الرسائل التسع: تفاوت میان نسخه‌ها

    جز (جایگزینی متن - ' ' به ' ')
    بدون خلاصۀ ویرایش
    خط ۴۱: خط ۴۱:




    جعفر بن حسن بن يحيى بن حسن بن سعيد هذلى حلى، ابوالقاسم نجم الدين، معروف به [[محقق حلی، جعفر بن حسن|محقق حلى]] و محقق اول
    '''الرسائل التسع''' جعفر بن حسن بن يحيى بن حسن بن سعيد هذلى حلى، ابوالقاسم نجم الدين، معروف به [[محقق حلی، جعفر بن حسن|محقق حلى]] و محقق اول


    كتابى كه در برابر شماست حاوى نه رساله فقهى است كه توسط [[محقق حلی، جعفر بن حسن|محقق حلى]] نگاشته شده و در كتابى به نام الرسائل التسع گرد آمده و به چاپ رسيده است.
    كتابى كه در برابر شماست حاوى نه رساله فقهى است كه توسط [[محقق حلی، جعفر بن حسن|محقق حلى]] نگاشته شده و در كتابى به نام الرسائل التسع گرد آمده و به چاپ رسيده است.
    خط ۴۷: خط ۴۷:
    اين رساله‌ها عبارتند از:
    اين رساله‌ها عبارتند از:


    1- المسائل العزّية، پاسخ 9 مسئله، و المسائل التسع نيز ناميده مى‌شود
    #المسائل العزّية، پاسخ 9 مسئله، و المسائل التسع نيز ناميده مى‌شود
     
    #المسائل العزّية الثانية، پاسخ 7 مسئله
    2- المسائل العزّية الثانية، پاسخ 7 مسئله
    #المسائل المصريّة، پاسخ 5 مسئله
     
    #المسائل البغداديّة، پاسخ 42 مسئله
    3- المسائل المصريّة، پاسخ 5 مسئله
    #المسائل الخمسة عشر
     
    #المسائل الكمالية، پاسخ ده مسئله
    4- المسائل البغداديّة، پاسخ 42 مسئله
    #المسائل الطبريّة، پاسخ 22 مسئله، و المسائل الخواريات نيز ناميده مى‌شود
     
    #رسالة تياسر القبلة
    5- المسائل الخمسة عشر
    #المقصود من الجمل و العقود، خلاصه كتاب جمل و عقود [[طوسی، محمد بن حسن|شيخ طوسى]] ره
     
    6- المسائل الكمالية، پاسخ ده مسئله
     
    7- المسائل الطبريّة، پاسخ 22 مسئله، و المسائل الخواريات نيز ناميده مى‌شود
     
    8- رسالة تياسر القبلة
     
    9- المقصود من الجمل و العقود، خلاصه كتاب جمل و عقود [[طوسی، محمد بن حسن|شيخ طوسى]] ره


    ==نسخه‌هاى كتاب==
    ==نسخه‌هاى كتاب==




    1- كتاب المسائل العزّية داراى هشت نسخه خطى در كتابخانه‌هاى: ملك در تهران، مجلس شوراى اسلامى در تهران، دانشگاه تهران، مرعشى نجفى در قم، مدرسه بروجردى در نجف و مدينه العلم در قم مى‌باشد. قديميترين نسخه، نسخه كتابخانه ملك است كه مربوط به سال 674 مى‌باشد.
    #كتاب المسائل العزّية داراى هشت نسخه خطى در كتابخانه‌هاى: ملك در تهران، مجلس شوراى اسلامى در تهران، دانشگاه تهران، مرعشى نجفى در قم، مدرسه بروجردى در نجف و مدينه العلم در قم مى‌باشد. قديميترين نسخه، نسخه كتابخانه ملك است كه مربوط به سال 674 مى‌باشد.
     
    #كتاب المسائل العزّية الثانية داراى يك نسخه در كتابخانه آستان قدس رضوى است كه مربوط به قرن هشتم مى‌باشد.
    2- كتاب المسائل العزّية الثانية داراى يك نسخه در كتابخانه آستان قدس رضوى است كه مربوط به قرن هشتم مى‌باشد.
    #كتاب المسائل المصريّة داراى هشت نسخه در كتابخانه‌هاى: مرعشى نجفى، آستان قدس رضوى، دانشگاه تهران، مجلس شوراى اسلامى، مسجد اعظم در قم و سيد محمد على روضاتى در اصفهان مى‌باشد. قديميترين نسخه، نسخه‌اى ناقص كه مربوط به قرن هشتم است و نسخه‌اى كامل كه در سال 987 نوشته شده است.
     
