آشنائی با حوزههای علمیه شیعه در طول تاریخ: تفاوت میان نسخهها
جز (جایگزینی متن - 'ا(' به 'ا (') |
جز (جایگزینی متن - 'در باره' به 'درباره') |
||
خط ۴۹: | خط ۴۹: | ||
'''آشنايى با حوزههاى علميه شيعه در طول تاريخ'''، تأليف [[سيد حجت موحد ابطحى]]، از جمله آثار فارسى با موضوع معرفى حوزههاى علميه شيعه است. | '''آشنايى با حوزههاى علميه شيعه در طول تاريخ'''، تأليف [[سيد حجت موحد ابطحى]]، از جمله آثار فارسى با موضوع معرفى حوزههاى علميه شيعه است. | ||
انگيزه نويسنده از نگارش اين اثر، پاسخگويى به سؤالات و درخواستهايى بوده كه | انگيزه نويسنده از نگارش اين اثر، پاسخگويى به سؤالات و درخواستهايى بوده كه درباره شناخت اين مراكز مذهبى وجود داشته و با انقلاب اسلامى بيشتر شده است <ref>مقدمه، ص 5</ref>. | ||
== ساختار == | == ساختار == | ||
خط ۷۱: | خط ۷۱: | ||
#ابطحى پارهاى از ويژگىها را شاخصه اغلب حوزههاى علميه دانسته است. وى خاطرنشان مىكند كه با بررسى و تحقيق در حوزههاى علميه و تاريخ مدارس و کتابخانهها خصوصياتى را در مورد آنها مىيابيم كه بعضى جنبه كلى دارند و در همه يا اكثر حوزهها مطرح مىباشند. شناخت اين خصوصيات در راه رسيدن به آگاهى در مورد حوزه علميه نقش اساسى دارد؛ لذا در ضمن چند قسمت اين ويژگىها را مورد بررسى قرار مىدهد. اتصال و ارتباط حوزه و مسجد و کتابخانه، رابطه تنگاتنگ حوزه علميه و جامعه، حوزه علميه در كنار حرم ائمه(ع) و پيشوايان دين، علوم اسلامى در حوزهها و علل توجه يا بىاعتنايى به برخى از علوم در حوزههاى علميه از مباحثى است كه در بخش اول مطالب کتاب، مطرح شده است <ref>متن کتاب، ص 10 - 31</ref>. | #ابطحى پارهاى از ويژگىها را شاخصه اغلب حوزههاى علميه دانسته است. وى خاطرنشان مىكند كه با بررسى و تحقيق در حوزههاى علميه و تاريخ مدارس و کتابخانهها خصوصياتى را در مورد آنها مىيابيم كه بعضى جنبه كلى دارند و در همه يا اكثر حوزهها مطرح مىباشند. شناخت اين خصوصيات در راه رسيدن به آگاهى در مورد حوزه علميه نقش اساسى دارد؛ لذا در ضمن چند قسمت اين ويژگىها را مورد بررسى قرار مىدهد. اتصال و ارتباط حوزه و مسجد و کتابخانه، رابطه تنگاتنگ حوزه علميه و جامعه، حوزه علميه در كنار حرم ائمه(ع) و پيشوايان دين، علوم اسلامى در حوزهها و علل توجه يا بىاعتنايى به برخى از علوم در حوزههاى علميه از مباحثى است كه در بخش اول مطالب کتاب، مطرح شده است <ref>متن کتاب، ص 10 - 31</ref>. | ||
#[[امام خمينى (ره)|امام خمينى]](ره) در گفتهها و نوشتههاى خود به حوزه علميه و جنبههاى گوناگون آن توجه زياد مبذول داشتهاند و راهنمايىهاى اساسى فرمودهاند كه نويسنده در ادامه مباحث، گوشهاى از سخنان و نوشتههاى ايشان را | #[[امام خمينى (ره)|امام خمينى]](ره) در گفتهها و نوشتههاى خود به حوزه علميه و جنبههاى گوناگون آن توجه زياد مبذول داشتهاند و راهنمايىهاى اساسى فرمودهاند كه نويسنده در ادامه مباحث، گوشهاى از سخنان و نوشتههاى ايشان را درباره چند موضوع در زمينه حوزههاى علميه نقل كرده است كه راهنماى طالبين تحصيل در اين حوزهها باشد <ref>همان، ص 33 - 40</ref>. | ||
#:نويسنده در عنوان ديگرى با ذكر تعدادى از شهدا و مجاهدين حوزههاى علميه، به جهت وسعت اين موضوع، خوانندگان را به مطالعه 11 جلد نهضت روحانيون ايران و کتاب شهداى روحانيت در يكصد سال اخير و مانند آن ارجاع مىدهد <ref>همان، ص 69 - 70</ref>. | #:نويسنده در عنوان ديگرى با ذكر تعدادى از شهدا و مجاهدين حوزههاى علميه، به جهت وسعت اين موضوع، خوانندگان را به مطالعه 11 جلد نهضت روحانيون ايران و کتاب شهداى روحانيت در يكصد سال اخير و مانند آن ارجاع مىدهد <ref>همان، ص 69 - 70</ref>. | ||
