شرح ابن رشد لأرجوزة ابن سينا في الطب: تفاوت میان نسخه‌ها

    جز (جایگزینی متن - 'در باره' به 'درباره')
    جز (جایگزینی متن - 'پزشك' به 'پزشک')
    خط ۵۱: خط ۵۱:
    ارجوزه طبى [[ابن سینا، حسین بن عبدالله|ابن سينا]]، مشهور به الفيه طبيه، از مشهورترين نگاشته‌هاى ادبيات منظوم تعليمى در زمينه طب است كه به قلم طبيب مشهور ايرانى، حكيم [[ابن‌سینا، حسین بن عبدالله|ابوعلى سينا]]، به نظم درآمده است.
    ارجوزه طبى [[ابن سینا، حسین بن عبدالله|ابن سينا]]، مشهور به الفيه طبيه، از مشهورترين نگاشته‌هاى ادبيات منظوم تعليمى در زمينه طب است كه به قلم طبيب مشهور ايرانى، حكيم [[ابن‌سینا، حسین بن عبدالله|ابوعلى سينا]]، به نظم درآمده است.


    اين منظومه درازدامن پس از سرايش، مورد توجه پزشكان بسيارى قرار گرفت؛ از اين جهت حكيمان و طبيبان به شرح و حاشيه آن پرداختند.
    اين منظومه درازدامن پس از سرايش، مورد توجه پزشکان بسيارى قرار گرفت؛ از اين جهت حكيمان و طبيبان به شرح و حاشيه آن پرداختند.


    از جمله شروح معتبر و مفصل اين منظومه، شرح طبيب و فيلسوف شهير اندلسى، ابن رشد است.
    از جمله شروح معتبر و مفصل اين منظومه، شرح طبيب و فيلسوف شهير اندلسى، ابن رشد است.


    وى، درباره انگيزه‌اش از نگارش اين اثر، چنين مى‌نويسد: در مجلس سيد اجل ابوربيع، فرزند خليفه اعظم، ابومحمد، سخن از ارجوزه منسوب به [[ابن سینا، حسین بن عبدالله|ابن سينا]] به ميان آمد و گفته شد كه اين ارجوزه حاوى جميع كليات دانش پزشكى است و از بسيارى نگاشته‌هاى ديگر طبى ارزش‌مندتر است، علاوه بر اين، اين نگاشته، به سبب منظومه بودن، براى تعليم و از بر نمودن مناسب است؛ از اين رو سيد اجل به خاطر رغبت فطرى‌اى كه به علم و امور خيريه دارند، امر نمودند كه اين ارجوزه را به اختصار شرح كنم و توصيه نمودند كه از تطويل و زياده‌گويى اجتناب نمايم.(شرح ابن رشد لارجوزة [[ابن سینا، حسین بن عبدالله|ابن سينا]] فى الطب، ص 2 - 1).
    وى، درباره انگيزه‌اش از نگارش اين اثر، چنين مى‌نويسد: در مجلس سيد اجل ابوربيع، فرزند خليفه اعظم، ابومحمد، سخن از ارجوزه منسوب به [[ابن سینا، حسین بن عبدالله|ابن سينا]] به ميان آمد و گفته شد كه اين ارجوزه حاوى جميع كليات دانش پزشکى است و از بسيارى نگاشته‌هاى ديگر طبى ارزش‌مندتر است، علاوه بر اين، اين نگاشته، به سبب منظومه بودن، براى تعليم و از بر نمودن مناسب است؛ از اين رو سيد اجل به خاطر رغبت فطرى‌اى كه به علم و امور خيريه دارند، امر نمودند كه اين ارجوزه را به اختصار شرح كنم و توصيه نمودند كه از تطويل و زياده‌گويى اجتناب نمايم.(شرح ابن رشد لارجوزة [[ابن سینا، حسین بن عبدالله|ابن سينا]] فى الطب، ص 2 - 1).


    تاريخ پايان يافتن اين شرح - چنان‌كه در آخر آن آمده است - بيست و ششم ماه ذى‌القعده سال 693ق، است.(شرح ابن رشد، ص285).
    تاريخ پايان يافتن اين شرح - چنان‌كه در آخر آن آمده است - بيست و ششم ماه ذى‌القعده سال 693ق، است.(شرح ابن رشد، ص285).
    خط ۶۲: خط ۶۲:




    ارجوزه طبى [[ابن سینا، حسین بن عبدالله|ابن سينا]] در دو جزء سروده شده است: جزء اول، در امور نظرى است. در اين بخش، كليات دانش پزشكى بيان شده است. مطالب اين بخش عبارت است از: 1- امور طبیعیه كه شامل مزاج، اخلاط، ارواح، قوا و... است.
    ارجوزه طبى [[ابن سینا، حسین بن عبدالله|ابن سينا]] در دو جزء سروده شده است: جزء اول، در امور نظرى است. در اين بخش، كليات دانش پزشکى بيان شده است. مطالب اين بخش عبارت است از: 1- امور طبیعیه كه شامل مزاج، اخلاط، ارواح، قوا و... است.


    2- سته ضروريه كه مشتمل است بر مباحث آب و هوا، خواب و بيدارى، خوردن و نوشيدن و...
    2- سته ضروريه كه مشتمل است بر مباحث آب و هوا، خواب و بيدارى، خوردن و نوشيدن و...
    خط ۹۳: خط ۹۳:
    در كنار مزاياى غير قابل انكار اين ارجوزه، گاه رعايت وزن و قافيه باعث پيچيدگى و اغلاق آن شده است؛ از اين رو، اين ارجوزه، نيازمند شرحى سودمند و مناسب است.
    در كنار مزاياى غير قابل انكار اين ارجوزه، گاه رعايت وزن و قافيه باعث پيچيدگى و اغلاق آن شده است؛ از اين رو، اين ارجوزه، نيازمند شرحى سودمند و مناسب است.


    ابن رشد كه خود فيلسوف و پزشكى دانشمند است، اين مهم را بر عهده گرفته و به خوبى توانسته مراد [[ابن سینا، حسین بن عبدالله|ابن سينا]] را تبيين كند.
    ابن رشد كه خود فيلسوف و پزشکى دانشمند است، اين مهم را بر عهده گرفته و به خوبى توانسته مراد [[ابن سینا، حسین بن عبدالله|ابن سينا]] را تبيين كند.


    ابن رشد، در اين شرح، سعى نموده به تبيين و توضيح الفيه بسنده كند؛ از اين رو، با نقد و كنكاش، در اين شرح، كمتر مواجه مى‌شويم. هم‌چنين ابن رشد - على رغم احاطه‌اش بر اقوال اطباى نام‌آور - در اين اثر، كمتر به نقل اقوال مى‌پردازد.
    ابن رشد، در اين شرح، سعى نموده به تبيين و توضيح الفيه بسنده كند؛ از اين رو، با نقد و كنكاش، در اين شرح، كمتر مواجه مى‌شويم. هم‌چنين ابن رشد - على رغم احاطه‌اش بر اقوال اطباى نام‌آور - در اين اثر، كمتر به نقل اقوال مى‌پردازد.


    البته وى، به ندرت، مطالبى را از پزشكان بزرگ، مانند [[بقراط]] و [[جالینوس]] نقل مى‌كند.(رك شرح ارجوزه، ص3، 5، 19،...)
    البته وى، به ندرت، مطالبى را از پزشکان بزرگ، مانند [[بقراط]] و [[جالینوس]] نقل مى‌كند.(رك شرح ارجوزه، ص3، 5، 19،...)


    == وضعيت كتاب ==
    == وضعيت كتاب ==