پرش به محتوا

امام علی(ع) و علم و هنر: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - 'نهج البلاغه' به 'نهج‌البلاغه'
جز (جایگزینی متن - ' (ع)' به '(ع)')
جز (جایگزینی متن - 'نهج البلاغه' به 'نهج‌البلاغه')
خط ۳۴: خط ۳۴:
بخش ضرورت‌ها: این بخش با تبیین «جایگاه مباحث علمی» آغاز می‌شود. در این قسمت به دو نظریه معروف درباره علم و آگاهی اشاره شده است. که حاصل نظریه اول و غیر توحیدی تبدیل علم به جهل در اثر ناپایداری و تبدیل شدن فرضیه‌ها به فرضیه‌های جدید است. درمقابل، در نظریه دوم از دیدگاه توحیدی پیامبران الهی و اسلام و دیدگاه نهج‌البلاغه بر وجود واقعیت‌های ثابت و علم و آگاهی، باورها، فرمول‌ها، محاسبات، تحلیل‌ها و راه حل‌های جاودانه، در سراسر نظام هستی سخن گفته شده است.
بخش ضرورت‌ها: این بخش با تبیین «جایگاه مباحث علمی» آغاز می‌شود. در این قسمت به دو نظریه معروف درباره علم و آگاهی اشاره شده است. که حاصل نظریه اول و غیر توحیدی تبدیل علم به جهل در اثر ناپایداری و تبدیل شدن فرضیه‌ها به فرضیه‌های جدید است. درمقابل، در نظریه دوم از دیدگاه توحیدی پیامبران الهی و اسلام و دیدگاه نهج‌البلاغه بر وجود واقعیت‌های ثابت و علم و آگاهی، باورها، فرمول‌ها، محاسبات، تحلیل‌ها و راه حل‌های جاودانه، در سراسر نظام هستی سخن گفته شده است.
سپس به راههای اثبات علم جاودانه و راهها و روش‌های شناخت که شامل روش‌های تجربی، عقلی و فلسفی، و همچنین وحی الهی است اشاره شده و در مورد انواع علوم بحث شده است. در ادامه  اظهارات وحی‌گونه حضرت علی(ع) در بخش علم و هنر و در ارائه دیدگاه‌های علمی، و طرح علوم و فنون از نظر کاربردی به سه دسته (رازهای کشف شده، رازهای در حال کشف، رازهای فوق درک بشری)تقسیم شده است. و در نهایت به این نکته اشاره شده که مجموع مباحث مطرح شده در این کتاب در  این  سه دسته مطرح شده است<ref>ر.ک: متن کتاب، ص17- 36</ref>.
سپس به راههای اثبات علم جاودانه و راهها و روش‌های شناخت که شامل روش‌های تجربی، عقلی و فلسفی، و همچنین وحی الهی است اشاره شده و در مورد انواع علوم بحث شده است. در ادامه  اظهارات وحی‌گونه حضرت علی(ع) در بخش علم و هنر و در ارائه دیدگاه‌های علمی، و طرح علوم و فنون از نظر کاربردی به سه دسته (رازهای کشف شده، رازهای در حال کشف، رازهای فوق درک بشری)تقسیم شده است. و در نهایت به این نکته اشاره شده که مجموع مباحث مطرح شده در این کتاب در  این  سه دسته مطرح شده است<ref>ر.ک: متن کتاب، ص17- 36</ref>.
بخش دیگر این مباحث، «هنر از دیدگاه نهج البلاغه» است. در این دیدگاه، هنر برای خلق زیبایی‌ها و نشان دادن جمال و زیبایی پروردگار معرفی شده و به هدفمندی آن که سیراب کردن مردم در تمام سطوح فکری و آشنا کردن آنان با واقعیت‌ها اشاره شده است. جوانب گوناگون هنر شامل هنر سخنوری(که دل‌ها را تکان می‌دهد)، هنر نویسندگی(که در نامه‌ها و نوشته‌های امام علی(ع) تجلی یافته)، و استفاده از شعر حماسی و نمایشنامه‌نویسی برای رساندن پیام الهی و دفاع از آرمان‌ها می‌شود<ref>ر.ک: همان، ص37- 60</ref>.
بخش دیگر این مباحث، «هنر از دیدگاه نهج‌البلاغه» است. در این دیدگاه، هنر برای خلق زیبایی‌ها و نشان دادن جمال و زیبایی پروردگار معرفی شده و به هدفمندی آن که سیراب کردن مردم در تمام سطوح فکری و آشنا کردن آنان با واقعیت‌ها اشاره شده است. جوانب گوناگون هنر شامل هنر سخنوری(که دل‌ها را تکان می‌دهد)، هنر نویسندگی(که در نامه‌ها و نوشته‌های امام علی(ع) تجلی یافته)، و استفاده از شعر حماسی و نمایشنامه‌نویسی برای رساندن پیام الهی و دفاع از آرمان‌ها می‌شود<ref>ر.ک: همان، ص37- 60</ref>.


