غلو (درآمدی بر افکار و عقاید غالیان در دین): تفاوت میان نسخه‌ها
جز (جایگزینی متن - ':ف' به ': ف') |
جز (جایگزینی متن - 'ه(' به 'ه (') |
||
| خط ۴۶: | خط ۴۶: | ||
كتاب مشتمل بر يك مقدمه و دو فصل بدين‌ترتيب است: در فصل اول به تعريف غلو و نمونه‌هايى از غلو درباره شخصيت‌ها و كتب مى‌پردازد؛ در فصل دوم عوامل پيدايش غلو درباره ائمه(ع) را مورد بررسى قرار مى‌دهد. | كتاب مشتمل بر يك مقدمه و دو فصل بدين‌ترتيب است: در فصل اول به تعريف غلو و نمونه‌هايى از غلو درباره شخصيت‌ها و كتب مى‌پردازد؛ در فصل دوم عوامل پيدايش غلو درباره ائمه (ع) را مورد بررسى قرار مى‌دهد. | ||
== گزارش محتوا == | == گزارش محتوا == | ||
مؤلف خاطر نشان مى‌كند كه در نيمه دوّم قرن دوّم هجرى جمعى از غاليان افراطى از قبيل مغيرة بن سعيد و ابوالخطّاب و همفكرانشان چون مفضّل بن صالح ابوجميله و عبداللّه بن قاسم حضرمى و ديگران، مكتب غلوّ را تأسيس كردند و براى ترويج مسلك خود رواياتى ساختند و به ائمه اهل بيت(ع) نسبت دادند تا مردم سخنشان را قبول كنند و با اينكه ائمه(ع) شديداً با اين غاليان مبارزه مى‌كردند آنان توانستند تا حدّ زيادى مسلك خود را ترويج كنند و جا بيندازند. اين گروه منحرف افكار خود را در قالب حديث مى‌ريختند و به ائمه(ع) نسبت مى‌دادند و عدّه‌اى را مأمور كرده بودند تا به صورت عوامل نفوذى خود را طرفدار ائمه معرفى كنند و بعد از آنكه اطمينان اصحاب ائمه را جلب كردند كتاب‌هاى اصحاب ائمه را بگيرند به نام اينكه مى‌خواهند اخبار آنها را رونويس كنند آنگاه اخبار جعلى را وارد كتاب‌هاى رونويس شده مى‌كردند و اصل كتابها را به صاحبان آنها برمى‌گرداندند <ref>مقدمه، ص 11</ref>. | مؤلف خاطر نشان مى‌كند كه در نيمه دوّم قرن دوّم هجرى جمعى از غاليان افراطى از قبيل مغيرة بن سعيد و ابوالخطّاب و همفكرانشان چون مفضّل بن صالح ابوجميله و عبداللّه بن قاسم حضرمى و ديگران، مكتب غلوّ را تأسيس كردند و براى ترويج مسلك خود رواياتى ساختند و به ائمه اهل بيت(ع) نسبت دادند تا مردم سخنشان را قبول كنند و با اينكه ائمه (ع) شديداً با اين غاليان مبارزه مى‌كردند آنان توانستند تا حدّ زيادى مسلك خود را ترويج كنند و جا بيندازند. اين گروه منحرف افكار خود را در قالب حديث مى‌ريختند و به ائمه (ع) نسبت مى‌دادند و عدّه‌اى را مأمور كرده بودند تا به صورت عوامل نفوذى خود را طرفدار ائمه معرفى كنند و بعد از آنكه اطمينان اصحاب ائمه را جلب كردند كتاب‌هاى اصحاب ائمه را بگيرند به نام اينكه مى‌خواهند اخبار آنها را رونويس كنند آنگاه اخبار جعلى را وارد كتاب‌هاى رونويس شده مى‌كردند و اصل كتابها را به صاحبان آنها برمى‌گرداندند <ref>مقدمه، ص 11</ref>. | ||
