تفسير کيوان

تفسير کيوان
پدیدآوران	کیوان قزوینی، عباسعلی (نويسنده) سعیدی، جعفر (به کوشش) مدرسی چهاردهی، نورالدین ( مقدمه نويس) کیوان، هاشم ( گردآورنده) مدرسی چهاردهی، مسعود رضا ( گردآورنده)
عنوان‌های دیگر	تفسیر کیوان قزوینی
ناشر	جامعة موصل. دار ابن الأثير ** نشر سايه
مکان نشر	ایران - تهران
سال نشر	1384ش - 1387ش
چاپ	1
شابک	‎964-5918-49-9
موضوع	تفاسیر شیعه - قرن 14
زبان	عربی - فارسی
تعداد جلد	6
کد کنگره	7ت9ک 97/5 BP
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

تفسیر کیوان، اثر حاج عباسعلی کیوان قزوینی (۱٢٧٧-۱۳۵۷ق) عالم روحانی شیعه، مفسر، صوفی سابق سلسله گنابادیه و منتقد تصوف است. این کتاب، تفسیری ناتمام بر قرآن کریم به زبان فارسی است که شامل تحلیل‌های عمیق فلسفی، عرفانی، فقهی و کلامی بوده و با هدف رفع اختلافات فرقه‌های اسلامی و تبیین حقایق دینی نگاشته شده است.

ساختار

این کتاب بخشی از یک مجموعه چند جلدی است. در منابع، تناقض جزیی درباره تعداد کل مجلدات وجود دارد؛ در پیشگفتار جلد نخست، چنین آمده است که 5 جلد در زمان حیات مؤلف منتشر شده و 9 سوره را پوشش می‌دهد؛ درحالی‌که در مقدمه جلد ششم، به‌صراحت به شش جلدی بودن آن تصریح شده است.

سبک نگارش

«در استناد و استدلال، این تفسیر فقط بر مدلول لفظی آیه است، نه به حدیث و خبر». این تفسیر را می‌توان مستدرکی بر تفسیرهای گذشتگان به حساب آورد.

گزارش محتوا

جلد اول، به تفسیر سوره فاتحة الکتاب و سوره بقره می‌پردازد. در این جلد، مطالب اصلی و تفسیری از صفحه 121 آغاز می‌شود و قبل از آن، مطالب مقدماتی فراوانی بعد از پیشگفتار جعفر پژوم (سعیدی)، با عناوین مختلفی همچون: «شرح حال کیوان قزوینی»، «شرح احوال کیوان به قلم خودش»، «تحقیق دین کیوان»، «اجتهاد کیوان در دین»، «اثبات مذهب شیعه به برهان»، «طرز اجتهاد کیوان»، «خلاصه‌ دعاوی صوفیه»، «آخرین مسلک کیوان»، «روش پنج‌گانه کیوان در تفسیر»، «فلسفه مکررات قرآن»، «مقدمه تفسیر کیوان»، «سبب تألیف» و... عرضه شده است.

در بخش تفسیر، نویسنده به تفسیر و تبیین مفصل آیات سوره و استنباط و استخراج نکات موجود در آن در ذیل عناوین متعدد و متنوع می‌پردازد؛ مثلا در ذیل عنوان «بیان سوم: در مفهوم اهدنا که ضد منطوقش است»، می‌نویسد: «جمله اهدنا دو مفهوم مخالف دارد که هردو مهروب‌عنه و ضد مطلوبند: اول: ضلالت و آن هم یا از طریق است و آن کفر است و یا در طریق است [که] آن فسق است و می‌توان غضب را اشاره به کفر دانست و ضلال را به فسق و نعمت را به ایمان که هدایت مطلوبه است. دوم: اعوجاج صراط و آن یا به یمین است که افراط باشد، یا به یسار که تفریط باشد».

جلد دوم، تفسیر سوره آل عمران، نساء و مائده را در خود جای داده است و جلد سوم، سوره انعام، اعراف، انفال و توبه. جلد ششم نیز دربردارنده تفسیر سوره‌های رعد، ابراهیم، حجر، نحل و بنی‌اسرائیل است.

منابع مقاله

پیشگفتار، مقدمه و متن کتاب.