۱۴۶٬۶۲۳
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
A-esmaeili (بحث | مشارکتها) (صفحهای تازه حاوی «{{جعبه اطلاعات کتاب | تصویر =NUR85980J1.jpg | عنوان = آفتاب در مصاف | عنوانهای دیگر = علل و ابعاد حادثهی عاشورا برگرفته از بیانات حضرت آیت الله العظمی خامنهای (مد ظله العالی) رهبر معظم انقلاب اسلامی | پدیدآورندگان | پدیدآوران = خامنهای، علی، ر...» ایجاد کرد) |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۲۵: | خط ۲۵: | ||
| پیش از = | | پیش از = | ||
}} | }} | ||
'''آفتاب در مصاف؛ علل و ابعاد حادثه عاشورا'''، برگرفته از بیانات رهبر معظّم انقلاب اسلامی، [[خامنهای، سید علی | حضرت آیتالله العظمی خامنهای (مدّظلّهالعالی)]] در دورهای 33 ساله (از سال 1357 تا 1390 هجری شمسی) است که واقعه سرنوشتساز قیام و شهادت [[حضرت امام حسین(ع)]] و نتایج آن را از ابعاد گوناگون به صورت مستند، تحلیلی و کاربردی تبیین و تشریح میکند. | '''آفتاب در مصاف؛ علل و ابعاد حادثه عاشورا'''، برگرفته از بیانات رهبر معظّم انقلاب اسلامی، [[خامنهای، سید علی | حضرت آیتالله العظمی خامنهای (مدّظلّهالعالی)]] در دورهای 33 ساله (از سال 1357 تا 1390 هجری شمسی) است که واقعه سرنوشتساز قیام و شهادت [[امام حسین علیهالسلام|حضرت امام حسین(ع)]] و نتایج آن را از ابعاد گوناگون به صورت مستند، تحلیلی و کاربردی تبیین و تشریح میکند. | ||
==هدف و روش== | ==هدف و روش== | ||
* کتاب حاضر، بی تردید بسیار ارزشمند و تأثیرگذار است زیرا در قالب کتاب مرجع، به گونهای سامان یافته است که بتواند مبنای پژوهش محقّقان حوزه تاریخ اسلام و تشیع گردد و بهخصوص آنان را در زمینه تحلیل صحیح واقعه سرنوشتساز قیام و شهادت | * کتاب حاضر، بی تردید بسیار ارزشمند و تأثیرگذار است زیرا در قالب کتاب مرجع، به گونهای سامان یافته است که بتواند مبنای پژوهش محقّقان حوزه تاریخ اسلام و تشیع گردد و بهخصوص آنان را در زمینه تحلیل صحیح واقعه سرنوشتساز قیام و شهادت حضرت امام حسین(ع) و نتایج آن یاری رساند تا پژوهشگران بتوانند تحلیلهای جامعتر، کاملتر و ثمربخشتری عرضه کنند. | ||
# با بررسیهای صورت گرفته، به نظر رسید بهترین روش برای تدوین این مجموعه، «تنظیم تمام مطالب بر اساس سیرِ زمانی بیانات» است. برخى از ويژگىهاى اين روش عبارتند از: | # با بررسیهای صورت گرفته، به نظر رسید بهترین روش برای تدوین این مجموعه، «تنظیم تمام مطالب بر اساس سیرِ زمانی بیانات» است. برخى از ويژگىهاى اين روش عبارتند از: | ||
## عدم تقطيع مطالب و در نتيجه، جلوگيرى از ابهام در متن؛ | ## عدم تقطيع مطالب و در نتيجه، جلوگيرى از ابهام در متن؛ | ||
| خط ۴۲: | خط ۴۲: | ||
