مکتب دیوبند و جنبش جماعت تبلیغ: تفاوت میان نسخهها
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۲۵: | خط ۲۵: | ||
| پیش از = | | پیش از = | ||
}} | }} | ||
'''مکتب دیوبند و جنبش جماعت تبلیغ'''، تألیف [[سید مهدی علیزاده موسوی]] (متولد 1349ش)، دانشآموخته حوزه علمیه و دارای آثاری در موضوع وهابیت است. این کتاب به بررسی جامع مکتب دیوبند و جنبش جماعت تبلیغ میپردازد و ابعاد مختلف فکری، تاریخی، عقیدتی، و سیاسی آنها را در شبهقاره هند، بهویژه پاکستان و ایران، کاوش میکند. | '''مکتب دیوبند و جنبش جماعت تبلیغ'''، تألیف [[علیزاده موسوی، سید مهدی|سید مهدی علیزاده موسوی]] (متولد 1349ش)، دانشآموخته حوزه علمیه و دارای آثاری در موضوع وهابیت است. این کتاب به بررسی جامع مکتب دیوبند و جنبش جماعت تبلیغ میپردازد و ابعاد مختلف فکری، تاریخی، عقیدتی، و سیاسی آنها را در شبهقاره هند، بهویژه پاکستان و ایران، کاوش میکند. | ||
==اهمیت کتاب== | ==اهمیت کتاب== | ||
| خط ۴۲: | خط ۴۲: | ||
فصل اول: کلیات: این فصل به معرفی اسلام در شبهقاره هند میپردازد و گرایشهای مذهبی اصلی منطقه، از جمله شیعه، اهل حدیث و مذاهب فقهی (حنفی) را موردبررسی قرار میدهد. همچنین، مکتب کلامی ماتریدی و تصوف به همراه تاریخ تحول گرایشهای دینی در شبهقاره هند توضیح داده میشوند<ref>متن کتاب، ص55- 27</ref>. | فصل اول: کلیات: این فصل به معرفی اسلام در شبهقاره هند میپردازد و گرایشهای مذهبی اصلی منطقه، از جمله شیعه، اهل حدیث و مذاهب فقهی (حنفی) را موردبررسی قرار میدهد. همچنین، مکتب کلامی ماتریدی و تصوف به همراه تاریخ تحول گرایشهای دینی در شبهقاره هند توضیح داده میشوند<ref>متن کتاب، ص55- 27</ref>. | ||
فصل دوم: پیشینه فکری مکتب دیوبند: این بخش به ریشههای فکری مکتب دیوبند میپردازد و نقش شخصیتهای کلیدی مانند شیخ احمد سرهندی (مجدد الف ثانی)، شاه ولیالله دهلوی و شاه عبدالعزیز دهلوی را در شکلگیری اندیشه دیوبند و تقابل با شیعه را بررسی میکند. فلسفه، کلام، شریعت و سیاست این افراد و همچنین عقاید و روششناسی آنها در مواجهه با بدعت و توسل، تشریح میشود<ref>همان، ص113- 59</ref>. | فصل دوم: پیشینه فکری مکتب دیوبند: این بخش به ریشههای فکری مکتب دیوبند میپردازد و نقش شخصیتهای کلیدی مانند شیخ [[احمد سرهندی، احمد بن عبدالاحد|احمد سرهندی]] (مجدد الف ثانی)، [[شاهولیالله، احمد بن عبدالرحیم|شاه ولیالله دهلوی]] و [[شاه عبدالعزیز دهلوی]] را در شکلگیری اندیشه دیوبند و تقابل با شیعه را بررسی میکند. فلسفه، کلام، شریعت و سیاست این افراد و همچنین عقاید و روششناسی آنها در مواجهه با بدعت و توسل، تشریح میشود<ref>همان، ص113- 59</ref>. | ||
فصل سوم: مکتب دیوبند: تاریخ و شخصیتها: این فصل به تاریخ تأسیس دارالعلوم دیوبند و شخصیتهای برجسته این مکتب اختصاص دارد. بنیانگذاران و علمای سرشناس دیوبند مانند مولانا محمدقاسم | فصل سوم: مکتب دیوبند: تاریخ و شخصیتها: این فصل به تاریخ تأسیس دارالعلوم دیوبند و شخصیتهای برجسته این مکتب اختصاص دارد. بنیانگذاران و علمای سرشناس دیوبند مانند مولانا [[محمدقاسم نانوتوی]]، مولانا [[محمود الحسن،]] مولانا [[سهارنپوری، خلیل احمد|خلیل احمد سهارنپوری]]، مولانا [[انور شاه کشمیری]] و دیگران معرفی شده و نقش آنها در توسعه و گسترش این مکتب تبیین میشود<ref>همان، ص128- 117</ref>. | ||
