موسوعة فضائل القرآن الحكيم و خواص سوره و آياته: تفاوت میان نسخه‌ها
جز (جایگزینی متن - 'موسوعة فضائل القرآن الحکيم و خواص سوره و آياته' به 'موسوعة فضائل القرآن الحكيم و خواص سوره و آياته') |
(لینک درون متنی) |
||
| خط ۳۱: | خط ۳۱: | ||
}} | }} | ||
'''موسوعة فضائل القرآن الحكيم و خواص سوره و آياته'''، تألیف عبدالله صالحی | '''موسوعة فضائل القرآن الحكيم و خواص سوره و آياته'''، تألیف [[صالحی نجف‌آبادی، عبدالله|عبدالله صالحی نجف‌آبادی]]، کتابی است سه جلدی به زبان عربی با موضوع علوم قرآنی. | ||
نویسنده در این اثر به بیان فضایل و خواص سورهها و آیات قرآنی پرداخته و روایات وارده در این زمینه را با استناد به «اخبار من بلغ» بدون پیرایش، ذکر کرده است. | نویسنده در این اثر به بیان فضایل و خواص سورهها و آیات قرآنی پرداخته و روایات وارده در این زمینه را با استناد به «اخبار من بلغ» بدون پیرایش، ذکر کرده است. | ||
==ساختار== | ==ساختار== | ||
کتاب، دارای اهدائیه، مقدمه و محتوای مطالب است. نویسنده در نگارش این اثر از 148 منبع عربی از منابع شیعه و سنی بهره برده که برخی از آنها عبارتند از: ينابيع المودة سلیمان بن ابراهیم | کتاب، دارای اهدائیه، مقدمه و محتوای مطالب است. نویسنده در نگارش این اثر از 148 منبع عربی از منابع شیعه و سنی بهره برده که برخی از آنها عبارتند از: [[ينابيع المودة لذوي القربی|ينابيع المودة]] [[قندوزی، سلیمان بن ابراهیم|سلیمان بن ابراهیم قندوزی]]، [[الوافي|وافی]] [[فیض کاشانی، محمد بن شاه‌مرتضی|فیض کاشانی]]، [[النوادر|نوادر]] [[راوندی کاشانی، فضل‌الله بن علی|راوندی]]، [[نزهة الناظر في الجمع بين الأشباه و النظائر]] [[ابن سعید، یحیی بن احمد|یحیی بن سعید حلی]]، [[منهاج البراعة في شرح نهج‌البلاغة (خویی)|منهاج البراعة في شرح نهج البلاغة]] [[هاشمی خویی، حبیب‌الله|میرزا حبیب‌الله هاشمی خوئی]]، المنجد في اللغة و [[الأعلام]]، [[من لايحضره الفقيه|منلايحضرهالفقيه]] [[ابن بابویه، محمد بن علی|شیخ صدوق]]، [[المناقب|مناقب آل أبيطالب]] [[ابن شهرآشوب، محمد بن علی|محمد بن علی بن شهرآشوب سروی مازندرانی]] و...<ref>ر.ک: منابع کتاب، ج3، ص477-489</ref>. | ||
==گزارش محتوا== | ==گزارش محتوا== | ||
| خط ۴۲: | خط ۴۳: | ||
او درباره سبب تألیف این اثر اینگونه توضیح میدهد: احادیث فراوان و آثار زیادی از فریقین از اهل بیت وحی و علم، درباره فضیلت قرائت قرآن و عظمت آن و ثواب تلاوتش در زمانهای مختلف وارده شده است؛ همچنین روایاتی درباره خواص سورهها و آیات قرآن و منافع آن، مانند: استشفای به قرآن و جلب رزق و روزی و دوری جستن با قرآن از شرور و آفات و... نقل شده است و ازآنجاکه این روایات و احادیث در کتابهای تفسیر و حدیث و غیره پراکنده بودند و مراجعه و دسترسی به آنها سخت و دشوار مینمود، من علاقه داشتم این موارد را در کتاب مرتب و مجموعه واحدی گرد آورم تا مراجعه و دسترسی به آنها آسان گردد... در این راستا تمام توانم را در مراجعه به منابع و مصادری که دسترسی به آنها برایم ممکن بود، بهکار گرفتم تا احادیث و آثار را جمع کنم و نتیجه آن، بهصورت کتاب حاضر در آمد<ref>ر.