## نشانىهايى كه در پاورقى آمده، مستندات قرآنى، روايى و تاريخى است به بخشى از مستندات تاريخى كه جنبهى تحليلى دارد، پراخته نشده است. شيوهى انتخاب منابع در پاورقىها نيز بدين صورت بوده است كه در موضوعات تاريخى، يك منبع شيعى، يك منبع سنى و نيز «بحار الانوار» به عنوان كتاب مرجع در دسترسى، به ترتيب تقدم قرنى و زمانى اين منابع ذكر گرديده و در موضوعات روايى، به كتابهاى معتبر روايى استناد داده شده است. | ## نشانىهايى كه در پاورقى آمده، مستندات قرآنى، روايى و تاريخى است به بخشى از مستندات تاريخى كه جنبهى تحليلى دارد، پراخته نشده است. شيوهى انتخاب منابع در پاورقىها نيز بدين صورت بوده است كه در موضوعات تاريخى، يك منبع شيعى، يك منبع سنى و نيز «بحار الانوار» به عنوان كتاب مرجع در دسترسى، به ترتيب تقدم قرنى و زمانى اين منابع ذكر گرديده و در موضوعات روايى، به كتابهاى معتبر روايى استناد داده شده است. | ||
## در ابتداى كتاب، فهرست عناوين به همراه فهرست اجمالى كه ارجاع به فهرست تفصيلى است، به منظور توجه دادن مخاطب به ساختار موضوعى اثر درج گرديده و فهرست تفصيلى و ساير فهرستها، در انتهاى كتاب آورده شدهاند. | ## در ابتداى كتاب، فهرست عناوين به همراه فهرست اجمالى كه ارجاع به فهرست تفصيلى است، به منظور توجه دادن مخاطب به ساختار موضوعى اثر درج گرديده و فهرست تفصيلى و ساير فهرستها، در انتهاى كتاب آورده شدهاند. | ||
## فهرست تفصيلى اين اثر مشتمل بر شش بخش كلّى با عناوين «كليّات»، | ## فهرست تفصيلى اين اثر مشتمل بر شش بخش كلّى با عناوين «كليّات»، «[[امام حسین علیهالسلام|امام حسين عليهالسّلام]]»، «عاشورا»، «ياران عاشورا»، «دشمنان عاشورا» و «زيارات و ادعيه» است. | ||
## نكتهى حائز اهمّيّت در مورد اين فهرست، آن است كه فصلبندى به دست آمده در تمامى سطوح، مشتمل بر سرشاخهها، زيرشاخهها و نمايههاى بالادستى در چند سطح، تماما از محتواى بيانات [[خامنهای، سید علی | حضرت آیتالله العظمی خامنهای (مدّظلّهالعالی)]] در موضوع امام حسين عليهالسّلام استخراج گرديدهاند. توضيح آنكه پس از چكيدهنگارى تمام محتواى كتاب، نمايههاى بالادستى چكيدهها در چند مرحله به دست آمده و در بالاترين سطح به سرشاخههاى شش گانهى فوق منتهى شدهاند. | ## نكتهى حائز اهمّيّت در مورد اين فهرست، آن است كه فصلبندى به دست آمده در تمامى سطوح، مشتمل بر سرشاخهها، زيرشاخهها و نمايههاى بالادستى در چند سطح، تماما از محتواى بيانات [[خامنهای، سید علی | حضرت آیتالله العظمی خامنهای (مدّظلّهالعالی)]] در موضوع امام حسين عليهالسّلام استخراج گرديدهاند. توضيح آنكه پس از چكيدهنگارى تمام محتواى كتاب، نمايههاى بالادستى چكيدهها در چند مرحله به دست آمده و در بالاترين سطح به سرشاخههاى شش گانهى فوق منتهى شدهاند. | ||
# نكتهى ديگر آن است كه در روند استخراج چهارچوب بيانات، برخى از چكيدهها با نمايههاى بالا دستى خود ارتباط صريح و بيّنى داشتند. بنابراين در ذيل نمايهى مربوط درج شدند، ولى برخى از چكيدهها داراى ارتباط مفهومى صريح با نمايهى بالادستى خود نبودند، بلكه نسبت به برخى از چكيدههاى بيّن، حالت مقدّمى داشتند يا نتيجهى مفهوم برخى از اين چكيدهها به حساب مىآمدند و يا به طور مطلق با نمايهى بالا دستى خود ارتباط غير صريح (التزامى يا تضمينى) داشتند. | # نكتهى ديگر آن است كه در روند استخراج چهارچوب بيانات، برخى از چكيدهها با نمايههاى بالا دستى خود ارتباط صريح و بيّنى داشتند. بنابراين در ذيل نمايهى مربوط درج شدند، ولى برخى از چكيدهها داراى ارتباط مفهومى صريح با نمايهى بالادستى خود نبودند، بلكه نسبت به برخى از چكيدههاى بيّن، حالت مقدّمى داشتند يا نتيجهى مفهوم برخى از اين چكيدهها به حساب مىآمدند و يا به طور مطلق با نمايهى بالا دستى خود ارتباط غير صريح (التزامى يا تضمينى) داشتند. | ||
| خط ۵۴: | خط ۵۴: | ||
