احکام پزشکان و بیماران: تفاوت میان نسخه‌ها

    جز (جایگزینی متن - 'مي' به 'می')
    بدون خلاصۀ ویرایش
    خط ۳۴: خط ۳۴:
    '''احكام پزشكان و بيماران''' تأليف [[غلامحسين خدادادى]]، مشتمل بر احكام فقهى مطابق با فتاواى [[فاضل موحدی لنکرانی، محمد|آیت‌الله محمد فاضل لنكرانى]] به زبان فارسی است.
    '''احكام پزشكان و بيماران''' تأليف [[غلامحسين خدادادى]]، مشتمل بر احكام فقهى مطابق با فتاواى [[فاضل موحدی لنکرانی، محمد|آیت‌الله محمد فاضل لنكرانى]] به زبان فارسی است.


    در این مجموعه سعى شده است احكام شرعى در زمینه‌هاى مختلف پزشكى جمع‌آورى گردد و به شيوه‌اى ساده و قابل فهم برای همه ارايه گردد تا علاقه‌مندان به راحتى بتوانند با احكام شرعى خود آشنا شوند.<ref>مقدمه کتاب، ص22</ref>
    در این مجموعه سعى شده است احكام شرعى در زمینه‌هاى مختلف پزشكى جمع‌آورى گردد و به شيوه‌اى ساده و قابل فهم برای همه ارايه گردد تا علاقه‌مندان به راحتى بتوانند با احكام شرعى خود آشنا شوند.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/1633/1/22 مقدمه کتاب، ص22]</ref>


    با توجه به اينكه احكام و مسائل پزشكى در رساله‌ها و استفتائات مراجع در ابواب مختلف فقه و به مناسبت‌هاى گوناگون به‌طور پراكنده آورده شده است كه دسترسى به آنها خالى از زحمت و سختى نيست؛ لذا به پيشنهاد مجمع جهانى اهل‌بيت(ع) تصمیم گرفته شد كه مجموعه حاضر یک‌جا گردآورى شده و در اختيار علاقه‌مندان قرار گيرد.<ref>همان، ص21</ref>
    با توجه به اينكه احكام و مسائل پزشكى در رساله‌ها و استفتائات مراجع در ابواب مختلف فقه و به مناسبت‌هاى گوناگون به‌طور پراكنده آورده شده است كه دسترسى به آنها خالى از زحمت و سختى نيست؛ لذا به پيشنهاد مجمع جهانى اهل‌بيت(ع) تصمیم گرفته شد كه مجموعه حاضر یک‌جا گردآورى شده و در اختيار علاقه‌مندان قرار گيرد.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/1633/1/21 همان، ص21]</ref>


    ==ساختار==
    ==ساختار==
    خط ۴۴: خط ۴۴:


    ==گزارش محتوا==
    ==گزارش محتوا==
    اولين فصل کتاب به آموزش پزشكى اشاره دارد. همان‌گونه كه بيماران داراى احكام خاص فقهى هستند، پزشكان، دانشجویان، پرستاران و... از نظر شرعى در آموزش‌هاى خویش، موظف به فراگيرى و به‌كار بستن احكام ياده شده هستند. مؤلف با اشاره به اين‌كه فراگيرى مسائل پزشكى واجب كفايى است، نسبت به زنان و دختران تأكيد ویژه‌اى كرده كه بايد در رشته‌هاى مختلف پزشكى، خصوصاً زنان و زايمان، نيازهاى زنان مسلمان را برآورده سازند تا ديگر احتياجى به دخالت مردان نباشد.<ref>متن کتاب، ص27</ref>از نظر ايشان نگاه و لمس كردن بدن بيمار غيرمجانس تنها در موارد ضرورت، برای كسب تجربه و آگاهى از نحوه درمان و نجات جان بيماران، كه این هدف در معاينه بيماران مجانس تحقق نيابد، اشكال ندارد و بايد به مقدار ضرورت اكتفا شود.<ref>همان، ص29</ref>
    اولين فصل کتاب به آموزش پزشكى اشاره دارد. همان‌گونه كه بيماران داراى احكام خاص فقهى هستند، پزشكان، دانشجویان، پرستاران و... از نظر شرعى در آموزش‌هاى خویش، موظف به فراگيرى و به‌كار بستن احكام ياده شده هستند. مؤلف با اشاره به اين‌كه فراگيرى مسائل پزشكى واجب كفايى است، نسبت به زنان و دختران تأكيد ویژه‌اى كرده كه بايد در رشته‌هاى مختلف پزشكى، خصوصاً زنان و زايمان، نيازهاى زنان مسلمان را برآورده سازند تا ديگر احتياجى به دخالت مردان نباشد.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/1633/1/27 متن کتاب، ص27]</ref>از نظر ايشان نگاه و لمس كردن بدن بيمار غيرمجانس تنها در موارد ضرورت، برای كسب تجربه و آگاهى از نحوه درمان و نجات جان بيماران، كه این هدف در معاينه بيماران مجانس تحقق نيابد، اشكال ندارد و بايد به مقدار ضرورت اكتفا شود.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/1633/1/29 همان، ص29]</ref>


