تفسیر أسماءالله الحسنى: تفاوت میان نسخه‌ها

    از ویکی‌نور
    (صفحه‌ای تازه حاوی «{{جعبه اطلاعات کتاب | تصویر =NUR91809J1.jpg | عنوان = تفسیر أسماء الله الحسنى | عنوان‌های دیگر = | پدیدآورندگان | پدیدآوران = زجاج، ابراهیم بن سری (نويسنده) دقاق، احمد یوسف (محقق) |زبان | زبان = عربی | کد کنگره = /ز3ت7 219/9 BP | موضوع = |ناشر | ناشر = دا...» ایجاد کرد)
     
    جز (جایگزینی متن - ' (ص)' به '(ص)')
    خط ۳۷: خط ۳۷:


    ==شیوه نگارش کتاب==
    ==شیوه نگارش کتاب==
    زجاج در ابتدای کتاب حدیث ثابتی را در فضیلت «اسمای حسنای الهی» از طریق اسماعیل قاضی نقل کرده که تنها در این شرح آمده است. سپس معنای کلام پیامبر (ص) «من احصاها دخل الجنة» را شرح می‌دهد و معنای احصاء را تبیین می‌کند. سپس اسمای الهی را آن‌گونه که در اثر به دست او رسیده را ذکر کرده و تفسیر و توضیح داده و اشتقاق آن را بیان می‌کند. سپس به اصل کلمه در وضع اشاره کرده و معنای استفاده شده از آن را به عبارت ساده و مفید با شواهدی از قرآن کریم و سنت مطهر و اشعار معتبر و گاه باتکیه‌بر سخنان ابوالعباس مبرد و دیگر لغویون ذکر می‌کند. او سعی کرده از زیاده‌گویی پرهیز کند و پایبند به‌اختصار باشد و در محدوده معنای ذاتی برگرفته از زبان و اساتید آن و به‌دور از رویکردهای متکلمان و مکاتب فلسفی در نام‌های و صفات خداوند شرح و توضیح دهد و هر نام یا صفت را به زبان قرآن که به عربی فصیح نازل شده بازگرداند.<ref>ر.ک: همان، ص8-9</ref>‏
    زجاج در ابتدای کتاب حدیث ثابتی را در فضیلت «اسمای حسنای الهی» از طریق اسماعیل قاضی نقل کرده که تنها در این شرح آمده است. سپس معنای کلام پیامبر(ص) «من احصاها دخل الجنة» را شرح می‌دهد و معنای احصاء را تبیین می‌کند. سپس اسمای الهی را آن‌گونه که در اثر به دست او رسیده را ذکر کرده و تفسیر و توضیح داده و اشتقاق آن را بیان می‌کند. سپس به اصل کلمه در وضع اشاره کرده و معنای استفاده شده از آن را به عبارت ساده و مفید با شواهدی از قرآن کریم و سنت مطهر و اشعار معتبر و گاه باتکیه‌بر سخنان ابوالعباس مبرد و دیگر لغویون ذکر می‌کند. او سعی کرده از زیاده‌گویی پرهیز کند و پایبند به‌اختصار باشد و در محدوده معنای ذاتی برگرفته از زبان و اساتید آن و به‌دور از رویکردهای متکلمان و مکاتب فلسفی در نام‌های و صفات خداوند شرح و توضیح دهد و هر نام یا صفت را به زبان قرآن که به عربی فصیح نازل شده بازگرداند.<ref>ر.ک: همان، ص8-9</ref>‏


    ==نقش ابوعلی فارسی==
    ==نقش ابوعلی فارسی==

    نسخهٔ ‏۷ سپتامبر ۲۰۲۵، ساعت ۰۸:۵۷

    تفسیر أسماء الله الحسنى
    تفسیر أسماءالله الحسنى
    پدیدآورانزجاج، ابراهیم بن سری (نويسنده) دقاق، احمد یوسف (محقق)
    ناشردار المأمون للتراث
    مکان نشرسوریه - دمشق ** لبنان - بیروت
    سال نشر1406ق - 1986م
    چاپ5
    زبانعربی
    تعداد جلد1
    کد کنگره
    /ز3ت7 219/9 BP
    نورلایبمطالعه و دانلود pdf

    تفسیر اسماءالله الحسنی ، املاء ابراهیم بن سری زجاج (241 -311ق) در شرح و تبیین اسامی و صفات خداوند متعال، از جمله منابع پیش‌گام در این موضوع است که با مقدمه و تحقیق احمد یوسف دقاق به طبع رسیده است.

