تاریخ مبارک غازانی: تفاوت میان نسخهها
جز (جایگزینی متن - ' | کتابخانۀ دیجیتال نور =' به '| کتابخانۀ دیجیتال نور =') |
(لینک درون متنی) |
||
خط ۲۴: | خط ۲۴: | ||
| پیش از = | | پیش از = | ||
}} | }} | ||
'''تاريخ مبارک غازانى'''، اثر فارسى [[رشیدالدین فضلالله|رشيدالدين فضلالله بن عمادالدوله ابواخير]]، هسته اصلى «[[جامع التواريخ]]» بوده و در بردارنده تاريخ ايلخانان در ايران، از هولاكو تا غازان خان مىباشد. | |||
ظاهراً كتاب به فرمان غازان و با دريافت مبلغ يك ميليون دينار و در زمان او نوشته شده است. | ظاهراً كتاب به فرمان غازان و با دريافت مبلغ يك ميليون دينار و در زمان او نوشته شده است. | ||
خط ۳۳: | خط ۳۳: | ||
كتاب با مقدمه مؤلف، در اشاره به تقسيمات آن آغاز و مطالب در سه قسمت ارائه شده است. | كتاب با مقدمه مؤلف، در اشاره به تقسيمات آن آغاز و مطالب در سه قسمت ارائه شده است. | ||
سبک نگارش كتاب بر خلاف تاريخ جهانگشاى جوينى و تاريخ وصاف، بسيار ساده و روان بوده و نوشتههاى مغولىِ آن به زبان فارسى محاورهاى روزگار مؤلف ترجمه شده است كه | سبک نگارش كتاب بر خلاف تاريخ جهانگشاى جوينى و تاريخ وصاف، بسيار ساده و روان بوده و نوشتههاى مغولىِ آن به زبان فارسى محاورهاى روزگار مؤلف ترجمه شده است كه سبکى نو محسوب مىشود. | ||
نويسنده در دوره غازان، بانى اصلاحات ايلخان زمان خود بوده و در اصل مىتوان كتاب را راهنماى وى براى غازان خان در راستاى انجام اين اصلاحات دانست. | نويسنده در دوره غازان، بانى اصلاحات ايلخان زمان خود بوده و در اصل مىتوان كتاب را راهنماى وى براى غازان خان در راستاى انجام اين اصلاحات دانست. | ||
وى روابط | وى روابط نزدیکى با غازان خان داشته و مورد اعتماد وى بوده است. او سعى كرد در قالب شخصيت غازان خان، حاكم و پادشاه ايدهآل خود را ترسيم كند. | ||
كتاب، منبع اصلى در مطالعه تاريخ عصر ايلخانان و شامل مجموعه «يرليقهاى غازان» يا فرامين وى در مورد اصلاحات مالى مىباشد. | كتاب، منبع اصلى در مطالعه تاريخ عصر ايلخانان و شامل مجموعه «يرليقهاى غازان» يا فرامين وى در مورد اصلاحات مالى مىباشد. | ||
خط ۷۸: | خط ۷۸: | ||
از ديدگاه مؤلف، دشمن پادشاه ياغى است. اين ياغى مىتواند دشمن خارجى باشد، همچون مماليك مصر يا شورشيان داخلى. پادشاه بايد از نظر بدنى و جنگى بسيار قوى باشد و در جنگ نزدیک ترين شخص به دشمن باشد. | از ديدگاه مؤلف، دشمن پادشاه ياغى است. اين ياغى مىتواند دشمن خارجى باشد، همچون مماليك مصر يا شورشيان داخلى. پادشاه بايد از نظر بدنى و جنگى بسيار قوى باشد و در جنگ نزدیک ترين شخص به دشمن باشد. | ||
از مسائل بسيار مهم عصر مغولان، به ويژه از زمان مسلمان شدن پادشاه مغول، اختلافات حقوقى و قضايى ميان مسلمانان و مغولان بوده است. رشيدالدين در فرمانى از قول غازانخان، چنين مىآورد: «دعوى كه ميان دو مغول باشد و يا ميان يك مغول و يك مسلمان و ديگر قضايا كه قطع و فصل آن مشكل باشد، فرموديم تا در هر ماهى، دو روز شمانى، ملوك، بيتكچيان، قضات، علويان و دانشمندان در مسجد جامع به ديوان المطالبه جمع شوند و دعاوى به جمعيت بشوند و به كنه آن رسيده به موجب حكم شريعت به فيصل رسانند.» اما در حال ذكر مىكند اين تمهيدات، شامل شاهزادگان و امراى مغول و ترك نيست. | از مسائل بسيار مهم عصر مغولان، به ويژه از زمان مسلمان شدن پادشاه مغول، اختلافات حقوقى و قضايى ميان مسلمانان و مغولان بوده است. [[رشیدالدین فضلالله|رشيدالدين]] در فرمانى از قول غازانخان، چنين مىآورد: «دعوى كه ميان دو مغول باشد و يا ميان يك مغول و يك مسلمان و ديگر قضايا كه قطع و فصل آن مشكل باشد، فرموديم تا در هر ماهى، دو روز شمانى، ملوك، بيتكچيان، قضات، علويان و دانشمندان در مسجد جامع به ديوان المطالبه جمع شوند و دعاوى به جمعيت بشوند و به كنه آن رسيده به موجب حكم شريعت به فيصل رسانند.» اما در حال ذكر مىكند اين تمهيدات، شامل شاهزادگان و امراى مغول و ترك نيست. | ||
رشيدالدين در نوشتههاى خود، نظر مساعدى نسبت به وزيران قبلى ايلخانان نداشته و بسيارى از مفاسد ادارى و ديوانى را به آنها نسبت مىدهد. | [[رشیدالدین فضلالله|رشيدالدين]] در نوشتههاى خود، نظر مساعدى نسبت به وزيران قبلى ايلخانان نداشته و بسيارى از مفاسد ادارى و ديوانى را به آنها نسبت مىدهد. | ||
با وجود آن كه نويسنده را بايد جزو مورخان دربارى و ديوانى دانست؛ اما توجه او به تاريخ اجتماعى و روابط گروههاى اجتماعى در ايران عصر مغول بسيار چشمگير است و نشان مىدهد كه او به تاريخ فقط از بالا و از منظر نخبگان سياسى نگاه نكرده، بلكه از پايين و از ديد طبقات اجتماعى نيز به تاريخ نگريسته است. | با وجود آن كه نويسنده را بايد جزو مورخان دربارى و ديوانى دانست؛ اما توجه او به تاريخ اجتماعى و روابط گروههاى اجتماعى در ايران عصر مغول بسيار چشمگير است و نشان مىدهد كه او به تاريخ فقط از بالا و از منظر نخبگان سياسى نگاه نكرده، بلكه از پايين و از ديد طبقات اجتماعى نيز به تاريخ نگريسته است. | ||
خط ۱۰۳: | خط ۱۰۳: | ||
3- دانشنامه جهان اسلام، ج9 ص324. | 3- دانشنامه جهان اسلام، ج9 ص324. | ||
[[رده:کتابشناسی]] | [[رده:کتابشناسی]] |