پرش به محتوا

روانشناسی شناختی: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۴۱: خط ۴۱:


==گزارش محتوا==
==گزارش محتوا==
فصل اول: مقدمه‌ای بر روان‌شناسی شناختی این فصل به معرفی روان‌شناسی شناختی به‌عنوان یک حوزه علمی می‌پردازد و چگونگی شکل‌گیری آن را از منظر تاریخی توضیح می‌دهد. پیشینه‌های فلسفی روان‌شناسی شناختی، مانند عقل‌گرایی و تجربه‌گرایی، و نیز رویکردهای اولیه روان‌شناسی مانند ساختارگرایی، کارکردگرایی، رفتارگرایی و روان‌شناسی گشتالت، موردبررسی قرار می‌گیرند. نقش فناوری و مهندسی شناختی نیز در این حوزه تبیین می‌شود. در ادامه، روش‌های پژوهش در روان‌شناسی شناختی شامل پژوهش‌های آزمایشی، روان‌شناسی زیستی، مطالعات موردی، مشاهدات طبیعی، شبیه‌سازی کامپیوتری و هوش مصنوعی شرح داده می‌شود. همچنین، موضوعات اصلی مطالعه روان‌شناسی شناختی و اهمیت آن در درک طبیعت انسان بررسی می‌گردد<ref>متن کتاب، ج1، ص48-1 </ref>.
فصل اول: مقدمه‌ای بر روان‌شناسی شناختی؛ این فصل به معرفی روان‌شناسی شناختی به‌عنوان یک حوزه علمی می‌پردازد و چگونگی شکل‌گیری آن را از منظر تاریخی توضیح می‌دهد. پیشینه‌های فلسفی روان‌شناسی شناختی، مانند عقل‌گرایی و تجربه‌گرایی، و نیز رویکردهای اولیه روان‌شناسی مانند ساختارگرایی، کارکردگرایی، رفتارگرایی و روان‌شناسی گشتالت، موردبررسی قرار می‌گیرند. نقش فناوری و مهندسی شناختی نیز در این حوزه تبیین می‌شود. در ادامه، روش‌های پژوهش در روان‌شناسی شناختی شامل پژوهش‌های آزمایشی، روان‌شناسی زیستی، مطالعات موردی، مشاهدات طبیعی، شبیه‌سازی کامپیوتری و هوش مصنوعی شرح داده می‌شود. همچنین، موضوعات اصلی مطالعه روان‌شناسی شناختی و اهمیت آن در درک طبیعت انسان بررسی می‌گردد<ref>متن کتاب، ج1، ص48-1 </ref>.


فصل دوم: علم عصب‌شناسی شناختی؛ این فصل به بررسی ساختارها و کارکردهای مغز و سیستم عصبی می‌پردازد و ارتباط آن‌ها را با فرایندهای شناختی تحلیل می‌کند. مباحثی چون ساختار و کارکرد نورون‌ها، سطوح سازماندهی در سیستم عصبی (مرکزی و محیطی) و ساختارهای اصلی مغز مانند ساقه مغز، تالاموس، هیپوتالاموس، دستگاه لیمبیک و قشر مغز تشریح می‌شوند. روش‌های مطالعه کارکردهای مغز، از جمله مطالعات پس از مرگ، مطالعات حیوانی، ثبت سیگنال‌های الکتریکی مغز (EEG) و تصویربرداری ثابت و سازه‌ای (مانند PET و MRI)، به‌تفصیل موردبحث قرار می‌گیرند. همچنین، نیمکره‌های مغز و تخصیص‌یافتگی‌های قشری و ارتباط بین مناطق مختلف مغزی (مانند لب‌های فرونتال، آهیانه‌ای، گیجگاهی و پس‌سری) بررسی می‌شوند<ref>همان، ص102-49</ref>.
فصل دوم: علم عصب‌شناسی شناختی؛ این فصل به بررسی ساختارها و کارکردهای مغز و سیستم عصبی می‌پردازد و ارتباط آن‌ها را با فرایندهای شناختی تحلیل می‌کند. مباحثی چون ساختار و کارکرد نورون‌ها، سطوح سازماندهی در سیستم عصبی (مرکزی و محیطی) و ساختارهای اصلی مغز مانند ساقه مغز، تالاموس، هیپوتالاموس، دستگاه لیمبیک و قشر مغز تشریح می‌شوند. روش‌های مطالعه کارکردهای مغز، از جمله مطالعات پس از مرگ، مطالعات حیوانی، ثبت سیگنال‌های الکتریکی مغز (EEG) و تصویربرداری ثابت و سازه‌ای (مانند PET و MRI)، به‌تفصیل موردبحث قرار می‌گیرند. همچنین، نیمکره‌های مغز و تخصیص‌یافتگی‌های قشری و ارتباط بین مناطق مختلف مغزی (مانند لب‌های فرونتال، آهیانه‌ای، گیجگاهی و پس‌سری) بررسی می‌شوند<ref>همان، ص102-49</ref>.