ک: همان، ص8-9</ref>. | او درباره سبب تألیف این اثر اینگونه توضیح میدهد: احادیث فراوان و آثار زیادی از فریقین از اهل بیت وحی و علم، درباره فضیلت قرائت قرآن و عظمت آن و ثواب تلاوتش در زمانهای مختلف وارده شده است؛ همچنین روایاتی درباره خواص سورهها و آیات قرآن و منافع آن، مانند: استشفای به قرآن و جلب رزق و روزی و دوری جستن با قرآن از شرور و آفات و... نقل شده است و ازآنجاکه این روایات و احادیث در کتابهای تفسیر و حدیث و غیره پراکنده بودند و مراجعه و دسترسی به آنها سخت و دشوار مینمود، من علاقه داشتم این موارد را در کتاب مرتب و مجموعه واحدی گرد آورم تا مراجعه و دسترسی به آنها آسان گردد... در این راستا تمام توانم را در مراجعه به منابع و مصادری که دسترسی به آنها برایم ممکن بود، بهکار گرفتم تا احادیث و آثار را جمع کنم و نتیجه آن، بهصورت کتاب حاضر در آمد<ref>ر.ک: همان، ص8-9</ref>. | ||
از جمله منابع این اثر، کتاب «خواص القرآن العظيم و يُسمّی منافع القرآن العظيم» است که منسوب به امام جعفر صادق(ع) میباشد و ازآنجاکه این اثر، مانند سایر مصادر نیست که بهصورت مستقل وجود داشته باشد، نویسنده در استفاده از این منبع به چاپ مواردی از آن در «مجله علوم حدیث» دانشکده علوم حدیث تهران استناد کرده است و همچنین به مصادری مانند | از جمله منابع این اثر، کتاب «خواص القرآن العظيم و يُسمّی منافع القرآن العظيم» است که منسوب به [[امام جعفر صادق(ع)]] میباشد و ازآنجاکه این اثر، مانند سایر مصادر نیست که بهصورت مستقل وجود داشته باشد، نویسنده در استفاده از این منبع به چاپ مواردی از آن در «مجله علوم حدیث» دانشکده علوم حدیث تهران استناد کرده است و همچنین به مصادری مانند «[[جنة الأمان الواقیة و جنة الإیمان الباقیة المشتهر بالمصباح|جنة الأمان الواقية]]»، معروف به مصباح [[کفعمی، ابراهیم بن علی|کفعمی]] و «[[البرهان في تفسير القرآن]]» [[بحرانی، هاشم بن سلیمان|سید هاشم بحرانی]] که از «خواص القرآن العظيم» نقل حدیث کردهاند، رجوع کرده است<ref>ر.ک: همان، ص9</ref>. | ||
از نکات لازم به ذکر این اثر این است که عبدالله صالحی نجف‌آبادی در آن احادیث صحیح و ضعیف را باهم نقل کرده است و تلاشی در راستای جداسازی روایات صحیح و حسن از ضعیف نکرده است. همچنین به اختلاف نسخه‌ها و متون نیز کاری نداشته و به آن توجه نکرده است، بلکه صرفا با ذکر منبع و مأخذ به ذکر روایت پرداخته و البته برخی اختلافات و موارد دشوار مهم را در حواشی آورده است و انتخاب در موارد اختلاف را هم برعهده خوانندگان اهل علم و فضل گذاشته است. وی در راستای توجیه این کار (جدا نکردن روایات صحیح و غیر صحیح در این باب) به احادیث «من بلغ» استناد کرده و هفت مورد از این روایات را ذکر مینماید<ref>ر.ک: همان، ص9-11</ref>. | از نکات لازم به ذکر این اثر این است که [[صالحی نجف‌آبادی، عبدالله|عبدالله صالحی نجف‌آبادی]] در آن احادیث صحیح و ضعیف را باهم نقل کرده است و تلاشی در راستای جداسازی روایات صحیح و حسن از ضعیف نکرده است. همچنین به اختلاف نسخه‌ها و متون نیز کاری نداشته و به آن توجه نکرده است، بلکه صرفا با ذکر منبع و مأخذ به ذکر روایت پرداخته و البته برخی اختلافات و موارد دشوار مهم را در حواشی آورده است و انتخاب در موارد اختلاف را هم برعهده خوانندگان اهل علم و فضل گذاشته است. وی در راستای توجیه این کار (جدا نکردن روایات صحیح و غیر صحیح در این باب) به احادیث «من بلغ» استناد کرده و هفت مورد از این روایات را ذکر مینماید<ref>ر.ک: همان، ص9-11</ref>. | ||
