۶۱٬۱۸۹
ویرایش
خلاصه الذهب المسبوك مختصر من سير الملوك (نمایش مبدأ)
نسخهٔ ۱۳ دسامبر ۲۰۱۶، ساعت ۲۲:۰۲
، ۱۳ دسامبر ۲۰۱۶جایگزینی متن - ' عبد ' به ' عبد'
جز (جایگزینی متن - 'عبد الله' به 'عبدالله') |
جز (جایگزینی متن - ' عبد ' به ' عبد') |
||
| خط ۱۲: | خط ۱۲: | ||
|data-type='authors'|[[جاسم، محمد مکی سید]] (مصحح) | |data-type='authors'|[[جاسم، محمد مکی سید]] (مصحح) | ||
[[ابن قنیتو، | [[ابن قنیتو، عبدالرحمن بن ابراهیم]] (نويسنده) | ||
|- | |- | ||
|زبان | |زبان | ||
| خط ۴۸: | خط ۴۸: | ||
كتاب بدون مقدمه آغاز شده و مطالب، دربردارنده تاريخ خلفاى عباسى از روز ظهور دعوت ايشان در خلافت وليد بن | كتاب بدون مقدمه آغاز شده و مطالب، دربردارنده تاريخ خلفاى عباسى از روز ظهور دعوت ايشان در خلافت وليد بن عبدالملك اموى تا انقراض سلسله ايشان در بغداد در زمان خلافت المستعصم بالله، ابى احمد عبدالله بن المستنصر بالله مى‌باشد؛ بدين ترتيب، حدودا تاريخ 45 خليفه، در اين اثر، ذكر گرديده است. | ||
نويسنده پس از ذكر نام، كنيه و لقب هر خليفه، به تشريح صفات ظاهرى و خصائص وى پرداخته، سپس اولاد و زنان او را را نام برده و در نهايت، به توضيح و تشريح حوادث زمان وى پرداخته است. | نويسنده پس از ذكر نام، كنيه و لقب هر خليفه، به تشريح صفات ظاهرى و خصائص وى پرداخته، سپس اولاد و زنان او را را نام برده و در نهايت، به توضيح و تشريح حوادث زمان وى پرداخته است. | ||
| خط ۵۵: | خط ۵۵: | ||
«وليد بن | «وليد بن عبدالملك»، اولين خليفه‌اى است كه نويسنده از او نام برده است. كنيه او ابوالعباس و مادرش ولاده دختر عباس بود. وى فردى بلندقامت، گندم‌گون و نيكوچهره بود و از علم معمارى آگاهى داشت، به‌گونه‌اى كه در معمارى و ساخت مسجد جامع دمشق، نقش داشته است. <ref>[http://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/18234/1/1|متن كتاب، ص 1]</ref>. | ||
وى داراى چهارده پسر بود كه نام برخى از آن‌ها، عبارت است از: يزيد، ابراهيم، عباس، عمر، | وى داراى چهارده پسر بود كه نام برخى از آن‌ها، عبارت است از: يزيد، ابراهيم، عباس، عمر، عبدالعزيز و... <ref>[http://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/18234/1/3|همان، ص 3]</ref>. | ||
از جمله وقايعى كه در دوران وى اتفاق افتاده و نويسنده به آن اشاره كرده، آن است كه در ربيع‌الاول سال 87ق، فردى بيست و پنج ساله والى مدينه شده و در خانه مروان، با ده نفر از فقها كه عبارتند از: ابن زبير، عبدالله بن عبدالله بن عتبه، ابوبكر بن | از جمله وقايعى كه در دوران وى اتفاق افتاده و نويسنده به آن اشاره كرده، آن است كه در ربيع‌الاول سال 87ق، فردى بيست و پنج ساله والى مدينه شده و در خانه مروان، با ده نفر از فقها كه عبارتند از: ابن زبير، عبدالله بن عبدالله بن عتبه، ابوبكر بن عبدالرحمن، ابوبكر بن سليمان بن ابى خيثمه، سليمان بن يسار، قاسم بن محمد، سالم بن عبدالله، عبدالله بن عبدالله بن عمر، عبدالله بن عامر بن ربيعه و خارجة بن زيد، ديدار نمود. <ref>[http://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/18234/1/3|همان]</ref>. | ||
خلفاى بعدى، به ترتيب عبارتند از: | خلفاى بعدى، به ترتيب عبارتند از: | ||
«سليمان بن | «سليمان بن عبدالملك»: وى نيز داراى چهارده پسر بود. محمد بن حزم، قضاوت وى و يزيد بن مهلب، كتابت او را برعهده داشتند و ابوعسكر، حاجب او بود. از جمله حوادث دوران او، عبارتند از: وفات ابراهيم بن يزيد بن اسود، ابوعمران نخعى كه از فقها و بزرگان زمان او بود، در سال 97ق؛ بيعت گرفتن سليمان بن عبدالملك براى فرزندش ايوب و وليعهد شدن او در سال 98ق؛ وفات عبدالله بن عبدالله بن عتبه بن مسعود هذلى در سال 98ق و... <ref>[http://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/18234/1/13|همان، ص 13]</ref>. | ||