فصل سوم: توجه و هشیاری این فصل به ماهیت توجه و هشیاری، به‌عنوان دو فرایند بنیادی شناختی، می‌پردازد. مباحثی مانند پردازش نیمه‌هشیار اطلاعات، فرایندهای کنترل‌شده در مقابل فرایندهای خودکار و مفهوم گوش‌به‌زنگی موردبررسی قرار می‌گیرد. عادت زدگی و خوگیری نیز به‌عنوان سازوکارهایی برای تنظیم توجه مطرح می‌شوند. انواع توجه (انتخابی و پراکنده) و مدل‌های نظری آن، مانند مدل فیلتر برادبنت و مدل تعدیل تریسمن، با جزئیات شرح داده می‌شوند. در نهایت، رویکردهای علم عصب‌شناسی شناختی به توجه و هشیاری و روابط متقابل ادراک، توجه و هشیاری نیز موردبحث قرار می‌گیرند<ref>همان، ص172- 103</ref>.
فصل سوم: توجه و هشیاری؛ این فصل به ماهیت توجه و هشیاری، به‌عنوان دو فرایند بنیادی شناختی، می‌پردازد. مباحثی مانند پردازش نیمه‌هشیار اطلاعات، فرایندهای کنترل‌شده در مقابل فرایندهای خودکار و مفهوم گوش‌به‌زنگی موردبررسی قرار می‌گیرد. عادت زدگی و خوگیری نیز به‌عنوان سازوکارهایی برای تنظیم توجه مطرح می‌شوند. انواع توجه (انتخابی و پراکنده) و مدل‌های نظری آن، مانند مدل فیلتر برادبنت و مدل تعدیل تریسمن، با جزئیات شرح داده می‌شوند. در نهایت، رویکردهای علم عصب‌شناسی شناختی به توجه و هشیاری و روابط متقابل ادراک، توجه و هشیاری نیز موردبحث قرار می‌گیرند<ref>همان، ص172- 103</ref>.


فصل چهارم: ادراک؛ این فصل به ماهیت ادراک می‌پردازد و بررسی می‌کند که چگونه از احساسات تا بازنمایی و تفسیر اطلاعات پیش می‌رود. مفاهیم بنیادی ادراک، از جمله ادراک عمق و ادراک شکل، موردبررسی قرار می‌گیرد. رویکردهای نظری ادراک، شامل رویکردهای صعودی و نزولی، و همچنین تئوری محاسبه ادراکی، توضیح داده می‌شوند. علاوه بر این، اشتباهات و خطاهای ادراکی نیز تحلیل می‌شوند که به درک پیچیدگی‌های فرایندهای ادراکی کمک می‌کند<ref>همان، ص232-173</ref>.
فصل چهارم: ادراک؛ این فصل به ماهیت ادراک می‌پردازد و بررسی می‌کند که چگونه از احساسات تا بازنمایی و تفسیر اطلاعات پیش می‌رود. مفاهیم بنیادی ادراک، از جمله ادراک عمق و ادراک شکل، موردبررسی قرار می‌گیرد. رویکردهای نظری ادراک، شامل رویکردهای صعودی و نزولی، و همچنین تئوری محاسبه ادراکی، توضیح داده می‌شوند. علاوه بر این، اشتباهات و خطاهای ادراکی نیز تحلیل می‌شوند که به درک پیچیدگی‌های فرایندهای ادراکی کمک می‌کند<ref>همان، ص232-173</ref>.


فصل پنجم: حافظه: مدل‌ها و روش‌های پژوهش؛ این فصل به بررسی روان‌شناسی حافظه، مدل‌ها و روش‌های پژوهش در این حوزه اختصاص دارد. مدل‌های مختلف حافظه، از جمله حافظه حسی، حافظه کوتاه‌مدت و حافظه بلندمدت، معرفی می‌شوند و ویژگی‌های هر یک توضیح داده می‌شود. همچنین، روش‌های تجربی و آزمایشی که برای مطالعه حافظه به کار می‌روند، مانند تکالیف یادآوری و بازشناسی، شرح داده می‌شوند<ref>همان، ص286- 233</ref>.
فصل پنجم: حافظه؛ مدل‌ها و روش‌های پژوهش؛ این فصل به بررسی روان‌شناسی حافظه، مدل‌ها و روش‌های پژوهش در این حوزه اختصاص دارد. مدل‌های مختلف حافظه، از جمله حافظه حسی، حافظه کوتاه‌مدت و حافظه بلندمدت، معرفی می‌شوند و ویژگی‌های هر یک توضیح داده می‌شود. همچنین، روش‌های تجربی و آزمایشی که برای مطالعه حافظه به کار می‌روند، مانند تکالیف یادآوری و بازشناسی، شرح داده می‌شوند<ref>همان، ص286- 233</ref>.


