ستوده، محمدتقی

محمدتقی ستوده
نام کامل	محمدتقی ستوده
لقب	آیت‌الله
نام پدر	رحمت‌الله ستوده (قاضی عراقی)
ولادت	۱۴ ذی‌الحجه ۱۳۴۰ قمری
محل تولد	اراک، ایران، ایران
محل زندگی	قم
رحلت	۲۸ صفر ۱۴۲۰ قمری
مدفن	حرم حضرت معصومه(س)، قم
طول عمر	۸۰ سال (قمری)
فرزندان	مهدی، محمدحسن، غلامرضا، رحمت‌الله
دین	اسلام
مذهب	تشیع
پیشه	استاد حوزه علمیه قم
منصب	ممتحن حوزه علمیه قم از طرف آیت‌الله بروجردی
اطلاعات علمی
درجه علمی	اجتهاد
علایق پژوهشی	فقه، اصول، حدیث
اساتید	سید حسین بروجردی سید محمد محقق داماد سید احمد خوانساری محمدعلی اراکی سید محمدرضا گلپایگانی
شاگردان	یوسف صانعی سید محمدعلی علوی گرگانی هاشمی رفسنجانی سید جعفر شبیری زنجانی
برخی آثار	تقریرات درس فقه و اصول آیت‌الله بروجردی تقریرات درس اصول محقق داماد همکاری در تدوین جامع احادیث الشیعه

محمدتقی ستوده (۱۳۴۰-۱۴۲۰ق)، معروف به آیت‌الله ستوده، از مدرسین برجسته حوزه علمیه قم که بیش از ۴۰ سال به تدریس علوم حوزوی اشتغال داشت و شاگردان بسیاری را تربیت کرد. وی از شاگردان آیات عظام بروجردی، محقق داماد و گلپایگانی بود و در تدوین کتاب «جامع احادیث الشیعه» مشارکت داشت. ستوده به عنوان استاد نمونه حوزه علمیه قم در سال ۱۳۷۶ش انتخاب شد و بسیاری از شخصیت‌های علمی و سیاسی جمهوری اسلامی از شاگردان او بودند.

ولادت

محمدتقی ستوده در ۱۴ ذی‌الحجه سال ۱۳۴۰ قمری (۱۳۰۰ش) در شهر اراک در خانواده‌ای اهل علم و فضیلت به دنیا آمد. پدرش شیخ رحمت‌الله ستوده، معروف به قاضی عراقی، از عالمان اراک و از شاگردان میرزا محمدتقی شیرازی و جهانگیرخان قشقایی بود. مادرش از نوادگان ملا احمد نراقی و ملا مهدی نراقی بود. وی در ۱۳ سالگی پدر و در ۱۸ سالگی مادر خود را از دست داد.

تحصیلات

ستوده تحصیلات خود را از مکتب‌خانه آغاز کرد و سپس در سال ۱۳۲۰ش به مدرسه علمیه حاج محمدابراهیم خوانساری در اراک وارد شد. پس از ۶ سال تحصیل در اراک، در سال ۱۳۲۶ش برای تکمیل تحصیلات به حوزه علمیه قم مهاجرت کرد. در قم نزد اساتیدی چون مرتضی حائری، میرزا محمد مجاهدی تبریزی و محمود علمی اراکی دروس سطح را به پایان رساند. سپس در دروس خارج فقه و اصول آیات عظام بروجردی (۱۳ سال)، سید محمدرضا گلپایگانی (۷ سال)، سید محمد محقق داماد (۷ سال) و محمدعلی اراکی (۷ سال) شرکت کرد. همچنین در درس حکمت و فلسفه سیداحمد خوانساری و مهدی حائری یزدی حاضر شد.

فعالیت‌ها

ستوده بیش از ۴۰ سال به تدریس در حوزه علمیه قم اشتغال داشت و کتاب‌های معالم الاصول، شرح لمعه، قوانین، مکاسب و کفایه را تدریس می‌کرد. وی سیزده دوره کفایه الاصول و هفت دوره مکاسب را تدریس نمود. از دیگر فعالیت‌های او می‌توان به اقامه نماز جماعت در مساجد مختلف قم، تدریس تفسیر قرآن و اخلاق، همکاری در تنظيم کتاب «جامع احادیث الشیعه» تحت نظر آیت‌الله بروجردی و تصحیح چند کتاب اشاره کرد. در سال ۱۳۷۶ش از سوی شورای مدیریت حوزه علمیه قم به عنوان استاد نمونه حوزه انتخاب شد.

وفات

آیت‌الله محمدتقی ستوده سرانجام در ۲۸ صفر ۱۴۲۰ قمری (۲۳ خرداد ۱۳۷۸ش) همزمان با سالروز رحلت پیامبر اکرم(ص) و شهادت امام حسن مجتبی(ع) در ۸۰ سالگی در بیمارستان کامکار قم درگذشت. پیکر وی پس از اقامه نماز توسط آیت‌الله وحید خراسانی، در حرم حضرت معصومه(س) به خاک سپرده شد.

آثار

- تقریرات درس فقه و اصول آیت‌الله بروجردی - تقریرات درس اصول آیت‌الله محقق داماد - مشارکت در تدوین «جامع احادیث الشیعه» - تصحیح و مقابله کتاب‌های «منهاج الاحرام»، «حاشیة المکاسب» و «مصباح الراغب» تألیف شیخ محمد امامی خوانساری

منابع مقاله

1. محمدتقی ستوده،اندیشمندان اسلامی، مرکز پژوهش‌های اسلامی صدا و سیما
2. پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه
3. پایگاه علماء و عرفا
4. آیت‌اللّه محمدتقی ستوده، پایگاه تبیان
5. پایگاه علمی فرهنگی اعتقادی الشیعه