#:شخصيتهاى بزرگى از زنان مجتهده و عالمه، به مقام بزرگى از فقاهت و دانش اسلامى رسيده و با نظام حوزهاى مراحل تكامل علمى و تقوائى را پيمودهاند. امسعيد احمسيه، دختر [[علمالهدی، علی بن حسین|سيد مرتضى]]، ام على بن طاووس، بانوى مجتهده ايرانى و تعدادى ديگر از بانوان شيعه در اين بخش از کتاب معرفى شدهاند <ref>همان، ص 72 - 78</ref>. | #:شخصيتهاى بزرگى از زنان مجتهده و عالمه، به مقام بزرگى از فقاهت و دانش اسلامى رسيده و با نظام حوزهاى مراحل تكامل علمى و تقوائى را پيمودهاند. امسعيد احمسيه، دختر [[علمالهدی، علی بن حسین|سيد مرتضى]]، ام على بن طاووس، بانوى مجتهده ايرانى و تعدادى ديگر از بانوان شيعه در اين بخش از کتاب معرفى شدهاند <ref>همان، ص 72 - 78</ref>. | ||
#در اين قسمت کتاب، حوزههاى علميه از زمان رسولالله(ص) مورد بررسى قرار گرفته است. پيامبر بعد از استقرار در مدينه با بنيانگذارى مسجد النبى، مركزى براى فراگيرى اسلام و قرآن - با منظور نشر و گسترش آن در نواحى گوناگون - به وجود آوردند و مسلمانها بهنحو شايستهاى در مسجد به كار آموختن و فراگيرى علم و دانش دين و قرآن و مفاهيم آن پرداختند. مسجد النبى حكم مدرسهاى را داشت كه بسيار بودند بزرگان دانشمند از پيروان رسول خدا كه از آن مدرسه و محضر پيامبر كسب فيض نموده و تفقه در دين نمودند و حتى آموختن خواندن و نوشتن را در همان مركز انجام مىدادند <ref>همان، 80</ref>. | #در اين قسمت کتاب، حوزههاى علميه از زمان رسولالله(ص) مورد بررسى قرار گرفته است. پيامبر بعد از استقرار در مدينه با بنيانگذارى مسجد النبى، مركزى براى فراگيرى اسلام و قرآن - با منظور نشر و گسترش آن در نواحى گوناگون - به وجود آوردند و مسلمانها بهنحو شايستهاى در مسجد به كار آموختن و فراگيرى علم و دانش دين و قرآن و مفاهيم آن پرداختند. مسجد النبى حكم مدرسهاى را داشت كه بسيار بودند بزرگان دانشمند از پيروان رسول خدا كه از آن مدرسه و محضر پيامبر كسب فيض نموده و تفقه در دين نمودند و حتى آموختن خواندن و نوشتن را در همان مركز انجام مىدادند <ref>همان، 80</ref>. | ||
#:نويسنده | #:نويسنده درباره حوزه علميه على (ع) مىنويسد: «اگر ما هيچ نشانهاى از حوزه علميه آن دوره نداشتيم جز «نهجالبلاغة» و علومى كه در ضمن خطبهها و نامهها و پندهاى حكمتآميز اين کتاب عظيمالشأن به دست ما رسيده است، [[الکافی|كافى]] بود كه پرده از يك مجمع علمى بزرگ بردارد» <ref>همان، ص 115</ref>. | ||
#:وى همچنين با بررسى حوزههاى علميه ساير ائمه، به حوزه علميه [[امام جعفر صادق(ع)]] با تفصيل بيشترى مىپردازد؛ چراكه: «بررسى تاريخ حوزهها به ما نشان مىدهد كه علوم حوزهاى، برنامههاى كلى حوزههاى شيعه، تداوم حركت فكرى و علمى تشيع، گسترش ابعاد مجامع علمى شيعه، مرهون آن امام معصوم و آگاه و آن مجمع بزرگ علم و فضيلت است» <ref>همان، ص 165</ref>. | #:وى همچنين با بررسى حوزههاى علميه ساير ائمه، به حوزه علميه [[امام جعفر صادق(ع)]] با تفصيل بيشترى مىپردازد؛ چراكه: «بررسى تاريخ حوزهها به ما نشان مىدهد كه علوم حوزهاى، برنامههاى كلى حوزههاى شيعه، تداوم حركت فكرى و علمى تشيع، گسترش ابعاد مجامع علمى شيعه، مرهون آن امام معصوم و آگاه و آن مجمع بزرگ علم و فضيلت است» <ref>همان، ص 165</ref>. | ||
#در آخرين بحث کتاب، حوزههاى علميه عصر غيبت مورد بررسى قرار گرفته است. در اين بخش به سه حوزه علميه نجف اشرف، قم و اصفهان بهتفكيك پرداخته شده است. چگونگى تأسيس و شخصيتهاى علمى هريك از اين حوزهها، تأثيرات هريك از اين حوزهها در ترويج مذهب تشيع و مراكز علمى و آثار هريك از اين حوزهها، از جمله مباحث مطرحشده در اين بخش از کتاب است. يادى از شهداى حوزه علميه اصفهان، حسن ختام مطالب کتاب است <ref>همان، ص 428</ref>. | #در آخرين بحث کتاب، حوزههاى علميه عصر غيبت مورد بررسى قرار گرفته است. در اين بخش به سه حوزه علميه نجف اشرف، قم و اصفهان بهتفكيك پرداخته شده است. چگونگى تأسيس و شخصيتهاى علمى هريك از اين حوزهها، تأثيرات هريك از اين حوزهها در ترويج مذهب تشيع و مراكز علمى و آثار هريك از اين حوزهها، از جمله مباحث مطرحشده در اين بخش از کتاب است. يادى از شهداى حوزه علميه اصفهان، حسن ختام مطالب کتاب است <ref>همان، ص 428</ref>. |