جمل العلم و العمل: تفاوت میان نسخه‌ها
جز (جایگزینی متن - 'شريف مرتضى، علم الهدى' به 'شريف مرتضى، علم الهدى ') |
جز (جایگزینی متن - ' ' به ' ') |
||
| خط ۴۹: | خط ۴۹: | ||
'''جمل العلم و العمل'''، تألیف [[علم‌الهدی، علی بن الحسین|سيد ابوالقاسم على بن حسين موسوى بغدادى]]، معروف به [[علم‌الهدی، علی بن الحسین|شريف مرتضى، علم الهدى]] | '''جمل العلم و العمل'''، تألیف [[علم‌الهدی، علی بن الحسین|سيد ابوالقاسم على بن حسين موسوى بغدادى]]، معروف به [[علم‌الهدی، علی بن الحسین|شريف مرتضى، علم الهدى]] (م 436 ق) است. | ||
كتاب جمل العقائد، از مشهورترين تأليفات فقهى و كلامى [[علم‌الهدی، علی بن حسین|سيد مرتضى]] مى‌باشد. اين كتاب با همۀ اختصار و ايجازش در بر دارندۀ مهم‌ترين مسائل فقهى است و از منابعى است كه ما را با علم كلام و فقه در عصر مؤلف آشنا مى‌سازد. | كتاب جمل العقائد، از مشهورترين تأليفات فقهى و كلامى [[علم‌الهدی، علی بن حسین|سيد مرتضى]] مى‌باشد. اين كتاب با همۀ اختصار و ايجازش در بر دارندۀ مهم‌ترين مسائل فقهى است و از منابعى است كه ما را با علم كلام و فقه در عصر مؤلف آشنا مى‌سازد. | ||
اين كتاب از زمان تأليفش مورد توجه فقهاى عظام واقع شده تا جايى كه [[طوسی، محمد بن حسن|شيخ طوسى]] (م460ق) از شاگردان ممتاز وى قسمت كلامى آن را در كتابى به نام «تمهيد الأصول» شرح زده است و [[ابن براج، عبدالعزیز بن نحریر|عبدالعزيز بن برّاج]] | اين كتاب از زمان تأليفش مورد توجه فقهاى عظام واقع شده تا جايى كه [[طوسی، محمد بن حسن|شيخ طوسى]] (م460ق) از شاگردان ممتاز وى قسمت كلامى آن را در كتابى به نام «تمهيد الأصول» شرح زده است و [[ابن براج، عبدالعزیز بن نحریر|عبدالعزيز بن برّاج]] (م481ق) از ديگر شاگردان مبرز او در كتابى به نام «شرح الجمل» قسمت فقهى آن را شرح زده است. | ||
==ساختار== | ==ساختار== | ||
| خط ۷۱: | خط ۷۱: | ||
در كتاب جمل العلم و العمل، بر خلاف ديگر تأليفات علم‌الهدى، نظير «الإنتصار» و «[[مسائل الناصريات]] | در كتاب جمل العلم و العمل، بر خلاف ديگر تأليفات علم‌الهدى، نظير «الإنتصار» و «[[مسائل الناصريات]] »، از طرح نظريات و اقوال ساير مذاهب اسلامى خوددارى شده و از فقه مقارن در آن اثرى ديده نمى‌شود. اين كتاب بيشتر شبيه به رساله‌هاى عمليۀ متداول است و از استدلات فقهى در آن كمتر اثرى ديده مى‌شود. | ||
به دليل اختصار كتاب، فقط قسمت عبادات فقه مورد بحث قرار داده شده و همان طور كه در كتاب «[[المراسم في الفقه الإمامي|المراسم]] »، تأليف [[سالار دیلمی، حمزة بن عبدالعزیز|سلار بن عبدالعزيز]] | به دليل اختصار كتاب، فقط قسمت عبادات فقه مورد بحث قرار داده شده و همان طور كه در كتاب «[[المراسم في الفقه الإمامي|المراسم]] »، تأليف [[سالار دیلمی، حمزة بن عبدالعزیز|سلار بن عبدالعزيز]] (م448ق) از شاگردان مؤلف آمده است، به دليل اختصارش قسمت معاملات كه شامل عقود و احكام است، را در بر ندارد. | ||
مباحث كلامى كتاب، خلاصه‌اى از كتاب‌هاى «[[الذخيرة في علم الكلام]] » و «الملخص في أصول‌الدين» است و مباحث فقهى آن نيز خلاصه‌اى از كتاب «المصباح» وى مى‌باشد. | مباحث كلامى كتاب، خلاصه‌اى از كتاب‌هاى «[[الذخيرة في علم الكلام]] » و «الملخص في أصول‌الدين» است و مباحث فقهى آن نيز خلاصه‌اى از كتاب «المصباح» وى مى‌باشد. | ||