    فصل دوم کتاب درباره تشريح و كالبدشكافى است. مؤلف دراين‌باره مى‌گوید كه تشريح عملى بدن و اندام میت از ديدگاه شرع مقدس اسلام با احكام ویژه‌اى همراه است.<ref>همان، ص33</ref>ايشان اولویت را با تشريح جسد غيرمسلمان مى‌داند و مى‌گوید اگر تشريح جسد غيرمسلمان برای آموزش پزشكى ممكن باشد، تشريح جسد مسلمان جايز نيست و در این مسئله تفاوتى بين شيعه و سنى وجود ندارد.<ref>همان، ص34</ref>
    فصل دوم کتاب درباره تشريح و كالبدشكافى است. مؤلف دراين‌باره مى‌گوید كه تشريح عملى بدن و اندام میت از ديدگاه شرع مقدس اسلام با احكام ویژه‌اى همراه است.<ref>همان، ص33</ref>ايشان اولویت را با تشريح جسد غيرمسلمان مى‌داند و مى‌گوید اگر تشريح جسد غيرمسلمان برای آموزش پزشكى ممكن باشد، تشريح جسد مسلمان جايز نيست و در این مسئله تفاوتى بين شيعه و سنى وجود ندارد.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/1633/1/34 همان، ص34]</ref>


    وى بحث مس میت، ديه تشريح میت و نگهدارى جسد را نيز در همین فصل از کتاب آورده است.<ref>همان، ص36-37</ref>
    وى بحث مس میت، ديه تشريح میت و نگهدارى جسد را نيز در همین فصل از کتاب آورده است.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/1633/1/36 همان، ص36-37]</ref>


    فصل سوم درباره معاينه و تشخيص درمان است. با توجه به اينكه «تشخيص نيمى از درمان است» چه بسيار بيمارى‌هاى مختلفى كه با علايم ظاهرى مشتركى بروز و ظهور مى‌يابند و تنها با معاينه و تشخيص مى‌توان به كمك مؤثر و درمان پرداخت و در صورت ناديده گرفتن آن موجب ضررهاى جبران‌ناپذير جانى برای بيماران خواهد داشت.<ref>همان، ص41</ref>
    فصل سوم درباره معاينه و تشخيص درمان است. با توجه به اينكه «تشخيص نيمى از درمان است» چه بسيار بيمارى‌هاى مختلفى كه با علايم ظاهرى مشتركى بروز و ظهور مى‌يابند و تنها با معاينه و تشخيص مى‌توان به كمك مؤثر و درمان پرداخت و در صورت ناديده گرفتن آن موجب ضررهاى جبران‌ناپذير جانى برای بيماران خواهد داشت.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/1633/1/41 همان، ص41]</ref>


    مؤلف این فصل از کتاب را به دو قسمت معاينه و تشخيص تقسيم نموده و در قسمت معاينه مسئله نگاه را متذكر شده و مسائل مرتبط با آن را بيان كرده است. ايشان یکى از محرمات را، نگاه نامحرم به اجزاء بدن بيمار شمرده و جواز آن تنها در صورت ضرورت دانسته است و اگر بتوان به‌صورت غيرمستقيم نگاه كرد بايد از نگاه مستقيم پرهيز شود.<ref>همان، ص42- 47</ref>
    مؤلف این فصل از کتاب را به دو قسمت معاينه و تشخيص تقسيم نموده و در قسمت معاينه مسئله نگاه را متذكر شده و مسائل مرتبط با آن را بيان كرده است. ايشان یکى از محرمات را، نگاه نامحرم به اجزاء بدن بيمار شمرده و جواز آن تنها در صورت ضرورت دانسته است و اگر بتوان به‌صورت غيرمستقيم نگاه كرد بايد از نگاه مستقيم پرهيز شود.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/1633/1/42 همان، ص42- 47]</ref>


    قسمت دوم کتاب درباره تشخيص است كه علاوه بر مسائل شرعى مرتبط با مسائل پزشكى خاتمه‌اى ذكر كرده است كه بحث احتضار را در آن مطرح كرده است.<ref>همان، ص57</ref>
    قسمت دوم کتاب درباره تشخيص است كه علاوه بر مسائل شرعى مرتبط با مسائل پزشكى خاتمه‌اى ذكر كرده است كه بحث احتضار را در آن مطرح كرده است.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/1633/1/57 همان، ص57]</ref>


