أساس البلاغة: تفاوت میان نسخه‌ها
جز (جایگزینی متن - ' اين ' به ' این ') |
جز (جایگزینی متن - 'مي' به 'می') برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
||
| خط ۱۴: | خط ۱۴: | ||
| سال نشر = 1399 ق یا 1979 م | | سال نشر = 1399 ق یا 1979 م | ||
| کد اتوماسیون = | | کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE00639AUTOMATIONCODE | ||
| چاپ =1 | | چاپ =1 | ||
| تعداد جلد =1 | | تعداد جلد =1 | ||
| خط ۲۹: | خط ۲۹: | ||
==گزارش محتوا== | ==گزارش محتوا== | ||
کتاب با دو مقدمه شروع شده است؛ مقدمه اول كه از محقق است به زندگى مؤلف پرداخته و در آن از تأليفات و عقيده او سخن | کتاب با دو مقدمه شروع شده است؛ مقدمه اول كه از محقق است به زندگى مؤلف پرداخته و در آن از تأليفات و عقيده او سخن به‌میان آورده است. در مقدمه دوم كه مقدمه مؤلف است بعد از حمد و ثناى خداوند و پيغمبرش به انگيزه تألیف خود پرداخته سپس بعضى از خصوصيات کتاب خود را ذكر كرده است. | ||
مؤلف علاوه بر اين‌كه معناى هر كلمه و كاربردهاى متعدد آن را در سياق‌هاى مختلف كلامى بيان مى‌كند، همواره آيه‌هاى قرآن را مد نظر داشته تا خواننده را با ظرافت‌هاى بلاغى كاربرد واژه‌ها و رموز اعجاز قرآن آشنا كند. سپس به نقل احاديث و گفتار سخن‌سرايان نامى عرب پرداخته و در ادامه با ذكر شواهد گوناگون، معانى مجازى و كاربردهاى نادر هر واژه را نشان داده است. | مؤلف علاوه بر اين‌كه معناى هر كلمه و كاربردهاى متعدد آن را در سياق‌هاى مختلف كلامى بيان مى‌كند، همواره آيه‌هاى قرآن را مد نظر داشته تا خواننده را با ظرافت‌هاى بلاغى كاربرد واژه‌ها و رموز اعجاز قرآن آشنا كند. سپس به نقل احاديث و گفتار سخن‌سرايان نامى عرب پرداخته و در ادامه با ذكر شواهد گوناگون، معانى مجازى و كاربردهاى نادر هر واژه را نشان داده است. | ||
| خط ۴۳: | خط ۴۳: | ||
به نظر مى‌رسد كه [[زمخشری، محمود بن عمر|زمخشرى]] در تدوین اساس البلاغه از کتاب [[العين]] [[خلیل بن احمد|خليل بن احمد]] و الجَمْهِره ابن دُريد بهره برده است. | به نظر مى‌رسد كه [[زمخشری، محمود بن عمر|زمخشرى]] در تدوین اساس البلاغه از کتاب [[العين]] [[خلیل بن احمد|خليل بن احمد]] و الجَمْهِره ابن دُريد بهره برده است. | ||
با تأمل در کتاب و ملاحظه مقدمه آن مى‌توان | با تأمل در کتاب و ملاحظه مقدمه آن مى‌توان فهمید كه سعى مؤلف بر آن بوده تا در کتاب، كلماتى را ذكر كند كه به نحوى در بيان اديبان و اهل بلاغت كاربرد داشته است، جدا كردن معانى حقيقى از مجازى و معانى صريح از كنايى، همچنين بيان روش بكارگيرى كلمه در قالب‌هاى مختلف بلاغى در ضمن مثالهاى فراوان، از خصوصيات بارز این کتاب است. | ||
با توجه به این كه بناى [[زمخشری، محمود بن عمر|زمخشرى]] بر ذكر كلمات ادبى و بلاغى بوده است؛ لذا این کتاب برای استفاده عمومى در كارهاى تحقيقى جامعيت ندارد و فاقد بسيارى از لغات ضرورى مى‌باشد، از این رو نمى‌تواند معجم عام قابل استفاده‌اى برای كارهاى تحقيقى باشد. | با توجه به این كه بناى [[زمخشری، محمود بن عمر|زمخشرى]] بر ذكر كلمات ادبى و بلاغى بوده است؛ لذا این کتاب برای استفاده عمومى در كارهاى تحقيقى جامعيت ندارد و فاقد بسيارى از لغات ضرورى مى‌باشد، از این رو نمى‌تواند معجم عام قابل استفاده‌اى برای كارهاى تحقيقى باشد. | ||
| خط ۴۹: | خط ۴۹: | ||
اكثر كلمات در این کتاب ثلاثى هستند و كلماتى كه داراى ماده رباعى يا خماسى باشند انگشت‌شمارند. | اكثر كلمات در این کتاب ثلاثى هستند و كلماتى كه داراى ماده رباعى يا خماسى باشند انگشت‌شمارند. | ||
3. بعضى همچون | 3. بعضى همچون امین الخولى بر این عقيده‌اند كه عنوان «مجاز» كه در جاى جاى کتاب آمده است غير از عنوان مجازى است كه امروزه مصطلح مى‌باشد، دليل ايشان دو چيز است؛ یکى عدم وجود بسيارى از مجازات در کتاب «اساس البلاغه» و ديگرى تصريح به مجاز بودن بعضى معانى از سوى مؤلف در حالى كه حقيقى بودن آن معانى مسلم است.<ref>برای مطالعه بيشتر به مقدمه امین الخولى بر کتاب اساس البلاغه مراجعه كنيد؛ اساس البلاغه، انتشارات دفتر تبليغات اسلامى، مقدمه محقق</ref> | ||
4. روش [[زمخشری، محمود بن عمر|زمخشرى]] در تشريح كلمات، بيان كاربردهاى كلمه است؛ لذا او را مبدع این روش مى‌دانند و این سبک به نام [[زمخشری، محمود بن عمر|زمخشرى]] معروف شده است. | 4. روش [[زمخشری، محمود بن عمر|زمخشرى]] در تشريح كلمات، بيان كاربردهاى كلمه است؛ لذا او را مبدع این روش مى‌دانند و این سبک به نام [[زمخشری، محمود بن عمر|زمخشرى]] معروف شده است. | ||
5. کتاب نخستين بار در سال 1299ق در مصر در دو جلد به چاپ رسيده است، [[ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی|ابن حجر عسقلانى]] (ت 852ق) مورخ و حديث شناس مصرى کتاب اساس البلاغه را مختصر كرده و آن را «غراس الأساس» | 5. کتاب نخستين بار در سال 1299ق در مصر در دو جلد به چاپ رسيده است، [[ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی|ابن حجر عسقلانى]] (ت 852ق) مورخ و حديث شناس مصرى کتاب اساس البلاغه را مختصر كرده و آن را «غراس الأساس» نامیده است. او در این کتاب سعى كرده تا مجازهاى آورده شده در اساس البلاغه را جمع‌آورى نموده و ذكر كند. | ||
6. از جمله فوايد کتاب كه محققان كمتر به آن اشاره كرده اند، مشخص كردن حروف جر است كه با فعل به كار مى‌رود و آن را تعديه مى‌كند يا معناى تازه‌اى بدان مى‌دهد و این سماعى است. | 6. از جمله فوايد کتاب كه محققان كمتر به آن اشاره كرده اند، مشخص كردن حروف جر است كه با فعل به كار مى‌رود و آن را تعديه مى‌كند يا معناى تازه‌اى بدان مى‌دهد و این سماعى است. | ||