مطلبى بپردازد و سپس با همان روش به ردّ آن اقدام نمايد. جاحظ به دروغ‌پردازى شهرت داشت و احاديث را به سخره مى‌گرفت. خواهرزاده‌اش،يموت بن مزرّع او را بى‌دين خوانده است. با وجود اين گفته‌اند كتابهايش داراى الفاظى شيوا و ساده است و در آنها تناسب معنا و لفظ از هرنوعى(عاميانه،ادبى و غيره)حفظ شده است و با داشتن برخى انحرافات،
    در بصره زاده شد.در تعيين تاريخ ولادت او
    نقش مهمى در روشن‌سازى اذهان دارد.جاحظ به محتواى برخى آثارى كه مى‌نگاشت هيچگونه اعتقادى نداشت و صرفا در قبال پولى كه دريافت مى‌كرد به نگارش آنها اقدام مى‌نمود.
     
    كتاب«العثمانيه»كه بعداً خود مولف نقض آن را نوشت و نيز «كتاب النساء»كه در برترى زنان نوشته از اين دسته‌اند.
    بين سال‌هاى 146،150 و 160 ق اختلاف نظر وجود دارد.وى در لغت و ادبيات شاگرد
    از جاحظ بيش از صد اثر برجاى مانده كه به موضوعات مختلف دينى،سياسى،تاريخى،علم اخلاق،پيشه‌ها و اصناف،حيوانات، جغرافيا،جدل، بازيها،قصه و غيره مى‌پردازد.
     
    ابو عبيده،اصمعى و ابو زيد انصارى و در كلام شاگرد نظّام و مصاحب و
     
    هم مباحثۀ حنين بن اسحاق و سلمويه مى‌باشد.جاحظ گرايش سياسى
     
    مشخصى نداشت و غالبا تابع جريان‌هاى حاكم بود.كتابهاى خود را به درباريان تقديم
     
    كرده،صله مى‌گرفت و تا آخر عمر به اين روش ارتزاق نمود.او در جوانى در
     
    بغداد و مدتى نيز در سامرا اقامت كرد و سپس به بصره بازگشت،همچنين به دمشق
     
    و انطاكيه نيز سفر كرد.جاحظ داراى هوش بسيار و حافظه‌اى قوى بود.به گفتۀ‌مبرّد،وى شيفتۀ مطالعه بود و وقتى كتابى به دست مى‌گرفت تا تمام آن را نمى‌خواند
     
    كنارش نمى‌گذاشت.
     
    جاحظ در كلام،ادبيات عرب،حديث،تفسير،تاريخ و حتى علوم طبيعى سرآمد و در
     
    فنون گوناگون صاحب تأليف بود.وى توان آن را داشت كه بصورت مستدل با زيركى به اثبات مطلبى بپردازد
     
    و سپس با همان روش به ردّ آن اقدام نمايد.جاحظ به دروغ‌پردازى شهرت داشت و احاديث
     
    را به سخره مى‌گرفت.خواهرزاده‌اش،يموت بن مزرّع او را بى‌دين خوانده است.با وجود
     
    اين گفته‌اند كتابهايش داراى الفاظى شيوا و ساده است و در آنها تناسب معنا و
     
    لفظ از هرنوعى(عاميانه،ادبى و غيره)حفظ شده است و با داشتن برخى انحرافات،
     
    نقش مهمى در روشن‌سازى اذهان دارد.جاحظ به محتواى برخى آثارى كه مى‌نگاشت
     
    هيچگونه اعتقادى نداشت و صرفا در قبال پولى كه دريافت مى‌كرد به نگارش آنها اقدام مى‌نمود.
     
    كتاب«العثمانيه»كه بعدا خود مولف نقض آن را نوشت و نيز
     
    «كتاب النساء»كه در برترى زنان نوشته از اين دسته‌اند.
     
    از جاحظ بيش از صد اثر برجاى مانده كه به موضوعات مختلف دينى،سياسى،تاريخى،
     
    علم اخلاق،پيشه‌ها و اصناف،حيوانات،جغرافيا،جدل،
     
    بازيها،قصه و غيره مى‌پردازد.


    جاحظ در محرم سال 255 يا 256 ق بر اثر بيمارى فلج و نقرس در بصره درگذشت.
    جاحظ در محرم سال 255 يا 256 ق بر اثر بيمارى فلج و نقرس در بصره درگذشت.