فصل چهارم: مکتب دیوبند: عقاید و محتوا: این قسمت بهصورت مفصل به عقاید و مبانی فکری مکتب دیوبند میپردازد و آن را حاصل مثلث شریعت، طریقت و سیاست میداند. دیدگاههای دیوبندیه درباره شریعت، فقه حنفی، کلام ماتریدی، و مسائل خاصی مانند مولدالنبی(ص)، توسل، علم غیب پیامبر(ص) و موضع آنها در قبال وهابیت تشریح میگردد. همچنین، تفاوتها و شباهتهای عقیدتی میان دیوبندیه و وهابیت نیز بررسی میشود و در پایان این فصل به ریشههای اندیشه سیاسی این مکتب میپردازد. <ref>همان، ص184- 131</ref>. | فصل چهارم: مکتب دیوبند: عقاید و محتوا: این قسمت بهصورت مفصل به عقاید و مبانی فکری مکتب دیوبند میپردازد و آن را حاصل مثلث شریعت، طریقت و سیاست میداند. دیدگاههای دیوبندیه درباره شریعت، فقه حنفی، کلام ماتریدی، و مسائل خاصی مانند مولدالنبی(ص)، توسل، علم غیب پیامبر(ص) و موضع آنها در قبال وهابیت تشریح میگردد. همچنین، تفاوتها و شباهتهای عقیدتی میان دیوبندیه و وهابیت نیز بررسی میشود و در پایان این فصل به ریشههای اندیشه سیاسی این مکتب میپردازد. <ref>همان، ص184- 131</ref>. | ||
نسخهٔ ۱۴ اکتبر ۲۰۲۵، ساعت ۱۳:۲۲
| مکتب دیوبند و جنبش جماعت تبلیغ | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | علیزاده موسوی، سید مهدی (نويسنده) دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم. معاونت فرهنگی و تبلیغی (سایر) |
| ناشر | پاد انديشه |
| مکان نشر | ایران - قم |
| سال نشر | 1392ش |
| چاپ | 1 |
| شابک | ۹۷۸-۶۰۰-۵۴۶۷-۴۰-۶ |
| موضوع | اسلام - هند - اسلام - پاکستان - جماعت اسلامی پاکستان - دیوبندیه |
| زبان | فارسی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | /ع8م7 16/7 BP |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
مکتب دیوبند و جنبش جماعت تبلیغ، تألیف سید مهدی علیزاده موسوی (متولد 1349ش)، دانشآموخته حوزه علمیه و دارای آثاری در موضوع وهابیت است. این کتاب به بررسی جامع مکتب دیوبند و جنبش جماعت تبلیغ میپردازد و ابعاد مختلف فکری، تاریخی، عقیدتی، و سیاسی آنها را در شبهقاره هند، بهویژه پاکستان و ایران، کاوش میکند.
اهمیت کتاب
- پرداختن به ابعاد فکری، تاریخی، سیاسی و نظامی مکتب دیوبند:
اثر این کتاب با ارائه تحلیلی از گرایشهای مذهبی در شبهقاره هند و با بررسی ابعاد مختلف فکری، تاریخی، عقیدتی، و سیاسی مکتب دیوبند، اهرم تبلیغاتی آن «جنبش جهانی جماعت تبلیغ» و نفوذ این مکتب و جماعت تبلیغ در جمهوری اسلامی ایران و بررسی چالشها و فرصتهای این حضور، برای شناخت تحولات منطقهای از اهمیت ویژهای برخوردار است. تصویری کامل و عمیق از این جریان مهم اسلامی ارائه میدهد که پیشتر در منابع موجود کمتر به آن پرداخته شده است[۱].
ساختار
این کتاب شامل یک پیشگفتار، یک مقدمه و هشت فصل اصلی است که با فهرست منابع فارسی، عربی و انگلیسی پایان مییابد.
سبک نگارش
- علمی و پژوهشی: این اثر با رویکردی آکادمیک و تحلیلی، موضوعات را بررسی میکند و از سوی دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم منتشر شده است.
- مستند و ارجاعی: مطالب با استناد به منابع متعدد و ذکر دقیق شماره صفحات ارائه شدهاند که اعتبار علمی کتاب را افزایش میدهد.
- بیطرفی نسبی: باوجود ذکر اختلافات و گرایشهای افراطی، تلاش بر این است که دیدگاهی نسبتاً بیطرفانه و جامع از مکاتب مختلف ارائه شود تا مخاطب به درک صحیح دست یابد[۲].