فصل اول رهنمودهای علمی امام علی(ع) است. این فصل به تفصیل به «علوم و آگاهی‌های امام(ع)» می‌پردازد. اعترافات متعدد صحابه و خلفا، مانند اعتراف عائشه مبنی بر اینکه علی(ع) عالم‌ترین مردم است و اعترافات دیگران به برتری علمی ایشان بیانگر وسعت دانش امام(ع) دانسته شده است <ref>ر.ک: همان، ص61- 124</ref>.
فصل اول رهنمودهای علمی امام علی(ع) است. این فصل به تفصیل به «علوم و آگاهی‌های امام(ع)» می‌پردازد. اعترافات متعدد صحابه و خلفا، مانند اعتراف عائشه مبنی بر اینکه علی(ع) عالم‌ترین مردم است و اعترافات دیگران به برتری علمی ایشان بیانگر وسعت دانش امام(ع) دانسته شده است <ref>ر.ک: همان، ص61- 124</ref>.
خط ۴۴: خط ۴۴:
پاسخ به پرسش‌ها اعم از شبهات، پرسش‌های عمومی، سؤالات شرعی و بیان احکام و حدود، توضیح اصطلاحات شرعی و پاسخ به مسائل حیوانات، پاسخ به مسائل تربیتی و استفاده از علم غیب در حل نزاع‌ها از دیگر موضوعات مطرح شده در این فصل است<ref>ر.ک: همان، ص345-415 و ص417- 430</ref>.
پاسخ به پرسش‌ها اعم از شبهات، پرسش‌های عمومی، سؤالات شرعی و بیان احکام و حدود، توضیح اصطلاحات شرعی و پاسخ به مسائل حیوانات، پاسخ به مسائل تربیتی و استفاده از علم غیب در حل نزاع‌ها از دیگر موضوعات مطرح شده در این فصل است<ref>ر.ک: همان، ص345-415 و ص417- 430</ref>.


در فصل دوم، در سه بخش، به موضوع امام علی(ع) و رهنمودهای آموزشی هنری پرداخته شده است. در این فصل، ابتدا نحوه استفاده از نمایش در آموزش مورد بحث قرار گرفته و نمونه‌های به کار گرفته شده توسط حضرت علی(ع) در این خصوص ذکر شده <ref>ر.ک: همان، ص433- 440</ref> سپس موضوع هنرهای کاربردی مطرح شده و به توصیه حضرت علی(ع) درباره روش نویسندگی و تشویق و هدیه دادن به شاعر توسط امام(ع) اشاره شده است<ref>ر.ک: همان، ص441- 446</ref>. در ادامه به مباحث تبلیغاتی و آموزشی پرداخته شده و ضمن آن از سفرهای تبلیغی امام(ع) و استفاده ایشان از جاذبه‌های تبلیغی و هنر سخنوری و....یاد شده است<ref>ر.ک: همان، ص447- 496</ref>. در چشمه‌سار نهج البلاغه عنوان مطالب آخر کتاب است که در آن بیانات امام(ع) در مورد حدیث‌شناسی، زیبائی‌های هستی، نژادشناسی، روح شناسی و....ذکر شده است. <ref>ر.ک: همان، ص497- 541</ref>.
در فصل دوم، در سه بخش، به موضوع امام علی(ع) و رهنمودهای آموزشی هنری پرداخته شده است. در این فصل، ابتدا نحوه استفاده از نمایش در آموزش مورد بحث قرار گرفته و نمونه‌های به کار گرفته شده توسط حضرت علی(ع) در این خصوص ذکر شده <ref>ر.ک: همان، ص433- 440</ref> سپس موضوع هنرهای کاربردی مطرح شده و به توصیه حضرت علی(ع) درباره روش نویسندگی و تشویق و هدیه دادن به شاعر توسط امام(ع) اشاره شده است<ref>ر.ک: همان، ص441- 446</ref>. در ادامه به مباحث تبلیغاتی و آموزشی پرداخته شده و ضمن آن از سفرهای تبلیغی امام(ع) و استفاده ایشان از جاذبه‌های تبلیغی و هنر سخنوری و....یاد شده است<ref>ر.ک: همان، ص447- 496</ref>. در چشمه‌سار نهج‌البلاغه عنوان مطالب آخر کتاب است که در آن بیانات امام(ع) در مورد حدیث‌شناسی، زیبائی‌های هستی، نژادشناسی، روح شناسی و....ذکر شده است. <ref>ر.ک: همان، ص497- 541</ref>.


در پایان کتاب کتابنامه‌ای موضوعی شامل فهرست کتابهای فارسی و عربی پیرامون امام علی(ع) بر اساس حروف الفبا تنظیم شده است<ref>ر.ک: همان، ص 551- 591</ref>.
در پایان کتاب کتابنامه‌ای موضوعی شامل فهرست کتابهای فارسی و عربی پیرامون امام علی(ع) بر اساس حروف الفبا تنظیم شده است<ref>ر.ک: همان، ص 551- 591</ref>.