تحصيل المرام في أخبار البيت الحرام و المشاعر العظام و مكة و الحرم و ولاتها الفخام: تفاوت میان نسخه‌ها
جز (جایگزینی متن - 'برخي' به 'برخی') |
جز (جایگزینی متن - 'براي' به 'برای') |
||
| خط ۳۴: | خط ۳۴: | ||
خلاصه‌اي از مطالب كتاب به ترتيب ابواب آن به شرح ذيل است: | خلاصه‌اي از مطالب كتاب به ترتيب ابواب آن به شرح ذيل است: | ||
#آنچه كه از تاريخچه "بيت الحرام" درمنابع وجود داشته، مانند: اول كسي كه آن را بنا نمود و متعلقات آن را نصب نمود و تعداد بناهاي آن و نيز فضايل اين خانه و نگاه به آن و همچنين شرح فضيلت حجرالاسود و مقام و مستجار و...مطالب اين باب را تشكيل مى‌دهد. نويسنده برخی اخبار را با زمان خود تطبيق مي‌دهد، به عنوان مثال در صفحه 108، از روزنه‌هاي چهارگوشي كه در زمان عبدالله بن زبير | #آنچه كه از تاريخچه "بيت الحرام" درمنابع وجود داشته، مانند: اول كسي كه آن را بنا نمود و متعلقات آن را نصب نمود و تعداد بناهاي آن و نيز فضايل اين خانه و نگاه به آن و همچنين شرح فضيلت حجرالاسود و مقام و مستجار و...مطالب اين باب را تشكيل مى‌دهد. نويسنده برخی اخبار را با زمان خود تطبيق مي‌دهد، به عنوان مثال در صفحه 108، از روزنه‌هاي چهارگوشي كه در زمان عبدالله بن زبير برای ورود نور در سقف خانه كعبه تعبيه شده بود، خبر مي‌دهد و چنين ادامه مي‌دهد كه: "در زمان ما اين روزنه‌ها وجود ندارد و مسدود شده است". | ||
#چگونگي اخراج "زمزم" | #چگونگي اخراج "زمزم" برای اسماعيل(ع) توسط جبرئيل و نيز حفر آن توسط عبدالمطلب پس از تخريب آن و فضيلت و اسامي آن مباحث اين بخش را تشكيل مي‌دهد. از اخبار قابل توجه روايتي است كه [[امام على(ع)|علي(ع)]] به نقل از عبدالمطلب، الهام غيبي در حفر زمزم را بيان مى‌كند و راويان اهل سنت؛ مانند: حلبي، [[ابن اسحاق، محمد|ابن اسحاق]] وديگران آن را نقل و شرح كرده‌اند. | ||
#وضعيت مسجدالحرام در ايام جاهليت و صدر اسلام و توسعه آن در زمان‌هاي مختلف ونيز ذكر صفا و مروه و عرفه و مني و مزدلفه واماكن ديگر و حدود آنها از منابع مختلف استخراج و بررسی شده است. | #وضعيت مسجدالحرام در ايام جاهليت و صدر اسلام و توسعه آن در زمان‌هاي مختلف ونيز ذكر صفا و مروه و عرفه و مني و مزدلفه واماكن ديگر و حدود آنها از منابع مختلف استخراج و بررسی شده است. | ||
#شهر مكه داراي اسامي متعدد و كوه‌ها و اماكن شريف و مساجدي است كه حدود و ويژگى‌هاي آنها را به دقت مشخص مي‌كند. تكميل مسجدالحرام در ادوار مختلف و نيز آتش‌سوزي و تعمير آن و همچنين ويژگى‌ها و مساحت و ابواب آن تا عصر نويسنده در اين بخش آمده است. نويسنده در معرفي مكان‌هاي شريف مكه به محل‌هاي استجابت دعا اشاره مي‌كند كه از آن جمله مولد نبي(ص) است. او سپس با استناد به سفرنامه ابن جنيد، مكاني را متذكر مي‌شود كه در بين مردم مشهور به مولد [[امام على(ع)|علي بن ابى‌طالب(ع)]] است كه نزدیک مولد نبي اكرم(ص) است و بر ورودي آن سنگي است كه بر آن نوشته شده: اين مولد [[امام على(ع)|أميرالمؤمنين علي بن ابى‌طالب(ع)]] است و در آن رسول‌الله(ص) بزرگ شده است. وي سپس به اين قول كه ايشان در داخل كعبه متولد شده‌اند، اشاره مي‌كند و آن را نزد علما ضعيف مى‌داند و البته در رد اين قول به يك منبع اشاره مى‌كند كه خلاف تحقيق است. الصباغ از مواضع معروف ديگر به خانه حضرت خديجه(س) كه گفته مى‌شود، مولد فاطمه زهرا(س) است و در یکی از اتاق‌هاي آن متولد شده‌اند، اشاره مى‌كند.