أمالي المرتضی: تفاوت میان نسخهها
جز (جایگزینی متن - ' ' به '') |
جز (ویرایش Hbaghizadeh@noornet.net (بحث) به آخرین تغییری که A-esmaili@noornet.net انجام داده بود وا...) |
||
خط ۴۰: | خط ۴۰: | ||
{{کاربردهای دیگر|امالی (ابهامزدایی)}} | {{کاربردهای دیگر|امالی (ابهامزدایی)}} | ||
== معرفى اجمالى == | |||
'''أمالى المرتضى'''، کتابى است به زبان عربى، تألیف [[علمالهدی، علی بن حسین|سيد مرتضى]]، متكلم، اديب، فقيه و حديثشناس برجسته اماميّه در سده پنجم هجرى كه در آن نويسنده به تفسير آيات متشابه و مشكل و تبيين احاديث داراى لفظ يا معناى دشوار طى هشتاد مجلس پرداخته است. | '''أمالى المرتضى'''، کتابى است به زبان عربى، تألیف [[علمالهدی، علی بن حسین|سيد مرتضى]]، متكلم، اديب، فقيه و حديثشناس برجسته اماميّه در سده پنجم هجرى كه در آن نويسنده به تفسير آيات متشابه و مشكل و تبيين احاديث داراى لفظ يا معناى دشوار طى هشتاد مجلس پرداخته است. | ||
خط ۴۸: | خط ۵۱: | ||
به گزارش ابويعلى جعفرى، فقيه معاصر و شاگرد [[علمالهدی، علی بن حسین|سيد مرتضى]]، در جمادى الاولى 413ق. از آن فراغت يافت. | به گزارش ابويعلى جعفرى، فقيه معاصر و شاگرد [[علمالهدی، علی بن حسین|سيد مرتضى]]، در جمادى الاولى 413ق. از آن فراغت يافت. | ||
== ساختار ==کتاب، مشتمل بر مقدمهاى به قلم محقق، محمد ابوالفضل ابراهيم و هشتاد مجلس و بخش تكمله مىباشد. | == ساختار == | ||
کتاب، مشتمل بر مقدمهاى به قلم محقق، محمد ابوالفضل ابراهيم و هشتاد مجلس و بخش تكمله مىباشد. | |||
== گزارش محتوا == | |||
امالىنويسى از اواخر قرن سوم هجرى در ميان دانشمندان اسلامى رواج پيدا كرد. أمالى، جمع املا است و در اصطلاح، کتابى را گويند كه استادْ تقرير كند و شاگردان بنويسند. | |||
[[كشف الظنون عن أسامي الكتب و الفنون|كشف الظنون]] مىنويسد: | [[كشف الظنون عن أسامي الكتب و الفنون|كشف الظنون]] مىنويسد: | ||
خط ۶۲: | خط ۷۱: | ||
اين روش، كه استاد بنشيند و شاگردان هم دور او حلقه زده و مسموعات خود را از او بنويسند، روش فقيهان و محدثان و نيز اهل ادب و علوم ديگر بوده است و در بعضى كتب، از أمالى گوناگون علماى بزرگ و نيز غير معروف نام برده شده است. در [[كشف الظنون عن أسامي الكتب و الفنون|كشف الظنون]] از أمالى ابن دريد، أمالى ابن حاجب، أمالى ابن الشجرى، أمالى [[ابن عساکر، علی بن حسن|ابن عساكر]] و... سخن به ميان آمده است. همچنين در [[الذريعة إلی تصانيف الشيعة|الذريعة]] قريب 30 کتاب أمالى از تصانيف شيعه ذكر شده است. | اين روش، كه استاد بنشيند و شاگردان هم دور او حلقه زده و مسموعات خود را از او بنويسند، روش فقيهان و محدثان و نيز اهل ادب و علوم ديگر بوده است و در بعضى كتب، از أمالى گوناگون علماى بزرگ و نيز غير معروف نام برده شده است. در [[كشف الظنون عن أسامي الكتب و الفنون|كشف الظنون]] از أمالى ابن دريد، أمالى ابن حاجب، أمالى ابن الشجرى، أمالى [[ابن عساکر، علی بن حسن|ابن عساكر]] و... سخن به ميان آمده است. همچنين در [[الذريعة إلی تصانيف الشيعة|الذريعة]] قريب 30 کتاب أمالى از تصانيف شيعه ذكر شده است. | ||
مهمترين أمالىها: أمالى أبومحمد ناصر كبير (م 304ق)، أمالى | مهمترين أمالىها: أمالى أبومحمد ناصر كبير (م 304ق)، أمالى مهذب الدين همدانى (م 398ق)، أمالى أبوالفتح هلال بن محمد بغدادى (م 414ق)، أمالى [[طوسی، محمد بن حسن|شيخ طوسى]](م 460ق)، أمالى [[شيخ صدوق]](م 381ق)، أمالى سيّد مرتضى (م 436ق) است. | ||
أمالى معمولاً موضوعات بسيار متنوعى را در بر مىگيرد كه از آن ميان، داستانهاى معتبر تاريخى، معنى أخبار، تفسير و تأويل آيات قرآنى، نكات ادبى و...را مىتوان نام برد. | أمالى معمولاً موضوعات بسيار متنوعى را در بر مىگيرد كه از آن ميان، داستانهاى معتبر تاريخى، معنى أخبار، تفسير و تأويل آيات قرآنى، نكات ادبى و...را مىتوان نام برد. | ||
خط ۱۱۲: | خط ۱۲۱: | ||