    #كتاب المسائل البغداديّة داراى شش نسخه در كتابخانه‌هاى: آستان قدس رضوى، مجلس شوراى اسلامى، دانشگاه طهران و كتابخانه آقاى روضاتى است. قديميترين نسخه، نسخه‌اى است كه در سال 987 نوشته شده است.
    3- كتاب المسائل المصريّة داراى هشت نسخه در كتابخانه‌هاى: مرعشى نجفى، آستان قدس رضوى، دانشگاه تهران، مجلس شوراى اسلامى، مسجد اعظم در قم و سيد محمد على روضاتى در اصفهان مى‌باشد. قديميترين نسخه، نسخه‌اى ناقص كه مربوط به قرن هشتم است و نسخه‌اى كامل كه در سال 987 نوشته شده است.
    #از كتاب المسائل الخمسة عشر يك نسخه ناقص در كتابخانه آستان قدس رضوى موجود است كه مربوط به قرن هشتم مى‌باشد.
     
    #كتاب المسائل الكمالية داراى دو نسخه در كتابخانه ملك و آستان قدس رضوى است كه هر دو مربوط به قرن يازدهم مى‌باشند.
    4- كتاب المسائل البغداديّة داراى شش نسخه در كتابخانه‌هاى: آستان قدس رضوى، مجلس شوراى اسلامى، دانشگاه طهران و كتابخانه آقاى روضاتى است. قديميترين نسخه، نسخه‌اى است كه در سال 987 نوشته شده است.
    #كتاب المسائل الطبريّة داراى شش نسخه در: دانشگاه تهران، آستان قدس رضوى، كتابخانه ملى تهران و كتابخانه جستر بيتى در ايرلند مى‌باشد. قديميترين نسخه، نسخه ايرلند است كه مربوط به قرن هفتم يا هشتم مى‌باشد.
     
    #از رساله تياسر القبلة نسخه‌هاى فراوانى وجود دارد.
    5- از كتاب المسائل الخمسة عشر يك نسخه ناقص در كتابخانه آستان قدس رضوى موجود است كه مربوط به قرن هشتم مى‌باشد.
    #كتاب المقصود من الجمل و العقود داراى دو نسخه است كه يكى در آستان قدس رضوى و در قرن هشتم نوشته شده و ديگرى در كتابخانه روضاتى در اصفهان است و در عصر حاضر نگاشته شده است.
     
    6- كتاب المسائل الكمالية داراى دو نسخه در كتابخانه ملك و آستان قدس رضوى است كه هر دو مربوط به قرن يازدهم مى‌باشند.
     
    7- كتاب المسائل الطبريّة داراى شش نسخه در: دانشگاه تهران، آستان قدس رضوى، كتابخانه ملى تهران و كتابخانه جستر بيتى در ايرلند مى‌باشد. قديميترين نسخه، نسخه ايرلند است كه مربوط به قرن هفتم يا هشتم مى‌باشد.
     
    8- از رساله تياسر القبلة نسخه‌هاى فراوانى وجود دارد.
     
    9- كتاب المقصود من الجمل و العقود داراى دو نسخه است كه يكى در آستان قدس رضوى و در قرن هشتم نوشته شده و ديگرى در كتابخانه روضاتى در اصفهان است و در عصر حاضر نگاشته شده است.
     
    -----------------------------------
     




    خط ۱۳۰: خط ۱۱۱:
    در [[الذريعة إلی تصانيف الشيعة|الذريعة]] به 4 نسخه اشاره نموده است كه عبارتند از:
    در [[الذريعة إلی تصانيف الشيعة|الذريعة]] به 4 نسخه اشاره نموده است كه عبارتند از:


    1 - نسخۀ سيد جعفر بن باقر بن على بحر العلوم، صاحب البرهان.
    #نسخۀ سيد جعفر بن باقر بن على بحر العلوم، صاحب البرهان.
     