محتوای «اخبار من بلغ» این است که هر انسانی که چیزی از روایات برای او نقل شود که محتوای آن ثواب در ازای عمل کردن به کار خاصی است و به آن روایت عمل کند، اجر و ثوابی که به گوشش رسیده بوده، برایش در نظر گرفته میشود، هرچند که در واقع چنین چیزی نبوده باشد. نویسنده علاوه بر «اخبار من بلغ»، به روایات دیگری هم که بهلحاظ محتوایی مشابه آنها هستند، استناد کرده و دلیل دیگری نیز برای این کار میآورد که محتوای آن استناد به عادت شخص کریم و بخشنده است که بهخاطر اکرام پیامبر(ص) و خاندانش(ع) عمل بندگانش را که به قصد طاعت او انجام شده، ضایع نمینماید. البته دستیابی به این آثار را منوط به تحقق شرایطی، از جمله ایمان و اعتقاد شخص به آن امر، اخلاص وی در انجام عمل، رعایت شرایط و کیفیات زمانی و مکانی و... که برای عمل و تحقق اثر یا ثواب آن ذکر شده، طهارت شخص و... میداند و سپس پنج روایت را در شرایط استجابت دعا ذکر میکند<ref>ر.ک: همان، ص11-13</ref>. | محتوای «اخبار من بلغ» این است که هر انسانی که چیزی از روایات برای او نقل شود که محتوای آن ثواب در ازای عمل کردن به کار خاصی است و به آن روایت عمل کند، اجر و ثوابی که به گوشش رسیده بوده، برایش در نظر گرفته میشود، هرچند که در واقع چنین چیزی نبوده باشد. نویسنده علاوه بر «اخبار من بلغ»، به روایات دیگری هم که بهلحاظ محتوایی مشابه آنها هستند، استناد کرده و دلیل دیگری نیز برای این کار میآورد که محتوای آن استناد به عادت شخص کریم و بخشنده است که بهخاطر اکرام پیامبر(ص) و خاندانش(ع) عمل بندگانش را که به قصد طاعت او انجام شده، ضایع نمینماید. البته دستیابی به این آثار را منوط به تحقق شرایطی، از جمله ایمان و اعتقاد شخص به آن امر، اخلاص وی در انجام عمل، رعایت شرایط و کیفیات زمانی و مکانی و... که برای عمل و تحقق اثر یا ثواب آن ذکر شده، طهارت شخص و... میداند و سپس پنج روایت را در شرایط استجابت دعا ذکر میکند<ref>ر.ک: همان، ص11-13</ref>. | ||
محتوای مطالب این اثر برحسب روایات و عناوین در شش فصل که در دو باب اصلی قرار دارند، مطرح شده است: باب اول، حاوی روایات و احادیثی است که درباره فضیلت و عظمت، ثواب تلاوت، خواص سورهها و آیات قرآن وارد شدهاند. این باب دو فصل دارد: فصل اول، حاوی مطالبی است که متعلق به فضائل قرآن و عظمت آن، ثواب تلاوتش، تعلیم و تعلمش، کیفیت قرائت و حفظش، استشفای به آن و غیره است که سرجمع دربردارنده 44 موضوع در ده عنوان است. | محتوای مطالب این اثر برحسب روایات و عناوین در شش فصل که در دو باب اصلی قرار دارند، مطرح شده است: باب اول، حاوی روایات و احادیثی است که درباره فضیلت و عظمت، ثواب تلاوت، خواص سورهها و آیات قرآن وارد شدهاند. این باب دو فصل دارد: | ||
فصل اول، حاوی مطالبی است که متعلق به فضائل قرآن و عظمت آن، ثواب تلاوتش، تعلیم و تعلمش، کیفیت قرائت و حفظش، استشفای به آن و غیره است که سرجمع دربردارنده 44 موضوع در ده عنوان است. | |||
فصل دوم، به بیان فضیلت هر سورهای بهصورت خاص و جداگانه و ثواب قرائت آن میپردازد. در این فصل همچنین خواص هر سوره و خواص برخی آیاتش که بهصورت منحصر و مستقل در روایات آمده بیان میشود<ref>ر.ک: همان، ص13</ref>. | فصل دوم، به بیان فضیلت هر سورهای بهصورت خاص و جداگانه و ثواب قرائت آن میپردازد. در این فصل همچنین خواص هر سوره و خواص برخی آیاتش که بهصورت منحصر و مستقل در روایات آمده بیان میشود<ref>ر.ک: همان، ص13</ref>. | ||