* کتاب حاضر شامل مقدمه و متن اصلی است: | * کتاب حاضر شامل مقدمه و متن اصلی است: | ||
* مقدمه ناشر: به معرفی اهداف و روش و چگونگیهای تنظیم و نشر کتاب حاضر میپردازد. | * مقدمه ناشر: به معرفی اهداف و روش و چگونگیهای تنظیم و نشر کتاب حاضر میپردازد. | ||
* متن اصلی: شامل بیانات بیداریبخش [[خامنهای، سید علی | امام خامنهای (مدّظلّهالعالی)]] در دورهای 33 ساله در جهت تبیین و تحلیل جامع قیام الهی و تاریخی [[حضرت سیّدالشهداء(ع)]] میشود. اولین سخن، در تاریخ هشتم آبان 1357ش <ref> متن کتاب، ص1. </ref> و آخرین در ششم آذر 1390ش. بیان شده است. <ref> همان، ص677. </ref> | * متن اصلی: شامل بیانات بیداریبخش [[خامنهای، سید علی | امام خامنهای (مدّظلّهالعالی)]] در دورهای 33 ساله در جهت تبیین و تحلیل جامع قیام الهی و تاریخی [[امام حسین علیهالسلام|حضرت سیّدالشهداء(ع)]] میشود. اولین سخن، در تاریخ هشتم آبان 1357ش <ref> متن کتاب، ص1. </ref> و آخرین در ششم آذر 1390ش. بیان شده است. <ref> همان، ص677. </ref> | ||
* متن اصلی 6 بخش دارد: | * متن اصلی 6 بخش دارد: | ||
# «كليّات»: مباحث اين بخش را مىبايست با نگاه مقدّمى و پيشدرآمد بر مباحث بخشهاى آتى مورد ارزيابى و دقّت نظر قرار داد. در واقع، اين بخش مشتمل بر مباحث مقدّماتى مربوط به موضوع [[حضرت امام حسین(ع)]] است، كه عموما در بيانات [[خامنهای، سید علی | حضرت آیتالله العظمی خامنهای (مدّظلّهالعالی)]] به عنوان مقدّمه مباحث اين موضوع طرح گرديدهاند. طبيعى است كه برخى از مطالب ابن بخش، ارتباط صريحترى نسبت به ساير مطالب اين قسمت با موضوع كتاب دارند. | # «كليّات»: مباحث اين بخش را مىبايست با نگاه مقدّمى و پيشدرآمد بر مباحث بخشهاى آتى مورد ارزيابى و دقّت نظر قرار داد. در واقع، اين بخش مشتمل بر مباحث مقدّماتى مربوط به موضوع [[امام حسین علیهالسلام|حضرت امام حسین(ع)]] است، كه عموما در بيانات [[خامنهای، سید علی | حضرت آیتالله العظمی خامنهای (مدّظلّهالعالی)]] به عنوان مقدّمه مباحث اين موضوع طرح گرديدهاند. طبيعى است كه برخى از مطالب ابن بخش، ارتباط صريحترى نسبت به ساير مطالب اين قسمت با موضوع كتاب دارند. | ||
# «امام حسين عليهالسّلام»: مباحث اين بخش، مشتمل بر كليّهى مباحث حسينى غير از واقعهى عاشورا است. بنابراين، زير شاخهاى مانند درسهاى حسينى در اين بخش با زيرشاخههاى درسها در ذيل سرشاخهى عاشورا متفاوت است؛ با اين توضيح كه در اينجا درسهاى حسينى منهاى عاشورا مدّ نظر است. بديهى است كه زندگانى [[سيّدالشّهداء عليهالسّلام]] منهاى واقعهى عاشورا با ملاحظهى جايگاه والاى حضرت و امامت ايشان، سرشار از درسهاى فراوان است كه در اين زيرشاخه سعى شده مباحث مربوطه اين مقوله رصد و جمعآورى گردد. | # «امام حسين عليهالسّلام»: مباحث اين