اين خانه اكنون به صورت مسجد است و قبه‌اي در آن وجود دارد كه به "قبة الوحي" معروف است و در آن جا وحي بر ايشان نازل مى‌شده است. مولد فاطمه و قبه وحي كه مورد زيارت مردم واقع مي‌شود، به يكديگر متصل هستند. اين مكان افضل اماكن مكه پس از مسح از نكاتي كه اشاره به آن لازم است، رعايت ادب نويسنده در ذكر نام فاطمه زهرا(س) است كه با عنوان "بانو" از ايشان نام مي‌برد. | #شهر مكه داراي اسامي متعدد و كوه‌ها و اماكن شريف و مساجدي است كه حدود و ويژگى‌هاي آنها را به دقت مشخص مي‌كند. تكميل مسجدالحرام در ادوار مختلف و نيز آتش‌سوزي و تعمير آن و همچنين ويژگى‌ها و مساحت و ابواب آن تا عصر نويسنده در اين بخش آمده است. نويسنده در معرفي مكان‌هاي شريف مكه به محل‌هاي استجابت دعا اشاره مي‌كند كه از آن جمله مولد نبي(ص) است. او سپس با استناد به سفرنامه ابن جنيد، مكاني را متذكر مي‌شود كه در بين مردم مشهور به مولد [[امام على(ع)|علي بن ابى‌طالب(ع)]] است كه نزدیک مولد نبي اكرم(ص) است و بر ورودي آن سنگي است كه بر آن نوشته شده: اين مولد [[امام على(ع)|أميرالمؤمنين علي بن ابى‌طالب(ع)]] است و در آن رسول‌الله(ص) بزرگ شده است. وي سپس به اين قول كه ايشان در داخل كعبه متولد شده‌اند، اشاره مي‌كند و آن را نزد علما ضعيف مى‌داند و البته در رد اين قول به يك منبع اشاره مى‌كند كه خلاف تحقيق است. الصباغ از مواضع معروف ديگر به خانه حضرت خديجه(س) كه گفته مى‌شود، مولد فاطمه زهرا(س) است و در یکی از اتاق‌هاي آن متولد شده‌اند، اشاره مى‌كند.اين خانه اكنون به صورت مسجد است و قبه‌اي در آن وجود دارد كه به "قبة الوحي" معروف است و در آن جا وحي بر ايشان نازل مى‌شده است. مولد فاطمه و قبه وحي كه مورد زيارت مردم واقع مي‌شود، به يكديگر متصل هستند. اين مكان افضل اماكن مكه پس از مسح از نكاتي كه اشاره به آن لازم است، رعايت ادب نويسنده در ذكر نام فاطمه زهرا(س) است كه با عنوان "بانو" از ايشان نام مي‌برد. | ||
| خط ۴۱: | خط ۴۱: | ||
#چشمه‌هاي مكه و بركه‌ها و آبشخورهاي حرم و اطراف آن از مطالبی كه در پايان كتاب آمده است. | #چشمه‌هاي مكه و بركه‌ها و آبشخورهاي حرم و اطراف آن از مطالبی كه در پايان كتاب آمده است. | ||
دو باب آخر، بخش اندكي از جلد دوم را به خود اختصاص داده و پس از آن خاتمه آمده است. در معرفي مقبره‌هاي مكه ابتدا "معلا" را نام برده است. وي در ذكر اسامي كساني كه در اين مكان مدفون هستند با نام خديجه كبري(س) به عنوان اولين زن مسلمان آغاز مى‌كند؛ اما پيش از آن اين گونه زمينه‌سازی می‌ند كه:"زيارت قبور زنان در زمان حاضر حرام قطعي است". البته دليلي | دو باب آخر، بخش اندكي از جلد دوم را به خود اختصاص داده و پس از آن خاتمه آمده است. در معرفي مقبره‌هاي مكه ابتدا "معلا" را نام برده است. وي در ذكر اسامي كساني كه در اين مكان مدفون هستند با نام خديجه كبري(س) به عنوان اولين زن مسلمان آغاز مى‌كند؛ اما پيش از آن اين گونه زمينه‌سازی می‌ند كه:"زيارت قبور زنان در زمان حاضر حرام قطعي است". البته دليلي برای اين حكم ذكر نمي‌كند. | ||
"تتمه"؛ مشتمل بر چند بخش مى‌باشد: 1- اسامي واليان و امراء مكه در زمان خلفا و [[امام على(ع)|اميرالمؤمنين علي بن ابى‌طالب(ع)]] تا زمان بني‌عباس 2- خلفا و سلاطيني كه حج به جا آورده‌اند. 3- ذكر بلاياي طبیعی مكه؛ مانند: سيل، زلزله و صاعقه. | "تتمه"؛ مشتمل بر چند بخش مى‌باشد: 1- اسامي واليان و امراء مكه در زمان خلفا و [[امام على(ع)|اميرالمؤمنين علي بن ابى‌طالب(ع)]] تا زمان بني‌عباس 2- خلفا و سلاطيني كه حج به جا آورده‌اند. 3- ذكر بلاياي طبیعی مكه؛ مانند: سيل، زلزله و صاعقه. | ||