الفهرست (منتجب‌الدين): تفاوت میان نسخه‌ها
جز (جایگزینی متن - ' الدين' به 'الدين') |
جز (جایگزینی متن - 'الدين' به ' الدين') |
||
| خط ۴۶: | خط ۴۶: | ||
== معرفى اجمالى == | == معرفى اجمالى == | ||
'''فهرست أسماء علماء الشيعة و مصنفيهم''' يا «فهرست» اثر شيخ [[منتجب‌الدین، علی بن عبیدالله| | '''فهرست أسماء علماء الشيعة و مصنفيهم''' يا «فهرست» اثر شيخ [[منتجب‌الدین، علی بن عبیدالله|منتجب الدين، على بن عبيد الله بن حسن بن بابويه قمى]]، از بزرگان شيعه در قرن ششم هجرى (ولادت، 504 - وفات، بعد از 600 هجرى) در موضوع رجال و حاوى فهرست اسامى علماى شيعه و كتابهاى آنان مى‌باشد. | ||
== انگيزه نگارش == | == انگيزه نگارش == | ||
شيخ | شيخ منتجب الدين كتاب حاضر را به امر «عز الدين يحيى بن ابى الفضل»، نقيب قم نوشته است.(عز الدين در سال 592 هجرى به دست سلطان علاء الدين خوارزمشاه به شهادت رسيد.) | ||
شيخ انگيزه خود را چنين بيان مى‌كند كه: چون [[طوسی، محمد بن حسن|شيخ طوسى]] عليه الرحمة كتابى در اسماء علماء و كتب آنان نگاشته بود و پس از او كسى اين كار را دنبال نكرده بود، من اسامى معاصرين [[طوسی، محمد بن حسن|شيخ طوسى]] و متأخرين از او تا زمان خودم را جمع نمودم و در كتابى گرد آوردم. | شيخ انگيزه خود را چنين بيان مى‌كند كه: چون [[طوسی، محمد بن حسن|شيخ طوسى]] عليه الرحمة كتابى در اسماء علماء و كتب آنان نگاشته بود و پس از او كسى اين كار را دنبال نكرده بود، من اسامى معاصرين [[طوسی، محمد بن حسن|شيخ طوسى]] و متأخرين از او تا زمان خودم را جمع نمودم و در كتابى گرد آوردم. | ||
بنابراين، كتاب حاضر شامل اسامى مؤلفين و علماى شيعه از عصر [[طوسی، محمد بن حسن|شيخ طوسى]] است تا عصر مؤلف كه شامل بيش از يك قرن مى‌شود ([[طوسی، محمد بن حسن|شيخ طوسى]] متوفاى 460 هجرى است و | بنابراين، كتاب حاضر شامل اسامى مؤلفين و علماى شيعه از عصر [[طوسی، محمد بن حسن|شيخ طوسى]] است تا عصر مؤلف كه شامل بيش از يك قرن مى‌شود ([[طوسی، محمد بن حسن|شيخ طوسى]] متوفاى 460 هجرى است و منتجب الدين متوفاى بعد از 600 هجرى) | ||
== روايت كتاب == | == روايت كتاب == | ||
كتاب شريف الفهرست توسط شاگرد او، | كتاب شريف الفهرست توسط شاگرد او، برهان الدين محمد بن محمد حمدانى قزوينى، مؤلف كتاب حصص البراهين روايت گرديده. | ||
حمدانى كتاب استاد را در تاريخ 613 هجرى از نسخه‌اى كه به خط مؤلف بوده استنساخ كرده است. | حمدانى كتاب استاد را در تاريخ 613 هجرى از نسخه‌اى كه به خط مؤلف بوده استنساخ كرده است. | ||
پس از او، [[نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد|خواجه | پس از او، [[نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد|خواجه نصير الدين طوسى]] و سديد الدين حلى، پدر [[حلی، حسن بن یوسف|علامه حلى]]، كتاب را از برهان الدين حمدانى روايت كرده‌اند. | ||
همچنين [[شهيد اول]] نيز نسخه‌اى از نسخۀ حمدانى نوشته است. | همچنين [[شهيد اول]] نيز نسخه‌اى از نسخۀ حمدانى نوشته است. | ||
| خط ۹۰: | خط ۹۰: | ||
#فهرست شيخ | #فهرست شيخ منتجب الدين اولين بار در پايان جلد 25 بحار چاپ شد. | ||
#در سال 1404 هجرى نيز با تحقيق سيد عبدالعزيز طباطبايى چاپ گرديد. | #در سال 1404 هجرى نيز با تحقيق سيد عبدالعزيز طباطبايى چاپ گرديد. | ||
#چاپ حاضر با مقدمه و تحقيق دكتر سيد | #چاپ حاضر با مقدمه و تحقيق دكتر سيد جلال الدين [[محدث، جلال‌الدین|محدث ارموى]] است. | ||
در اين چاپ تحقيقات بسيار ارزنده‌اى كه چندين برابر حجم كتاب است به كتاب اضافه گرديده، از جمله: شرح حال شيخ | در اين چاپ تحقيقات بسيار ارزنده‌اى كه چندين برابر حجم كتاب است به كتاب اضافه گرديده، از جمله: شرح حال شيخ منتجب الدين، استخراج آيات، استخراج نام افراد از كتب ديگر نظير امل الآمل و جامع الروات و شرح حال [[محدث، جلال‌الدین|محدث ارموى]] رحمة الله عليه. | ||
پس از اتمام متن كتاب نيز به عنوان تعليقات، شرح حال مفصل بسيارى از مذكورين در متن آمده و در پايان كتاب نيز فهرستهاى متنوعى آمده از جمله: | پس از اتمام متن كتاب نيز به عنوان تعليقات، شرح حال مفصل بسيارى از مذكورين در متن آمده و در پايان كتاب نيز فهرستهاى متنوعى آمده از جمله: | ||