بخش، مشتمل بر كليّهى مباحث حسينى غير از واقعهى عاشورا است. بنابراين، زير شاخهاى مانند درسهاى حسينى در اين بخش با زيرشاخههاى درسها در ذيل سرشاخهى عاشورا متفاوت است؛ با اين توضيح كه در اينجا درسهاى حسينى منهاى عاشورا مدّ نظر است. بديهى است كه زندگانى [[امام حسین علیهالسلام|سيّدالشّهداء عليهالسّلام]] منهاى واقعهى عاشورا با ملاحظهى جايگاه والاى حضرت و امامت ايشان، سرشار از درسهاى فراوان است كه در اين زيرشاخه سعى شده مباحث مربوطه اين مقوله رصد و جمعآورى گردد. | ||
# «عاشورا»: اين بخش، قسمت عمدهى محتواى كتاب را در برمىگيرد، كه به لحاظ محتوايى تمامى مباحث مربوط به قيام [[سيّدالشّهداء عليهالسّلام]] را شامل مىشود. | # «عاشورا»: اين بخش، قسمت عمدهى محتواى كتاب را در برمىگيرد، كه به لحاظ محتوايى تمامى مباحث مربوط به قيام [[امام حسین علیهالسلام|سيّدالشّهداء عليهالسّلام]] را شامل مىشود. | ||
# «ياران عاشورا»: در اين بخش، مطالب مربوط به برخى از ياران عاشورا كه به طور نسبى داراى حجم قابل توجّهى بوده، درج شدهاند. بديهى است كه در خلال بيانات [[خامنهای، سید علی | حضرت آیتالله العظمی خامنهای (مدّظلّهالعالی)]]، نام برخى ديگر از اصحاب نيز برده شده، ولى از آنجا كه حجم محتواى مربوط به آنها كم و در عين حال فاقد ارتباط بيّن با موضوع اثر يا عنوان ابن بخش (ياران عاشورا) بوده، از درج آنها در اين قسمت صرفنظر گرديده است. | # «ياران عاشورا»: در اين بخش، مطالب مربوط به برخى از ياران عاشورا كه به طور نسبى داراى حجم قابل توجّهى بوده، درج شدهاند. بديهى است كه در خلال بيانات [[خامنهای، سید علی | حضرت آیتالله العظمی خامنهای (مدّظلّهالعالی)]]، نام برخى ديگر از اصحاب نيز برده شده، ولى از آنجا كه حجم محتواى مربوط به آنها كم و در عين حال فاقد ارتباط بيّن با موضوع اثر يا عنوان ابن بخش (ياران عاشورا) بوده، از درج آنها در اين قسمت صرفنظر گرديده است. | ||
# «دشمنان عاشورا»: اين سرشاخه با سرشاخهى عاشورا تقابل دارد، چرا كه اكثريّت قريب به اتّفاق مباحث ذيل سرشاخهى عاشورا، ناظر به جبههى حق است. بنابراين، سرشاخهى دشمنان عاشورا ذيل سرشاخهى عاشورا نمىگنجد و همين تقابل، موجود جدا شدن بحث دشمنان از بحث عاشوراست. | # «دشمنان عاشورا»: اين سرشاخه با سرشاخهى عاشورا تقابل دارد، چرا كه اكثريّت قريب به اتّفاق مباحث ذيل سرشاخهى عاشورا، ناظر به جبههى حق است. بنابراين، سرشاخهى دشمنان عاشورا ذيل سرشاخهى عاشورا نمىگنجد و همين تقابل، موجود جدا شدن بحث دشمنان از بحث عاشوراست. | ||
# «زيارات و ادعيه»: برخى از مباحث ذيل اين سرشاخه، در ذيل عنوان عاشورا نمىگنجد، لذا از آن جدا شده است. در واقع، در انتخاب بين اينكه بحث زيارات و ادعيه بين سرشاخههاى ديگر (عاشورا و امام حسين | # «زيارات و ادعيه»: برخى از مباحث ذيل اين سرشاخه، در ذيل عنوان عاشورا نمىگنجد، لذا از آن جدا شده است. در واقع، در انتخاب بين اينكه بحث زيارات و ادعيه بين سرشاخههاى ديگر (عاشورا و امام حسين عليهالسّلام) توزيع گردد يا جداگانه به طور منسجم و يك جا آورده شود، چون بحث زيارات و ادعيه، آنقدر خصوصيّت و اهمّيّت دارد كه بتوان جداگانه به آن پرداخت، بنابراين به طور مجزا طرح شده است. <ref> مقدمه ناشر، ص9- 10. </ref> | ||
==نمونه مباحث== | ==نمونه مباحث== | ||