    #نسخۀ متعلّق به كتابخانۀ شيخ عبدالحسين تهرانى در كربلاء.
    2 - نسخۀ متعلّق به كتابخانۀ شيخ عبدالحسين تهرانى در كربلاء.
    #نسخه‌اى به خط شيخ سليمان بن بحرانى كه در سال 995 ق در نجف اشرف نوشته شده و متعلّق به ميرزا عبدالله تفريشى تهرانى خطاط بوده است.
     
    #نسخه‌اى كه متعلّق به ميرزا نصر الله بن هداية الله مشهور به مجتهد قزوينى شهيدى است و همراه با رسالۀ مصريه و رسالۀ بغداديه بوده است.
    3 - نسخه‌اى به خط شيخ سليمان بن بحرانى كه در سال 995 ق در نجف اشرف نوشته شده و متعلّق به ميرزا عبدالله تفريشى تهرانى خطاط بوده است.
     
    4 - نسخه‌اى كه متعلّق به ميرزا نصر الله بن هداية الله مشهور به مجتهد قزوينى شهيدى است و همراه با رسالۀ مصريه و رسالۀ بغداديه بوده است.


    ==نسخه‌هاى معتبر==
    ==نسخه‌هاى معتبر==
    خط ۱۵۰: خط ۱۲۸:
    اگر چه نسخۀ اصلى كتاب مسائل الغريّة شامل 10 مسأله بوده است اما اين كتاب فقط 9 مسأله را در بر دارد كه عبارتند از:
    اگر چه نسخۀ اصلى كتاب مسائل الغريّة شامل 10 مسأله بوده است اما اين كتاب فقط 9 مسأله را در بر دارد كه عبارتند از:


    1 - اگر دو آب قليل نجس بر روى هم به اندازۀ كر يا بيشتر شوند آيا پاك مى‌شوند يا نه؟
    #اگر دو آب قليل نجس بر روى هم به اندازۀ كر يا بيشتر شوند آيا پاك مى‌شوند يا نه؟
     
    #اعتبار نيّت در طهارت
    2 - اعتبار نيّت در طهارت
    #وجوب مسح پاها
     
    #وجوب غسل جنابت
    3 - وجوب مسح پاها
    #اوقات نماز
     
    #انجام كدام يك از نمازهاى اداء و قضاء بر ديگرى مقدم است؟
    4 - وجوب غسل جنابت
    #آيا اگر كسى مالش را به ديگرى قرض بدهد كه با آن تجارت كند و نفع ببرد صحيح است؟
     
    #نكاح متعه
    5 - اوقات نماز
    #وطى با زن حلال از دبر
     
    6 - انجام كدام يك از نمازهاى اداء و قضاء بر ديگرى مقدم است؟
     
    7 - آيا اگر كسى مالش را به ديگرى قرض بدهد كه با آن تجارت كند و نفع ببرد صحيح است؟
     
    8 - نكاح متعه
     
    9 - وطى با زن حلال از دبر


    ==ويژگى‌ها==
    ==ويژگى‌ها==
    خط ۱۹۱: خط ۱۶۱:


    در مسألۀ نكاح متعه در دليل استناد به روايات ائمۀ معصومين عليهم السلام مى‌نويسد: و أحاديث أهل البيت في ذلك كثيرة جدا و لا يظنّ بمثل أبي جعفر الباقر و جعفر بن محمد الصادق و موسى الكاظم عليهم السلام أن يذهبوا إلى ما يعلم من مذهب علي عليه السلام خلافه، بل لا يظنّ ذلك بأضعف اتباعهم و وراء هذه الأحاديث من الأحاديث الصريحة في أحكام المتعة و فروعها عن أهل البيت عليهم السلام ما يفيد اليقين بذهابهم إلى ذلك (صفحۀ 160).
    در مسألۀ نكاح متعه در دليل استناد به روايات ائمۀ معصومين عليهم السلام مى‌نويسد: و أحاديث أهل البيت في ذلك كثيرة جدا و لا يظنّ بمثل أبي جعفر الباقر و جعفر بن محمد الصادق و موسى الكاظم عليهم السلام أن يذهبوا إلى ما يعلم من مذهب علي عليه السلام خلافه، بل لا يظنّ ذلك بأضعف اتباعهم و وراء هذه الأحاديث من الأحاديث الصريحة في أحكام المتعة و فروعها عن أهل البيت عليهم السلام ما يفيد اليقين بذهابهم إلى ذلك (صفحۀ 160).
    -----------------------------------




