جواهر التصوف: تفاوت میان نسخه‌ها
جز (جایگزینی متن - ':ت' به ': ت') |
جز (جایگزینی متن - 'در باره' به 'درباره') |
||
| خط ۵۵: | خط ۵۵: | ||
ابواب كتاب با مبحث نيت و اراده شروع شده و با بحث علم و حكمت، محبت و اخلاص ادامه پيدا كرده و با بابى در مناجات و دعا پايان يافته است. | ابواب كتاب با مبحث نيت و اراده شروع شده و با بحث علم و حكمت، محبت و اخلاص ادامه پيدا كرده و با بابى در مناجات و دعا پايان يافته است. | ||
شارح در مقدمه‌ى خويش، به معرفى شيخ يحيى بن معاذ، اقوال علما | شارح در مقدمه‌ى خويش، به معرفى شيخ يحيى بن معاذ، اقوال علما درباره وى و ساير مسائل مربوط به او پرداخته است. | ||
شارح در باب اول كتاب كه پيرامون نيت و اراده است، در ذيل حديثى كه يحيى بن معاذ از كتاب «الحلية» نقل كرده، با اين مضمون: «بدن‌ها در زندان نيت‌ها هستند...»، مى‌نويسد: نيت، عمل قلب است و آن توجه قلب به انجام كارى معين است. هنگامى كه قلب آدمى، عزم راسخ پيدا كرد كه فلان كار را انجام دهد، به آن اراده مى‌گويند. | شارح در باب اول كتاب كه پيرامون نيت و اراده است، در ذيل حديثى كه يحيى بن معاذ از كتاب «الحلية» نقل كرده، با اين مضمون: «بدن‌ها در زندان نيت‌ها هستند...»، مى‌نويسد: نيت، عمل قلب است و آن توجه قلب به انجام كارى معين است. هنگامى كه قلب آدمى، عزم راسخ پيدا كرد كه فلان كار را انجام دهد، به آن اراده مى‌گويند. | ||
| خط ۶۱: | خط ۶۱: | ||
سپس شارح، خاطرنشان مى‌كند كه اراده نمودن عبدپروردگارش را، اولين قدم براى فرار به‌سوى خداست كه با رغبت آغاز، سپس با عزم، آن‌گاه با علم ضرورى ادامه پيدا مى‌كند تا به وحدانيت خدا و صفات متصل مى‌گردد. | سپس شارح، خاطرنشان مى‌كند كه اراده نمودن عبدپروردگارش را، اولين قدم براى فرار به‌سوى خداست كه با رغبت آغاز، سپس با عزم، آن‌گاه با علم ضرورى ادامه پيدا مى‌كند تا به وحدانيت خدا و صفات متصل مى‌گردد. | ||
باب دوم، | باب دوم، درباره علم است. شارح مى‌گويد: باب علم را بعد از باب نيت آورديم، زيرا كه عمل مقبول با اعتماد بر نيت و عمل با علم حاصل مى‌شود. | ||
باب سوم، مربوط به حكمت است. سخنى كه در ابتدا از يحيى بن معاذ نقل شده اين است كه علم با تعليم به دست مى‌آيد و حكمت با حفظ حرمات صالحان <ref>متن كتاب، ص 26</ref>. | باب سوم، مربوط به حكمت است. سخنى كه در ابتدا از يحيى بن معاذ نقل شده اين است كه علم با تعليم به دست مى‌آيد و حكمت با حفظ حرمات صالحان <ref>متن كتاب، ص 26</ref>. | ||
| خط ۶۹: | خط ۶۹: | ||
در ادامه به واژه حكمت از زبان [[راغب اصفهانی، حسین بن محمد|راغب اصفهانى]] در كتاب «الذريعة» پرداخته و مى‌گويد: حكمت، اسمى است براى هر علم نيكو و عمل صالحى. | در ادامه به واژه حكمت از زبان [[راغب اصفهانی، حسین بن محمد|راغب اصفهانى]] در كتاب «الذريعة» پرداخته و مى‌گويد: حكمت، اسمى است براى هر علم نيكو و عمل صالحى. | ||
باب چهارم كه | باب چهارم كه درباره محبت است، خاطرنشان مى‌كند كه محبت از عبدبراى خدا، اين است كه اراده كند به خدا تقرب جويد و او را تعظيم نمايد. محبت از خدا براى بنده اين است كه او را براى قرب و احوال عاليه مخصوص بدارد. در ادامه، خاطرنشان مى‌كند كه محبت مردم به خدا بر سه وجه است: محبت، به خاطر احسان خدا در دنيا و آنچه كه در آخرت از خدا توقع مى‌شود، باشد؛ محبت، به خاطر صفاتى باشد كه اين احسان از آن صفات صادر مى‌شود كه اين نحو، رقيق‌تر از محبت اول است، زيرا صاحب آن، از نعمت به منعم ارتقا مى‌يابد و از افعال به صفات مى‌رسد... | ||
سوم، حب ذات است كه خدا را به خاطر كمال ذاتى و صفاتى و جلال و عظمت و قدس بخواهد و اين نوع از محبت، چيزى است كه يحيى بن معاذ از عبارت خويش، قصد نموده است. | سوم، حب ذات است كه خدا را به خاطر كمال ذاتى و صفاتى و جلال و عظمت و قدس بخواهد و اين نوع از محبت، چيزى است كه يحيى بن معاذ از عبارت خويش، قصد نموده است. | ||