* 8/ آبان / 1357ش «انقلاب اسلامى؛ فرصتى براى عاشورايى شدن»: ما چند سال به حادثهى عاشورا نگاه كرديم، گفتيم: «يَا لَيْتَنِي كُنْتُ مَعَكُمْ فَأَفُوزَ فَوْزاً عَظِيماً» چقدر ما از دور، [[حسين | * 8/ آبان / 1357ش «انقلاب اسلامى؛ فرصتى براى عاشورايى شدن»: ما چند سال به حادثهى عاشورا نگاه كرديم، گفتيم: «يَا لَيْتَنِي كُنْتُ مَعَكُمْ فَأَفُوزَ فَوْزاً عَظِيماً» چقدر ما از دور، [[امام حسین علیهالسلام|حسين بن على عليهالسلام]] را تماشا كرديم؛ چقدر از دور، دستى بر آتش گرفتيم؛ چقدر آرزو كرديم در خطّ اسلام ميبوديم، همّت ميكرديم، كمك ميكرديم و فداكارى ميكرديم. آيا وقت آن نرسيده است كه ما همهى آن آرمانها و آرزوها را در خود تجربه كنيم، ايمان خود را بيازماييم، موضع درست خود را در اين طبقهبندى و گروهبندى پيدا كنيم؟ <ref> متن کتاب، ص1. </ref> | ||
* 6 / آذر / 1390ش «برخی از خصوصیات مهمّ عاشورا» ... برجستهترين و نمايانترين خصوصيّت عاشورا، همين فداكارى و شهادت است؛ ولى در ماجراى عاشورا، حقايق ديگرى هم وجود دارد. از آغاز حركت از مدينه، بذر معرفت پاشيده شد - اين يكى از خصوصيّات حادثهى عاشوراست - بذر بصيرت پاشيده شد. اگر مردمى، امّتى از بصيرت برخوردار نباشند، حقايق گوناگون، كار آنها را اصلاح نخواهد كرد؛ گِره از مشكلات آنها گشوده نخواهد شد. بنابراين؛ اخلاص، موقعشناسى، پاشيدن بذر يك حركت فزايندهى تاريخى، از خصوصيّات مهمّ عاشوراست. | * 6 / آذر / 1390ش «برخی از خصوصیات مهمّ عاشورا» ... برجستهترين و نمايانترين خصوصيّت عاشورا، همين فداكارى و شهادت است؛ ولى در ماجراى عاشورا، حقايق ديگرى هم وجود دارد. از آغاز حركت از مدينه، بذر معرفت پاشيده شد - اين يكى از خصوصيّات حادثهى عاشوراست - بذر بصيرت پاشيده شد. اگر مردمى، امّتى از بصيرت برخوردار نباشند، حقايق گوناگون، كار آنها را اصلاح نخواهد كرد؛ گِره از مشكلات آنها گشوده نخواهد شد. بنابراين؛ اخلاص، موقعشناسى، پاشيدن بذر يك حركت فزايندهى تاريخى، از خصوصيّات مهمّ عاشوراست. | ||
ماجرا فقط در ظهر عاشورا تمام نشد؛ در واقع از ظهر عاشورا يك جريانى در تاريخ شروع شد، كه همچنان رو به افزايش و گسترش است. بعد از اين هم همين خواهد بود. امام حسين (عليه السلام) براى اعلاى كلمهى حق و براى نجات خلق، همهى داشتههاى خود را به ميدان آورد. اين برخى از خصوصيّاتى است كه انسان به طور كلّى در ماجراى عاشورا ميتواند ببيند و نشان بدهد. <ref> همان، ص677- 678. </ref> | ماجرا فقط در ظهر عاشورا تمام نشد؛ در واقع از ظهر عاشورا يك جريانى در تاريخ شروع شد، كه همچنان رو به افزايش و گسترش است. بعد از اين هم همين خواهد بود. امام حسين (عليه السلام) براى اعلاى كلمهى حق و براى نجات خلق، همهى داشتههاى خود را به ميدان آورد. اين برخى از خصوصيّاتى است كه انسان به طور كلّى در ماجراى عاشورا ميتواند ببيند و نشان بدهد. <ref> همان، ص677- 678. </ref> | ||