    فصل چهارم کتاب درباره مسائل شرعى مرتبط با دندانپزشكى است. در این فصل علاوه بر مطرح شدن مسائل مرتبط با محرم و نامحرم، نگاه و لمس، طهارت و نجاست، مسائل روزه و دندانپزشكى، ديه و ضمان نيز مطرح شده است.<ref>همان، ص62-65</ref>
    فصل چهارم کتاب درباره مسائل شرعى مرتبط با دندانپزشكى است. در این فصل علاوه بر مطرح شدن مسائل مرتبط با محرم و نامحرم، نگاه و لمس، طهارت و نجاست، مسائل روزه و دندانپزشكى، ديه و ضمان نيز مطرح شده است.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/1633/1/62 همان، ص62-65]</ref>


    فصل پنجم کتاب درباره احكام شرعى زنان و زايمان است. در این فصل نيز علاوه بر بحث‌هاى نگاه و لمس، بحث‌هاى ديگرى مانند سقط جنين، سزارين، احكام جنين سقط شده و مانند آن مطرح شده است. در پایان این فصل احكام و مسائل شرعى بعد از ولادت نيز آمده است.<ref>همان، ص70-78</ref>
    فصل پنجم کتاب درباره احكام شرعى زنان و زايمان است. در این فصل نيز علاوه بر بحث‌هاى نگاه و لمس، بحث‌هاى ديگرى مانند سقط جنين، سزارين، احكام جنين سقط شده و مانند آن مطرح شده است. در پایان این فصل احكام و مسائل شرعى بعد از ولادت نيز آمده است.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/1633/1/70 همان، ص70-78]</ref>


    در فصل ششم کتاب به مسائل شرعى جلوگيرى از باردارى اشاره شده است. مؤلف در این فصل با برشمردن بخشى از روش‌هاى نازايى موقت و دائم احكام آن را برشمرده است. در پایان این فصل مسئله حكومت و كنترل جمعيت يادآور شده و گفته شده كه درصورتى‌كه مصلحتى در كنترل جمعيت باشد فقط حكومت اسلامى مى‌تواند این امر را پى‌گيرى و جامعه را به كنترل جمعيت تشویق كند.<ref>همان، ص84-89</ref>
    در فصل ششم کتاب به مسائل شرعى جلوگيرى از باردارى اشاره شده است. مؤلف در این فصل با برشمردن بخشى از روش‌هاى نازايى موقت و دائم احكام آن را برشمرده است. در پایان این فصل مسئله حكومت و كنترل جمعيت يادآور شده و گفته شده كه درصورتى‌كه مصلحتى در كنترل جمعيت باشد فقط حكومت اسلامى مى‌تواند این امر را پى‌گيرى و جامعه را به كنترل جمعيت تشویق كند.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/1633/1/84 همان، ص84-89]</ref>


    در فصل هفتم کتاب احكام تلقيح و بارورى بيان شده است. نویسنده با توجه به اين‌كه تلقيح و بارورى با این گستره، داراى اشكال و شيوهاى متنوع و متكثرى است كه از ديدگاه شرع مقدس هر كدام حكم جداگانه‌اى دارد، فصل جداگانه‌اى را به بررسى آن اختصاص داده است.<ref>همان، ص94-104</ref>
    در فصل هفتم کتاب احكام تلقيح و بارورى بيان شده است. نویسنده با توجه به اين‌كه تلقيح و بارورى با این گستره، داراى اشكال و شيوهاى متنوع و متكثرى است كه از ديدگاه شرع مقدس هر كدام حكم جداگانه‌اى دارد، فصل جداگانه‌اى را به بررسى آن اختصاص داده است.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/1633/1/94 همان، ص94-104]</ref>


    مؤلف در ديگر فصول کتاب، سقط جنين و مسائل شرعى و حقوقى آن، ازدواج و مسائل قبل و حين ازدواج، تغيير جنسيت، مرگ مغزى، پيوند اعضاء، انتقال خون، پزشكى قانونى و ضمان پزشكى و مسائل شرعى هر كدام را به‌صورت كامل مطرح كرده است.
    مؤلف در ديگر فصول کتاب، سقط جنين و مسائل شرعى و حقوقى آن، ازدواج و مسائل قبل و حين ازدواج، تغيير جنسيت، مرگ مغزى، پيوند اعضاء، انتقال خون، پزشكى قانونى و ضمان پزشكى و مسائل شرعى هر كدام را به‌صورت كامل مطرح كرده است.
    خط ۸۷: خط ۸۷:
    [[رده: فقه مذاهب]]
    [[رده: فقه مذاهب]]
    [[رده: فقه شیعه]]
    [[رده: فقه شیعه]]
    [[رده:25 دی الی 24 بهمن(97)]]