إيضاح المكنون في الذيل علی كشف الظنون عن أسامي الكتب و الفنون: تفاوت میان نسخه‌ها
جز (جایگزینی متن - ' ' به ' ') برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
جز (جایگزینی متن - 'يك' به 'یک') |
||
| خط ۲۳: | خط ۲۳: | ||
}} | }} | ||
'''إيضاح المكنون في الذيل على كشف الظنون عن أسامي الكتب و الفنون'''، اثر عربى [[بغدادی، اسماعیل|اسماعيل پاشا بن محمدامين بن ميرسليم البابانى بغدادى]]، با تصحيح محمد شرف‌الدين پالتقاپا و رفعت بيگله كليسى، | '''إيضاح المكنون في الذيل على كشف الظنون عن أسامي الكتب و الفنون'''، اثر عربى [[بغدادی، اسماعیل|اسماعيل پاشا بن محمدامين بن ميرسليم البابانى بغدادى]]، با تصحيح محمد شرف‌الدين پالتقاپا و رفعت بيگله كليسى، یکى از ذيل‌هاى ارزشمندى است كه بر کتاب «كشف الظنون» حاجى خليفه (كاتب چلبى) نوشته شده است.<ref>روحانى، سيدكاظم، ص87</ref> | ||
اگرچه کتاب، ذيل «كشف الظنون» بوده و شايد نشانگر تواضع علمى مؤلف مى‌باشد، ولى از بسيارى از جهات، بر کتاب «كشف الظنون» برترى دارد.<ref>همان، ص88</ref> | اگرچه کتاب، ذيل «كشف الظنون» بوده و شايد نشانگر تواضع علمى مؤلف مى‌باشد، ولى از بسيارى از جهات، بر کتاب «كشف الظنون» برترى دارد.<ref>همان، ص88</ref> | ||
| خط ۳۹: | خط ۳۹: | ||
روش مؤلف «كشف الظنون» در ذكر کتاب‌ها، بر اساس تقسيم علوم رايج آن زمان مى‌باشد؛ يعنى بر حسب تقسيم‌بندى علوم، نام کتاب‌ها ذكر مى‌شده است، درحالى‌كه روش اسماعيل پاشا، به‌صورت فهرست الفبايى آثار مى‌باشد.<ref>همان</ref> | روش مؤلف «كشف الظنون» در ذكر کتاب‌ها، بر اساس تقسيم علوم رايج آن زمان مى‌باشد؛ يعنى بر حسب تقسيم‌بندى علوم، نام کتاب‌ها ذكر مى‌شده است، درحالى‌كه روش اسماعيل پاشا، به‌صورت فهرست الفبايى آثار مى‌باشد.<ref>همان</ref> | ||
روش و اسلوب اسماعيل پاشا در «إيضاح المكنون» در معرفى آثار و کتاب‌ها، مختلف و گونه‌گون است؛ يعنى اطلاعات ارائه‌شده درباره همه کتاب‌ها، | روش و اسلوب اسماعيل پاشا در «إيضاح المكنون» در معرفى آثار و کتاب‌ها، مختلف و گونه‌گون است؛ يعنى اطلاعات ارائه‌شده درباره همه کتاب‌ها، یکسان نيست؛ مثلا: | ||
#از برخى کتاب‌ها فقط به ذكر نام مؤلف اكتفا مى‌كند. | #از برخى کتاب‌ها فقط به ذكر نام مؤلف اكتفا مى‌كند. | ||
| خط ۵۸: | خط ۵۸: | ||
#أدب السلطان، از ابوعبدالله محمد بن جعفر بن احمد تميمى نحوى، معروف به قزاز قيروانى، متوفى 412ق.<ref>همان، ص50</ref> | #أدب السلطان، از ابوعبدالله محمد بن جعفر بن احمد تميمى نحوى، معروف به قزاز قيروانى، متوفى 412ق.<ref>همان، ص50</ref> | ||
در پایان گفتنى است كه متأسفانه حاجى خليفه به جهت جو حاكم بر مدارس علميه عثمانيه و تصلب بعضى از علما و ذوات علم مدارس شهرهاى قلمروى امپراطورى و با توجه به حساسيت سياسى حاكم بر روابط آل عثمانى و صفویه، در تأليف «كشف الظنون»، تعمدا و يا از روى تجاهل و يا خوف، كتب نویسندگان شيعه را در اثرش ذكر ننموده و احتمالا جو نامناسب حاكم بر مدارس علميه، در اين امر، دخالت مستقيم داشته است. اما اسماعيل پاشاى بغدادى، به علت اقامت طولانى در بغداد و مصاحبت، معاشرت و آشنايى نزدیک با دانشمندان و علماى گران‌قدر شيعه، نوعى شرح صدر از خود نشان داده و آثار علما و بزرگان شيعه سلف و معاصر خود را در اثرش ذكر كرده است و اين | در پایان گفتنى است كه متأسفانه حاجى خليفه به جهت جو حاكم بر مدارس علميه عثمانيه و تصلب بعضى از علما و ذوات علم مدارس شهرهاى قلمروى امپراطورى و با توجه به حساسيت سياسى حاكم بر روابط آل عثمانى و صفویه، در تأليف «كشف الظنون»، تعمدا و يا از روى تجاهل و يا خوف، كتب نویسندگان شيعه را در اثرش ذكر ننموده و احتمالا جو نامناسب حاكم بر مدارس علميه، در اين امر، دخالت مستقيم داشته است. اما اسماعيل پاشاى بغدادى، به علت اقامت طولانى در بغداد و مصاحبت، معاشرت و آشنايى نزدیک با دانشمندان و علماى گران‌قدر شيعه، نوعى شرح صدر از خود نشان داده و آثار علما و بزرگان شيعه سلف و معاصر خود را در اثرش ذكر كرده است و اين یکى از امتيازات کتاب «إيضاح المكنون» بشمار مى‌رود؛ به‌عنوان مثال، نام چند کتاب از علما و نویسندگان شيعه مذكور در «إيضاح المكنون»، عبارتند از: | ||
#أسباب النزول على مذهب آل الرسول، تأليف ابوجعفر محمد بن على بن شهرآشوب. | #أسباب النزول على مذهب آل الرسول، تأليف ابوجعفر محمد بن على بن شهرآشوب. | ||