«ابوحفص عمر بن | «ابوحفص عمر بن عبدالعزيز بن مروان بن حكم»: مادر وى، ام عاصم، از دختران عاصم بن عمر بن خطاب بوده كه از ابن عمر، انس بن مالك، عبدالله بن جعفر، عمر بن ابى سلمه، سائب بن يزيد، روايت نقل كرده است. <ref>[http://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/18234/1/18|همان، ص 18]</ref>. | ||
او صاحب پنج دختر بوده و مانند خلفاى پيشين، چهارده پسر داشت كه برخى از آن‌ها عبارتند از: | او صاحب پنج دختر بوده و مانند خلفاى پيشين، چهارده پسر داشت كه برخى از آن‌ها عبارتند از: عبدالملك كه در نوزده سالگى وفات يافت؛ عبدالله كه والى عراق بوده است. ايوب بن شرحبيل، امير لشكر و عبدالله بن سعيد و عبدالله بن يزيد، كاتب و رجاء بن حيات كندى و ابن ابى رقيه، حاجب او بودند. <ref>[[http://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/18234/1/21|همان، ص 21]]</ref>. | ||
از جمله حوادثى كه از دوران او ذكر شده، عبارت است از: وفات ابراهيم بن محمد بن طلحه بن عبدالله تيمى كه به اسد القريش و اسد الحجاز معروف بود در سال 99ق و خروج عده‌اى عليه خليفه در سال 100ق، از جمله بسطام بنى يشكر كه با هشتاد نفر از ياران خويش كه اكثرا از قبيله بنى ربيعه بودند، خروج كردند. <ref>[[http://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/18234/1/32|همان، ص 32]]</ref>. | از جمله حوادثى كه از دوران او ذكر شده، عبارت است از: وفات ابراهيم بن محمد بن طلحه بن عبدالله تيمى كه به اسد القريش و اسد الحجاز معروف بود در سال 99ق و خروج عده‌اى عليه خليفه در سال 100ق، از جمله بسطام بنى يشكر كه با هشتاد نفر از ياران خويش كه اكثرا از قبيله بنى ربيعه بودند، خروج كردند. <ref>[[http://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/18234/1/32|همان، ص 32]]</ref>. | ||
«ابوخالد يزيد بن | «ابوخالد يزيد بن عبدالملك»: مادرش، عاتكه بنت يزيد بن معاويه بود و در پانزدهم رجب سال 101ق، مردم با او بيعت كردند. نويسنده در مورد شخصيت وى، به اين نكته اشاره مى‌كند كه او، فردى خوش‌گذران و اهل لهو و لعب و لذت‌جويى بوده و كنيزى به نام حبابه داشت كه وقتى مرد، به اندازه‌اى محزون و غمگين گشت كه تا مدت‌ها، اجازه دفن كردنش را نمى‌داد و حتى پس از دفن نيز، قبر او را نبش كرده و با ديدن وضعيت او، بسيار متأثر شد. وى پس از چهار سال و يك ماه خلافت، در حوران، در شعبان سال 105ق، در بيست و نه سالگى، درگذشت. <ref>[[http://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/18234/1/25|همان، ص 25]]</ref>. | ||
«ابووليد هشام بن | «ابووليد هشام بن عبدالملك»: وى پس از برادرش، به خلافت رسيد. او فردى سياست‌مدار بود كه خود شخصا به رتق و فتق امور مى‌پرداخت. در ايام او، زيد بن على در سال 121ق، در كوفه خروج نمود و به دست يوسف بن عمر، به قتل رسيده و به دار آويخته شد. <ref>[[http://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/18234/1/26|همان، ص 26]]</ref>. | ||
وى در رصافه، در ششم ربيع‌الثانى سال 125ق، پس از 19 سال و هفت ماه خلافت درگذشت. نقش خاتم او «الحكم للحكيم» بود. <ref>[[http://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/18234/1/27|همان، ص 27]]</ref>. | وى در رصافه، در ششم ربيع‌الثانى سال 125ق، پس از 19 سال و هفت ماه خلافت درگذشت. نقش خاتم او «الحكم للحكيم» بود. <ref>[[http://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/18234/1/27|همان، ص 27]]</ref>. | ||
برادر وى، محمد بن | برادر وى، محمد بن عبدالملك، امير او در مصر بود كه پس از استعفاى از آن، حفص بن وليد حضرمى جاى او را گرفت و پس از عزل او، عبدالملك بن رفاعه، امير گشت كه پس از مرگ او، عبدالرحمن بن خالد و پس از او، حنظلة بن صفوان و پس از او، حفص بن وليد والى مصر گرديد. قاضى او، محمد بن صفوان، يحيى بن ميمون و سعيد بن ربيعه و حاجب وى، غالبا موالى او بودند. <ref>[[http://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/18234/1/27|همان، ص 27]]</ref>. | ||