اين كتاب‌هاى رونويس‌شده تكثير مى‌شد و بين مردم منتشر مى‌گشت در حالى‌كه كسى نمى‌دانست اين اخبار جعلى كه در اين كتابها هست به دست صاحبان اصلى اين كتابها نوشته نشده و از مجعولات غاليان است و بدين‌گونه كتاب‌هايى كه مشتمل بر روايات جعلى و غلوّآميز بود همه‌جا منتشر مى‌شد و به شهرهاى ديگر مى‌رفت و در همه دنياى اسلام رواج مى‌يافت. آنگاه مرحوم [[کلینی، محمد بن یعقوب|كلينى]] كه فرضاً مى‌خواست روايات را از كتاب‌هاى اصحاب ائمّه بگيرد و در كتاب [[الکافی|كافى]] بنويسد از كتاب‌هايى كه به نام اصحاب ائمّه بود و در بازار و نزد ورّاقان وجود داشت اين اخبار را مى‌گرفت و در كتاب [[الکافی|كافى]] مى‌آورد <ref>همان، ص 11-12</ref>. | اين كتاب‌هاى رونويس‌شده تكثير مى‌شد و بين مردم منتشر مى‌گشت در حالى‌كه كسى نمى‌دانست اين اخبار جعلى كه در اين كتابها هست به دست صاحبان اصلى اين كتابها نوشته نشده و از مجعولات غاليان است و بدين‌گونه كتاب‌هايى كه مشتمل بر روايات جعلى و غلوّآميز بود همه‌جا منتشر مى‌شد و به شهرهاى ديگر مى‌رفت و در همه دنياى اسلام رواج مى‌يافت. آنگاه مرحوم [[کلینی، محمد بن یعقوب|كلينى]] كه فرضاً مى‌خواست روايات را از كتاب‌هاى اصحاب ائمّه بگيرد و در كتاب [[الکافی|كافى]] بنويسد از كتاب‌هايى كه به نام اصحاب ائمّه بود و در بازار و نزد ورّاقان وجود داشت اين اخبار را مى‌گرفت و در كتاب [[الکافی|كافى]] مى‌آورد <ref>همان، ص 11-12</ref>. | ||
| خط ۶۷: | خط ۶۷: | ||
مؤلف در انتهاى فصل اول، ده حديث را ذكر مى‌كند كه در مذمت غلو و غاليان ذكر شده است <ref>همان، ص 68تا 74</ref>. | مؤلف در انتهاى فصل اول، ده حديث را ذكر مى‌كند كه در مذمت غلو و غاليان ذكر شده است <ref>همان، ص 68تا 74</ref>. | ||
نويسنده در فصل دوم سه عامل را باعث پيدايش غلو درباره ائمه(ع) دانسته است: 1. دشمنان ائمه(ع) براى منزوى كردن آنان و لكّه‌دار نمودن پيروانشان اخبارى را كه مشتمل بر غلوّ درباره ائمه(ع) بود جعل كردند؛ 2. گروه عشرت‌طلبى كه مى‌خواستند هرگونه كامجويى و هرزگى را با توجيه دينى انجام دهند يك پيغمبر جعلى مثل ابوالخطّاب مى‌ساختند كه مى‌گفت: من پيغمبر خدا هستم و [[امام جعفر صادق(ع)]] خداست و مرا مبعوث كرده تا همه گناهان را مباح كنم و بار واجبات را از دوش مردم بردارم؛ 3. بعضى از دوستان دلباخته ائمه(ع) اخبارى مشتمل بر غلوّ در فضيلت ائمه(ع) جعل كردند تا بدينوسيله افكار غلوّآميز خود را رواج دهند. اين سه عامل مجموعاً مثلّثى تشكيل مى‌دهند كه مؤلف آن را مثلّث شوم مى‌نامد زيرا آثار زيان‌آور و ضدّ اسلام آن براى جهان اسلام شكننده و تلخ بوده است <ref>همان، ص 77-78</ref>. | نويسنده در فصل دوم سه عامل را باعث پيدايش غلو درباره ائمه (ع) دانسته است: 1. دشمنان ائمه (ع) براى منزوى كردن آنان و لكّه‌دار نمودن پيروانشان اخبارى را كه مشتمل بر غلوّ درباره ائمه (ع) بود جعل كردند؛ 2. گروه عشرت‌طلبى كه مى‌خواستند هرگونه كامجويى و هرزگى را با توجيه دينى انجام دهند يك پيغمبر جعلى مثل ابوالخطّاب مى‌ساختند كه مى‌گفت: من پيغمبر خدا هستم و [[امام جعفر صادق(ع)]] خداست و مرا مبعوث كرده تا همه گناهان را مباح كنم و بار واجبات را از دوش مردم بردارم؛ 3. بعضى از دوستان دلباخته ائمه (ع) اخبارى مشتمل بر غلوّ در فضيلت ائمه (ع) جعل كردند تا بدينوسيله افكار غلوّآميز خود را رواج دهند. اين سه عامل مجموعاً مثلّثى تشكيل مى‌دهند كه مؤلف آن را مثلّث شوم مى‌نامد زيرا آثار زيان‌آور و ضدّ اسلام آن براى جهان اسلام شكننده و تلخ بوده است <ref>همان، ص 77-78</ref>. | ||
== وضعيت كتاب == | == وضعيت كتاب == | ||