گزارش محتوا
فصل اول: کلیات: این فصل به معرفی اسلام در شبهقاره هند میپردازد و گرایشهای مذهبی اصلی منطقه، از جمله شیعه، اهل حدیث و مذاهب فقهی (حنفی) را موردبررسی قرار میدهد. همچنین، مکتب کلامی ماتریدی و تصوف به همراه تاریخ تحول گرایشهای دینی در شبهقاره هند توضیح داده میشوند[۳].
فصل دوم: پیشینه فکری مکتب دیوبند: این بخش به ریشههای فکری مکتب دیوبند میپردازد و نقش شخصیتهای کلیدی مانند شیخ احمد سرهندی (مجدد الف ثانی)، شاه ولیالله دهلوی و شاه عبدالعزیز دهلوی را در شکلگیری اندیشه دیوبند و تقابل با شیعه را بررسی میکند. فلسفه، کلام، شریعت و سیاست این افراد و همچنین عقاید و روششناسی آنها در مواجهه با بدعت و توسل، تشریح میشود[۴].
فصل سوم: مکتب دیوبند: تاریخ و شخصیتها: این فصل به تاریخ تأسیس دارالعلوم دیوبند و شخصیتهای برجسته این مکتب اختصاص دارد. بنیانگذاران و علمای سرشناس دیوبند مانند مولانا محمدقاسم نانوتوی، مولانا محمود الحسن، مولانا خلیل احمد سهارنپوری، مولانا انور شاه کشمیری و دیگران معرفی شده و نقش آنها در توسعه و گسترش این مکتب تبیین میشود[۵].
فصل چهارم: مکتب دیوبند: عقاید و محتوا: این قسمت بهصورت مفصل به عقاید و مبانی فکری مکتب دیوبند میپردازد و آن را حاصل مثلث شریعت، طریقت و سیاست میداند. دیدگاههای دیوبندیه درباره شریعت، فقه حنفی، کلام ماتریدی، و مسائل خاصی مانند مولدالنبی(ص)، توسل، علم غیب پیامبر(ص) و موضع آنها در قبال وهابیت تشریح میگردد. همچنین، تفاوتها و شباهتهای عقیدتی میان دیوبندیه و وهابیت نیز بررسی میشود و در پایان این فصل به ریشههای اندیشه سیاسی این مکتب میپردازد. [۶].
فصل پنجم: مکتب دیوبند و تعامل با سایر گرایشها: این فصل به بررسی روابط و تعاملات مکتب دیوبند با سایر جریانات فکری و مذهبی در شبهقاره هند میپردازد. تعاملات با مکتب بریلوی، دیدگاه مودودی، شیعه و اهل حدیث مورد تحلیل قرار گرفته و نقاط اشتراک و افتراق آنها در مسائل مختلف مانند زیارت قبور، مولدالنبی(ص)، توسل و دعاخوانی تبیین میشود[۷].
فصل ششم: شبکه جماعت تبلیغ: این بخش به طور خاص به جنبش جماعت تبلیغ میپردازد. تاریخچه، اصول، بنیانگذاران، و ساختار سازمانی این جنبش شرح داده میشود. همچنین، مراکز اصلی، گردهماییها، روشهای تبلیغی و قوانین حاکم بر فعالیتهای آن در پاکستان و دیگر نقاط جهان و ادعای غیرسیاسی بودن جماعت، بررسی میگردد[۸].
فصل هفتم: مکتب دیوبند در پاکستان: این فصل تحولات مکتب دیوبند در پاکستان پس از استقلال را بررسی میکند. نقش دارالعلومها و مدارس دیوبندی در فعالیتهای علمی و سیاسی، وابستگان به این مکتب مانند سپاه صحابه، جمعیت علمای اسلام، لشکر جهنگوی، جیش محمد، حرکه المجاهدین، فعالیت این مکتب برای افغانستان و آموزشوپرورش طالبان در مدارس این مکتب، توضیح داده میشود[۹].
فصل هشتم: مکتب دیوبند در جمهوری اسلامی ایران: فصل پایانی کتاب به نفوذ و فعالیتهای مکتب دیوبند در جمهوری اسلامی ایران اختصاص دارد. اثرپذیری دیوبندیهای استان سیستان و بلوچستان از دیوبندیهای پاکستان، گسترش مدارس علمیه آنان، تقابل با انقلاب اسلامی و تشکیل گروههای افراطی با کمک مخالفان خارجی علیه انقلاب اسلامی و پیدایش گروهک جندالله با سرکردگی عبدالمالک ریگی که چند سالی در مدارس علمیه آنان درس خوانده بود موردبحث و تحلیل قرار میگیرد[۱۰].
پانویس
منابع مقاله
مقدمه و متن کتاب.