فصل ششم: فرایندهای حافظه؛ این فصل به‌تفصیل فرایندهای سه‌گانه اصلی حافظه می‌پردازد: رمزگذاری (چگونگی تبدیل اطلاعات به فرم قابل‌ذخیره)، ذخیره‌سازی (نحوه نگهداری اطلاعات در طول زمان)، و بازیابی (استخراج اطلاعات از حافظه). همچنین، پدیده‌های مرتبط با فراموشی، مانند زوال، تداخل، و بازداری، و نیز نقش ساختارهای مغزی در فرایندهای حافظه موردبحث قرار می‌گیرد<ref>همان، ص344- 287</ref>.
فصل ششم: فرایندهای حافظه؛ این فصل به‌تفصیل فرایندهای سه‌گانه اصلی حافظه می‌پردازد: رمزگذاری (چگونگی تبدیل اطلاعات به فرم قابل‌ذخیره)، ذخیره‌سازی (نحوه نگهداری اطلاعات در طول زمان)، و بازیابی (استخراج اطلاعات از حافظه). همچنین، پدیده‌های مرتبط با فراموشی، مانند زوال، تداخل، و بازداری، و نیز نقش ساختارهای مغزی در فرایندهای حافظه موردبحث قرار می‌گیرد<ref>همان، ص344- 287</ref>.


فصل هفتم: بازنمایی دانش: تصاویر ذهنی و گزاره‌ها؛ این فصل به چگونگی بازنمایی دانش در ذهن می‌پردازد. مفاهیم تصاویر ذهنی و گزاره‌ها به‌عنوان دو رویکرد اصلی برای درک نحوه سازماندهی اطلاعات در حافظه معرفی می‌شوند. نظریه‌های مربوط به تصاویر ذهنی و چگونگی تشکیل و دست‌کاری آن‌ها، و همچنین تفاوت‌ها و شباهت‌های بین تصاویر ذهنی و گزاره‌ها، بررسی می‌گردد. این فصل به کاوش در مکانیسم‌های ذهنی که افراد از طریق آن‌ها دانش را درک، ذخیره و بازیابی می‌کنند، می‌پردازد<ref>همان، ص414-345</ref>.
فصل هفتم: بازنمایی دانش؛ تصاویر ذهنی و گزاره‌ها؛ این فصل به چگونگی بازنمایی دانش در ذهن می‌پردازد. مفاهیم تصاویر ذهنی و گزاره‌ها به‌عنوان دو رویکرد اصلی برای درک نحوه سازماندهی اطلاعات در حافظه معرفی می‌شوند. نظریه‌های مربوط به تصاویر ذهنی و چگونگی تشکیل و دست‌کاری آن‌ها، و همچنین تفاوت‌ها و شباهت‌های بین تصاویر ذهنی و گزاره‌ها، بررسی می‌گردد. این فصل به کاوش در مکانیسم‌های ذهنی که افراد از طریق آن‌ها دانش را درک، ذخیره و بازیابی می‌کنند، می‌پردازد<ref>همان، ص414-345</ref>.


فصل ۸: بازنمایی و سازماندهی دانش؛ این فصل به بررسی نحوه بازنمایی و سازماندهی دانش در ذهن انسان می‌پردازد. در این راستا، مباحث مربوط به دانش اخباری شامل مفاهیم و مقوله‌ها و همچنین مدل‌های شبکه معنایی موردبررسی قرار می‌گیرد. سپس، به بازنمایی‌های فرایندی از جمله مدل‌های تطبیقی دانش اخباری و غیر اخباری، ترکیب بازنمایی‌ها از طریق نظریه ادغام دانش فکر-منطقی، و مدل‌های مبتنی بر انسان و نورون می‌پردازد که هر یک روش‌های متفاوتی برای نمایش دانش و پردازش آن ارائه می‌دهند<ref>همان، ج2، ص679- 625</ref>.
فصل ۸: بازنمایی و سازماندهی دانش؛ این فصل به بررسی نحوه بازنمایی و سازماندهی دانش در ذهن انسان می‌پردازد. در این راستا، مباحث مربوط به دانش اخباری شامل مفاهیم و مقوله‌ها و همچنین مدل‌های شبکه معنایی موردبررسی قرار می‌گیرد. سپس، به بازنمایی‌های فرایندی از جمله مدل‌های تطبیقی دانش اخباری و غیر اخباری، ترکیب بازنمایی‌ها از طریق نظریه ادغام دانش فکر-منطقی، و مدل‌های مبتنی بر انسان و نورون می‌پردازد که هر یک روش‌های متفاوتی برای نمایش دانش و پردازش آن ارائه می‌دهند<ref>همان، ج2، ص679- 625</ref>.
۱٬۷۹۹

ویرایش