    خط ۲۳۳: خط ۲۰۰:
    كتاب شامل هفت مسأله است كه عبارتند از:
    كتاب شامل هفت مسأله است كه عبارتند از:


    1 - آيا قدرت در يك زمان به بيش از يك چيز تعلّق مى‌گيرد؟
    #آيا قدرت در يك زمان به بيش از يك چيز تعلّق مى‌گيرد؟
     
    #آيا مطلوب در تكليف مجرد فعل، يا وجه فعل يا هر دوى آنهاست؟
    2 - آيا مطلوب در تكليف مجرد فعل، يا وجه فعل يا هر دوى آنهاست؟
    #آيا اراده به معناى داعى است يا چيز بيشتر از آن؟
     
    #آيا قدرت باقى مى‌ماند يا نابود مى‌شود؟
    3 - آيا اراده به معناى داعى است يا چيز بيشتر از آن؟
    #آيا منظور از نسخ در علم اصول فقه چيست؟
     
    #منظور از «عدة من أصحاب» در كتاب رجال [[طوسی، محمد بن حسن|شيخ طوسى]] چيست؟
    4 - آيا قدرت باقى مى‌ماند يا نابود مى‌شود؟
    #آيا در مالى كه خمس آن داده نشده است وصى بايد آن را از اصل تركه خارج كند يا از ثلث آن؟
     
    5 - آيا منظور از نسخ در علم اصول فقه چيست؟
     
    6 - منظور از «عدة من أصحاب» در كتاب رجال [[طوسی، محمد بن حسن|شيخ طوسى]] چيست؟
     
    7 - آيا در مالى كه خمس آن داده نشده است وصى بايد آن را از اصل تركه خارج كند يا از ثلث آن؟
     
    -----------------------------------
     
     


    ==نام كتاب==
    ==نام كتاب==
    خط ۲۸۷: خط ۲۴۴:
    در مقدمۀ ناشر و [[الذريعة إلی تصانيف الشيعة|الذريعة]] به 5 نسخه اشاره شده كه عبارتند از:
    در مقدمۀ ناشر و [[الذريعة إلی تصانيف الشيعة|الذريعة]] به 5 نسخه اشاره شده كه عبارتند از:


    1 - نسخه‌اى كه به خط شيخ على بن محمد بن على بن موسى معانى در سال 671 ق نوشته شده و در [[الذريعة إلی تصانيف الشيعة|الذريعة]] مكان آن مشخص نشده است.
    #نسخه‌اى كه به خط شيخ على بن محمد بن على بن موسى معانى در سال 671 ق نوشته شده و در [[الذريعة إلی تصانيف الشيعة|الذريعة]] مكان آن مشخص نشده است.
     
    #نسخۀ كتابخانۀ آستان قدس رضوى با شمارۀ 2654 كه به خط شيخ احمد بن يحيى بن داود بحرانى در سال 987 ق نوشته شده است.
    2 - نسخۀ كتابخانۀ آستان قدس رضوى با شمارۀ 2654 كه به خط شيخ احمد بن يحيى بن داود بحرانى در سال 987 ق نوشته شده است.
    #نسخۀ ديگر كتابخانۀ آستان قدس رضوى با شمارۀ 9668 كه در سال 1269 نوشته شده است.
     
    #نسخۀ كتابخانۀ شيخ عبدالحسين تهرانى در كربلا در ضمن يك مجموعه از كتب فقهى.
    3 - نسخۀ ديگر كتابخانۀ آستان قدس رضوى با شمارۀ 9668 كه در سال 1269 نوشته شده است.
    #نسخۀ كتابخانۀ ميرزا نصر الله قزوينى كه همراه با رسالۀ «بغداديه» و «غريه» نوشته شده است. ([[الذريعة إلی تصانيف الشيعة|الذريعة]]/5 234، /20 367).
     
    4 - نسخۀ كتابخانۀ شيخ عبدالحسين تهرانى در كربلا در ضمن يك مجموعه از كتب فقهى.
     
