بکری، محمد معصوم: تفاوت میان نسخه‌ها - ویکی‌نور، دانشنامهٔ تخصصی

خط ۵۹:

وی به مناصب و مقامات مهم سیاسی و نظامی در ‎عصر‎ خویش دست یافت؛ ‎از جمله در‎ سال ١۰۰٣‎ق، منصب دویست‎وپنجاهی به او ‎عطا گردید؛‎ تا ‎١۰۰٤‎ق، جهت خدمات جنگی در‎ قندهار‎ به سر‎ برد ‎و ‎در ‎سال ١۰۰٨‎ق، در ‎ناگور‎ بود‎<ref>ر.ک: همان</ref>.

از‎ جمله موفقیت‎های میر معصوم، ‎اعزام وی از‎ ناحیه امپراتور ‎بزرگ گورکانی به سفارت دربار شاه ‎عباس اول صفوی بوده است. ‎شروع این مأموریت به سال ١۰١۰‎ق و‎ مدت آن بیش از‎ سه سال بوده است<ref>ر.ک: همان، ص91</ref>.

از‎ جمله موفقیت‎های میر معصوم، ‎اعزام وی از‎ ناحیه امپراتور ‎بزرگ گورکانی به سفارت دربار شاه ‎عباس اول صفوی بوده است. ‎شروع این مأموریت به سال ١۰١۰‎ق و‎ مدت آن بیش از‎ سه سال بوده است.<ref>ر.ک: همان، ص91</ref>.

== وفات ==

خط ۶۷:

==میراث علمی و معنوی==

نویسنده «ذخيرة الخوانين» از مشارکت او در امور خیر، ‎همراهی با مردم و احسان او نسبت به علما و دانشمندان یاد کرده و از آثار متعدد وی در بسیاری از مناطق ذکری به میان آورده است<ref>ر.ک: همان</ref>.

نویسنده «ذخيرة الخوانين» از مشارکت او در امور خیر، ‎همراهی با مردم و احسان او نسبت به علما و دانشمندان یاد کرده و از آثار متعدد وی در بسیاری از مناطق ذکری به میان آورده است.<ref>ر.ک: همان</ref>.

آثار فرهنگی محمد‎معصوم، قابل توجه است. ‎وی هم شاعر بوده و هم خوش‎نویس، اما عاشق ساختمان‎سازی، کتیبه‎نویسی و کنده‎کاری بوده و به هر‎ جایی که می‎رفت، همراه خود‎، خوش‎نویس و سنگ‎تراش می‎برد؛ لذا او در طاق بابر یک کتیبه اضافه کرد و در آن با نوشتن نام همایون و اکبر شاه به ذکر همه ممالک مفتوحه و متصرفات پادشاهی که تا آن زمان نصیب و شامل سلاطین گورکانی شده بود، پرداخت<ref>ر.ک: همان، ص92</ref>.

میر معصوم، مساجد، سراها و چاه‎های بسیاری را احداث نمود. از میان بناهای منسوب به وی در سکهر‎ مناره مخصوص و بقعه مزار وی و گنبد دریایی معروف است. وی نه فقط سرداری شجاع و دلیر، بلکه طبیبی ماهر‎ نیز محسوب می‎شد. یکی از مشاغل وی خوش‎نویسی بود. او شاعری خوش‎قریحه بود‎ و‎ «نامی» تخلص می‎کرد. میر معصوم در شعر‎ و ادبیات فارسی در دوران خود سرآمد و ممتاز بود. ‎چنان‎که خمسه مشهور به ‎نامی از آثار ارزشمند وی در این عرصه بوده و در‎ حقیقت پنج مثنوی او در جواب خمسه نظامی گنجوی است. این مثنوی‎ها عبارتند از‎: معدن‎ الأفکار، حسن و ناز، ا‎کبرنامه، رأی صورت و خمسه متحیره. ‎کسانی که اشعار او را بررسی کرده‎اند، معتقدند که در تمام دیوان وی حتی یک قصیده در مدح کسی دیده نشده است<ref>ر.ک: همان</ref>.

میر معصوم، مساجد، سراها و چاه‎های بسیاری را احداث نمود. از میان بناهای منسوب به وی در سکهر‎ مناره مخصوص و بقعه مزار وی و گنبد دریایی معروف است. وی نه فقط سرداری شجاع و دلیر، بلکه طبیبی ماهر‎ نیز محسوب می‎شد. یکی از مشاغل وی خوش‎نویسی بود. او شاعری خوش‎قریحه بود‎ و‎ «نامی» تخلص می‎کرد. میر معصوم در شعر‎ و ادبیات فارسی در دوران خود سرآمد و ممتاز بود. ‎چنان‎که خمسه مشهور به ‎نامی از آثار ارزشمند وی در این عرصه بوده و در‎ حقیقت پنج مثنوی او در جواب خمسه نظامی گنجوی است. این مثنوی‎ها عبارتند از‎: معدن‎ الأفکار، حسن و ناز، ا‎کبرنامه، رأی صورت و خمسه متحیره. ‎کسانی که اشعار او را بررسی کرده‎اند، معتقدند که در تمام دیوان وی حتی یک قصیده در مدح کسی دیده نشده است.<ref>ر.ک: همان</ref>.

از ویژگی‎های دیگر او، آشنایی با طب بوده است؛ به‎طوری‎که دو کتاب در این رشته از وی اشتهار دارد که به نوشته ظهورالدین احمد، یکی طب نامی‎که نسخه‎ای از آن نزد یکی از احفاد وی به نام سید منور‎علی معصومی بوده است و دیگری مفردات معصومی. اثر مذکور در باب مداوای بیماری‎های چشم، ‎گوش، ‎حلق و گزیدگی حیوانات تألیف شده است<ref>ر.ک: همان</ref>.

از ویژگی‎های دیگر او، آشنایی با طب بوده است؛ به‎طوری‎که دو کتاب در این رشته از وی اشتهار دارد که به نوشته ظهورالدین احمد، یکی طب نامی‎که نسخه‎ای از آن نزد یکی از احفاد وی به نام سید منور‎علی معصومی بوده است و دیگری مفردات معصومی. اثر مذکور در باب مداوای بیماری‎های چشم، ‎گوش، ‎حلق و گزیدگی حیوانات تألیف شده است.<ref>ر.ک: همان</ref>.

میر معصوم علاوه بر جهات سیاسی و فرهنگی در توسعه امور و احداث آثار و ابنیه نیز پیش‎گام بوده و از پرتو ذوقیات و علاقه خود، ‎یادگارهایی را بر‎جای گذاشته است. کتیبه‎های یادبود با تاریخ عبور نصب می‎کرد که هنوز نمونه‎هایی از آن را می‎توان در ایران، ‎افغانستان و شبه قاره، به‎ویژه پاکستان ملاحظه نمود‎<ref>ر.ک: همان، ص93</ref>.