| خط ۹۹: | خط ۹۹: | ||
در باب نماز جماعت وى اذان و اقامه را براى مردان شرط دانسته و آن را واجب مى‌داند؛ در حالى كه فقهاى بعد از او اذان و اقامه را به صورت مستحب مؤكد پذيرفته‌اند. | در باب نماز جماعت وى اذان و اقامه را براى مردان شرط دانسته و آن را واجب مى‌داند؛ در حالى كه فقهاى بعد از او اذان و اقامه را به صورت مستحب مؤكد پذيرفته‌اند. | ||
از ديگر نظريات مؤلف اين كه نماز جمعه و نماز عيدين را با حضور امام عادل و اجتماع شرائط واجب مى‌داند، كه اين نشان از توجه مؤلف به اين عبادت سياسى و اجتماعى دارد؛ در حالى كه بعضى از شاگردان او نظير [[سالار دیلمی، حمزة بن عبدالعزیز|سلار بن عبدالعزيز]] | از ديگر نظريات مؤلف اين كه نماز جمعه و نماز عيدين را با حضور امام عادل و اجتماع شرائط واجب مى‌داند، كه اين نشان از توجه مؤلف به اين عبادت سياسى و اجتماعى دارد؛ در حالى كه بعضى از شاگردان او نظير [[سالار دیلمی، حمزة بن عبدالعزیز|سلار بن عبدالعزيز]] در كتاب [[المراسم في الفقه الإمامي|المراسم]] نماز جمعه و نماز عيدين را در زمان غيبت امام معصوم(ع) حرام مى‌دانند. | ||
در باب مبطلات روزه نيز مؤلف دروغ بستن به خدا و رسول او و ائمۀ معصومين(ع)و فرو بردن سر در آب و تعمد قىء را مبطل روزه نمى‌داند، بلكه به عنوان نقص در روزه ذكر نموده‌اند. | در باب مبطلات روزه نيز مؤلف دروغ بستن به خدا و رسول او و ائمۀ معصومين(ع)و فرو بردن سر در آب و تعمد قىء را مبطل روزه نمى‌داند، بلكه به عنوان نقص در روزه ذكر نموده‌اند. | ||
| خط ۱۲۳: | خط ۱۲۳: | ||
در الذريعة به سه نسخه اشاره شده است كه عبارتند از: | در الذريعة به سه نسخه اشاره شده است كه عبارتند از: | ||
# نسخۀ كتابخانۀ ملامحمد على خوانسارى، علاوه بر نسخ خطى مستقل، اين كتاب در ضمن كتاب «المجموع الرائق من أزهار الحدائق» تأليف سيد هبة الله موسوى معاصر [[علامه حلی، حسن بن یوسف|علامۀ حلى]] | # نسخۀ كتابخانۀ ملامحمد على خوانسارى، علاوه بر نسخ خطى مستقل، اين كتاب در ضمن كتاب «المجموع الرائق من أزهار الحدائق» تأليف سيد هبة الله موسوى معاصر [[علامه حلی، حسن بن یوسف|علامۀ حلى]] نيز آورده شده است. | ||
# نسخۀ كتابخانۀ سيد ابوالقاسم اصفهانى موسوى مؤلف «أبواب الجنان». | # نسخۀ كتابخانۀ سيد ابوالقاسم اصفهانى موسوى مؤلف «أبواب الجنان». | ||
# نسخۀ كتابخانۀ شيخ على اكبر عراقى. | # نسخۀ كتابخانۀ شيخ على اكبر عراقى. | ||
| خط ۱۴۰: | خط ۱۴۰: | ||
# [[أعيان الشيعة (12 جلدی)|أعيان الشيعة]] | # [[أعيان الشيعة (12 جلدی)|أعيان الشيعة]] /8 213 به بعد. | ||
# مستدركات [[أعيان الشيعة (12 جلدی)|أعيان الشيعة]] | # مستدركات [[أعيان الشيعة (12 جلدی)|أعيان الشيعة]] /1 88، /5 276 تا 313. | ||
# [[رياض العلماء و حياض الفضلاء|رياض العلماء]] /4 36، 52. | # [[رياض العلماء و حياض الفضلاء|رياض العلماء]] /4 36، 52. | ||
# [[روضات الجنات في أحوال العلماء و السادات|روضات الجنات]]/4 302. | # [[روضات الجنات في أحوال العلماء و السادات|روضات الجنات]]/4 302. | ||