هر گاه محققى بخواهد كتب نفيس عربى را كه حاوى معارف گوناگون و پر از نكات ظريف مختلف است و در آن عصاره طبايع و مذاهب مختلف و حقايق تاريخ، اخبار، متون، شعر، زبان و لغات مشكل است، بررسى كند، بى چون و چرا حتماً کتاب أمالى المرتضى را نيز در آن رديف مىآورد و آن را در شمار کتابهايى؛ چون: الكامل مبرّد، البيان و التبيين [[جاحظ، عمرو بن بحر|جاحظ]]، عيون الأخبار [[ابن قتیبه، عبدالله بن مسلم|ابن قتيبه]]، العقد الفريد ابن عبدربّه، الأغانى ابوالفرج و... قرار مىدهد. اينها كتبى است كه در آسمان ادب عربيّت مانند ستارگان مى درخشند. | هر گاه محققى بخواهد كتب نفيس عربى را كه حاوى معارف گوناگون و پر از نكات ظريف مختلف است و در آن عصاره طبايع و مذاهب مختلف و حقايق تاريخ، اخبار، متون، شعر، زبان و لغات مشكل است، بررسى كند، بى چون و چرا حتماً کتاب أمالى المرتضى را نيز در آن رديف مىآورد و آن را در شمار کتابهايى؛ چون: الكامل مبرّد، البيان و التبيين [[جاحظ، عمرو بن بحر|جاحظ]]، عيون الأخبار [[ابن قتیبه، عبدالله بن مسلم|ابن قتيبه]]، العقد الفريد ابن عبدربّه، الأغانى ابوالفرج و... قرار مىدهد. اينها كتبى است كه در آسمان ادب عربيّت مانند ستارگان مى درخشند. | ||
== ويژگىها ==تنوع و گونهگونى بحثهايى كه در اين کتاب وجود دارد، اين کتاب را همانند دايرةالمعارفى مىنمايد كه نه تنها خواننده را خسته نمىكند، بلكه بر توان و ذوق و شوقش نيز مىافزايد. | == ويژگىها == | ||
تنوع و گونهگونى بحثهايى كه در اين کتاب وجود دارد، اين کتاب را همانند دايرةالمعارفى مىنمايد كه نه تنها خواننده را خسته نمىكند، بلكه بر توان و ذوق و شوقش نيز مىافزايد. | |||
نسبت کتاب به [[علمالهدی، علی بن حسین|سيد مرتضى]] | نسبت کتاب به [[علمالهدی، علی بن حسین|سيد مرتضى]] | ||
خط ۱۳۴: | خط ۱۴۶: | ||
محمد ابوالفضل ابراهيم، شش نسخه از کتاب را ديده و آنها را با توضيحاتى نقل مىكند كه در مقدمه وى بر کتاب معرفى شدهاند. | محمد ابوالفضل ابراهيم، شش نسخه از کتاب را ديده و آنها را با توضيحاتى نقل مىكند كه در مقدمه وى بر کتاب معرفى شدهاند. | ||
== وضعيت کتاب ==به نوشته [[آقا بزرگ تهرانى]](در [[الذريعة إلی تصانيف الشيعة|الذريعه]])، [[کراجکی، محمد بن علی|ابوالفتح كراجكى]]، از شاگردان شريف مرتضى، گزيدهاى از الامالى تدوين كرد و آن را المراشد ناميد. | == وضعيت کتاب == | ||
به نوشته [[آقا بزرگ تهرانى]](در [[الذريعة إلی تصانيف الشيعة|الذريعه]])، [[کراجکی، محمد بن علی|ابوالفتح كراجكى]]، از شاگردان شريف مرتضى، گزيدهاى از الامالى تدوين كرد و آن را المراشد ناميد. | |||
کتاب، مشتمل بر پاورقىهايى به قلم محقق و فهرست مطالب(مجالس) در انتهاى هر جلد مىباشد. | کتاب، مشتمل بر پاورقىهايى به قلم محقق و فهرست مطالب(مجالس) در انتهاى هر جلد مىباشد. | ||
خط ۱۴۰: | خط ۱۵۵: | ||
اين کتاب در سال 1325ق، در مصر چاپ شد و نيز در ايران همراه با اضافى در سال 1272ش، به چاپ رسيده است. | اين کتاب در سال 1325ق، در مصر چاپ شد و نيز در ايران همراه با اضافى در سال 1272ش، به چاپ رسيده است. | ||
==منابع | == منابع== | ||
#عباسى، مهرداد، شخصيت [[علمالهدی، علی بن حسین|سيد مرتضى]]، کتاب امالى و احاديث آن، علوم حديث، زمستان 1380، ص96-123 | |||
#تفضلى، مريم، كهنترين نسخههاى خطى امالى [[علمالهدی، علی بن حسین|سيد مرتضى]]، فصلنامه کتاب، زمستان 1383، ش60، ص189-194. | #تفضلى، مريم، كهنترين نسخههاى خطى امالى [[علمالهدی، علی بن حسین|سيد مرتضى]]، فصلنامه کتاب، زمستان 1383، ش60، ص189-194. | ||
#عليزاده، ميرزا، آشنايى با امالى [[علمالهدی، علی بن حسین|سيد مرتضى]](ره)، علوم و معارف قرآن، بهار1375، ش1، ص121-145. | #عليزاده، ميرزا، آشنايى با امالى [[علمالهدی، علی بن حسین|سيد مرتضى]](ره)، علوم و معارف قرآن، بهار1375، ش1، ص121-145. | ||
خط ۱۵۰: | خط ۱۶۸: | ||
[[رده:اسلام، عرفان، غیره]] | [[رده:اسلام، عرفان، غیره]] | ||
[[رده: تفسیر]] | [[رده: تفسیر]] | ||
[[رده: متون تفاسیر]] | [[رده:متون تفاسیر]] |