«ابوالعباس وليد بن يزيد بن | «ابوالعباس وليد بن يزيد بن عبدالملك»: وى در ماه ربيع‌الثانى سال 125ق، در حالى كه بيش از چهل سال سن داشت، به خلافت رسيد. از جمله خصائصى كه نويسنده در باره او متذكر شده است، شاعر و فصيح بودن و زياده‌روى در اكل و شرب مى‌باشد. <ref>[[http://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/18234/1/44|همان، ص 44]]</ref>. | ||
وى سيزده پسر و ده دختر داشت. امير او، حفص بن وليد، قاضى‌اش، محمد بن صفوان، كاتبش، عباس بن مسلمه و حاجب وى، غلامانش بودند. <ref>[[http://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/18234/1/44|همان]]</ref>. | وى سيزده پسر و ده دختر داشت. امير او، حفص بن وليد، قاضى‌اش، محمد بن صفوان، كاتبش، عباس بن مسلمه و حاجب وى، غلامانش بودند. <ref>[[http://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/18234/1/44|همان]]</ref>. | ||
| خط ۸۵: | خط ۸۵: | ||
از جمله حوادثى كه در دوران وى اتفاق افتاده و نويسنده به آن اشاره نموده است، مرگ محمد بن على بن عبدالله بن عباس در سال 125ق مى‌باشد كه تفاوت سنى او با پدرش، فقط چهارده سال بوده و بى‌نهايت به او شبيه؛ به‌گونه‌اى كه مردم آن دو را به‌خوبى از يكديگر تميز نمى‌دادند و تنها راه شناخت پدر از پسر، خضاب كردن پدر بود. <ref>[[http://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/18234/1/44|همان]]</ref>. | از جمله حوادثى كه در دوران وى اتفاق افتاده و نويسنده به آن اشاره نموده است، مرگ محمد بن على بن عبدالله بن عباس در سال 125ق مى‌باشد كه تفاوت سنى او با پدرش، فقط چهارده سال بوده و بى‌نهايت به او شبيه؛ به‌گونه‌اى كه مردم آن دو را به‌خوبى از يكديگر تميز نمى‌دادند و تنها راه شناخت پدر از پسر، خضاب كردن پدر بود. <ref>[[http://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/18234/1/44|همان]]</ref>. | ||
«ابو خالد يزيد بن وليد بن | «ابو خالد يزيد بن وليد بن عبدالملك»: وى كه مردى نحيف، ولى در عين حال، بسيار فصيح و سخن‌ور بود، در هجدهم جمادى‌الثانى سال 126ق، به خلافت رسيد و پس از پنج ماه خلافت، در سن چهل سالگى، بر اثر بيمارى طاعون، درگذشت. نقش خاتم او «يا يزيد قم بالحق» بود. امير او در مصر، حفص بن وليد و قاضى‌اش، عثمان بن عمر بود. در ايام خلافت وى، كميت بن يزيد بن خنيس، درگذشت. <ref>[[http://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/18234/1/45|همان، ص 45]]</ref>. | ||
«ابواسحق ابراهيم بن وليد بن | «ابواسحق ابراهيم بن وليد بن عبدالملك»: مادرش كنيز بود و در ذى‌حجه سال 126ق، به خلافت رسيد، اما از آن كناره‌گيرى نموده و در صفر سال 127ق، امور را به دست مروان بن محمد سپرد، ولى او نيز پس از دو ماه و ده روز، به دست ابوعون بالزاب، به قتل رسيد. <ref>[[http://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/18234/1/47|همان، ص 47]]</ref>. | ||
پس از مروان، اولين خليفه عباسى، به نام «ابوالعباس عبدالله بن محمد بن على بن عبدالله بن عباس»، معروف به «ابوالعباس سفاح»، به خلافت رسيد و در روز جمعه، سيزدهم ربيع‌الاول سال 132ق، از مردم بيعت گرفت. <ref>[[http://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/18234/1/53|همان، ص 53]]</ref>. | پس از مروان، اولين خليفه عباسى، به نام «ابوالعباس عبدالله بن محمد بن على بن عبدالله بن عباس»، معروف به «ابوالعباس سفاح»، به خلافت رسيد و در روز جمعه، سيزدهم ربيع‌الاول سال 132ق، از مردم بيعت گرفت. <ref>[[http://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/18234/1/53|همان، ص 53]]</ref>. | ||