    5 - نسخۀ كتابخانۀ ميرزا نصر الله قزوينى كه همراه با رسالۀ «بغداديه» و «غريه» نوشته شده است. ([[الذريعة إلی تصانيف الشيعة|الذريعة]]/5 234، /20 367).


    در كتاب مقدمه‌اى بر فقه شيعه به 8 نسخۀ خطى اشاره شده كه قديمى‌ترين آن، نسخه‌اى است كه در شمارۀ 2 گذشت، به خط شيخ احمد بن يحيى بن داود. (مقدمه‌اى بر فقه شيعه، 105).
    در كتاب مقدمه‌اى بر فقه شيعه به 8 نسخۀ خطى اشاره شده كه قديمى‌ترين آن، نسخه‌اى است كه در شمارۀ 2 گذشت، به خط شيخ احمد بن يحيى بن داود. (مقدمه‌اى بر فقه شيعه، 105).
    خط ۳۰۴: خط ۲۵۷:
    در چاپ كتاب موجود از دو نسخه استفاده شده كه عبارتند از:
    در چاپ كتاب موجود از دو نسخه استفاده شده كه عبارتند از:


    1 - نسخۀ كتابخانۀ مجلس شوراى اسلامى با شمارۀ 2761 كه در سال‌هاى 1113 تا 1116 ق نوشته شده و با رمز (م) مشخص شده است.
    #نسخۀ كتابخانۀ مجلس شوراى اسلامى با شمارۀ 2761 كه در سال‌هاى 1113 تا 1116 ق نوشته شده و با رمز (م) مشخص شده است.
     
    #نسخۀ كتابخانۀ آیت‌الله نجفى مرعشى با شمارۀ 4242 كه با رمز (ن) مشخص شده است.
    2 - نسخۀ كتابخانۀ آیت‌الله نجفى مرعشى با شمارۀ 4242 كه با رمز (ن) مشخص شده است.


    در استخراج مآخذ و منابع روايات از كتاب «[[تفصیل وسائل الشیعة إلی تحصیل مسائل الشریعة|وسائل الشيعة]]» و «مستدركات» استفاده شده است.
    در استخراج مآخذ و منابع روايات از كتاب «[[تفصیل وسائل الشیعة إلی تحصیل مسائل الشریعة|وسائل الشيعة]]» و «مستدركات» استفاده شده است.
    خط ۳۱۵: خط ۲۶۷:
    اين رساله شامل 5 مسأله است كه عبارتند از:
    اين رساله شامل 5 مسأله است كه عبارتند از:


    1 - شرح باب اول نهايه، «باب ماهية الطهارة و كيفية ترتيبها»
    #شرح باب اول نهايه، «باب ماهية الطهارة و كيفية ترتيبها»
     
    #بحث ازالۀ نجاست بوسيلۀ مايعات
    2 - بحث ازالۀ نجاست بوسيلۀ مايعات
    #حكم ملاقات آب قليل با نجاست
     
    #حكم ملاقات آب چاه با نجاست
    3 - حكم ملاقات آب قليل با نجاست
    #آيا با آب استفاده شده در غسل جنابت مى‌توان حدث را برطرف كرد؟
     
    4 - حكم ملاقات آب چاه با نجاست
     
    5 - آيا با آب استفاده شده در غسل جنابت مى‌توان حدث را برطرف كرد؟


    ==ويژگى‌ها==
    ==ويژگى‌ها==
    خط ۳۵۰: خط ۲۹۸:
    ==منابع==
    ==منابع==


    #[[الذريعة إلی تصانيف الشيعة|الذريعة]]/5 234، /8 219، /20 367
    #[[أمل الآمل في علماء جبل عامل|أمل الآمل]] /2 48
    #أعيان الشيعة /4 92
    #مقدمه‌اى بر فقه شيعه، 105


    1 - [[الذريعة إلی تصانيف الشيعة|الذريعة]]/5 234، /8 219، /20 367
    2 - [[أمل الآمل في علماء جبل عامل|أمل الآمل]] /2 48
    3 - أعيان الشيعة /4 92
    4 - مقدمه‌اى بر فقه شيعه، 105


    -----------------------------------