    اهمیت و قدمت کتاب

    زجاج این کتاب را درحالی‌که کمتر از 41 سال سن داشته بر اسماعیل قاضی املاء کرده است؛ چراکه قاضی اسماعیل در سال 179 متولد و در سال 282 وفات کرده است و زجاج در سال 241ق متولد شده است پس عمرش به هنگام وفات قاضی 41 سال بوده است. بنابراین کتاب مقدم بر دیگر تألیفات زجاج و بویژه کتاب دیگرش «معانی القرآن» تألیف شده است. پس این کتاب نزدیک به 270ق املاء شده است؛ بنابراین از قدیمی‌ترین کتبی است که در موضوع «اسمای حسنای الهی» تألیف شده است.[۱]

    سبب عدم شهرت کتاب

    با وجود اینکه این کتاب از کتب متقدم زجاج است؛ اما در بین علما مشهور نیست؛ شاید عدم شهرت آن به این دلایل باز می‌گردد:

    1. این کتاب از کتب امالی ویژه‌ای است که ابواسحاق در یکی از مجالس خصوصی آن را املا کرده است؛ بدین جهت همانند کتبی که در حلقات علمی وسیع املا می‌شده مشهور نشده است.
    2. این کتاب پاسخ به سؤال خاصی از اسماعیل قاضی بوده که تفسیرش را از او طلب کرده است.
    3. کتاب دیگر زجاج «معانی القرآن» و انتشارش بین علما دربردارنده شرح اسماءالحسنی است، لذا علما را در این موضوع از دیگر آثار بی‌نیاز کرده است. [۲]

    شیوه نگارش کتاب

    زجاج در ابتدای کتاب حدیث ثابتی را در فضیلت «اسمای حسنای الهی» از طریق اسماعیل قاضی نقل کرده که تنها در این شرح آمده است. سپس معنای کلام پیامبر(ص) «من احصاها دخل الجنة» را شرح می‌دهد و معنای احصاء را تبیین می‌کند. سپس اسمای الهی را آن‌گونه که در اثر به دست او رسیده را ذکر کرده و تفسیر و توضیح داده و اشتقاق آن را بیان می‌کند. سپس به اصل کلمه در وضع اشاره کرده و معنای استفاده شده از آن را به عبارت ساده و مفید با شواهدی از قرآن کریم و سنت مطهر و اشعار معتبر و گاه باتکیه‌بر سخنان ابوالعباس مبرد و دیگر لغویون ذکر می‌کند. او سعی کرده از زیاده‌گویی پرهیز کند و پایبند به‌اختصار باشد و در محدوده معنای ذاتی برگرفته از زبان و اساتید آن و به‌دور از رویکردهای متکلمان و مکاتب فلسفی در نام‌های و صفات خداوند شرح و توضیح دهد و هر نام یا صفت را به زبان قرآن که به عربی فصیح نازل شده بازگرداند.[۳]

    نقش ابوعلی فارسی

    کتاب زجاج به روایت شاگرد ابوعلی فارسی است. فارسی به منزله نسخه‌بردار کتاب نیست؛ بلکه او در این اثر نقش منتقد تیزبینی را داراست که با بعضی ملاحظاتش که خالی از نقد یا توجیه یا تعلیق نیست متن زجاج را غنی کرده است.[۴]

    محتوای کتاب

    در این کتاب به ترتیب 99 اسمای حسنای الهی با لفظ جلاله «الله» آغاز و به صبور ختم شده است. البته آنگونه که محقق کتاب در مقدمه توضیح داده اسماء حسنای الهی به این تعداد محدود نیست: «به ذهن تبادر می‌کند که اسمای حسنای الهی محصور در عدد 99 است که در حدیث «ان لله تسعه و تسعین اسماً، مائة الا واحدة...» آمده است و حال آنکه اینگونه نیست؛ بلکه در قرآن و سنت اسماء و صفاتی بیش از آنچه که ابواسحاق زجاج شرح کرده برای خداوند سبحان ذکر شده است».[۵]

    پانویس

    1. ر.ک: مقدمه، ص7
    2. ر.ک: همان، ص7-8
    3. ر.ک: همان، ص8-9
    4. ر.ک: همان، همان
    5. ر.ک: همان، ص10

    منابع مقاله

    مقدمه کتاب.

    وابسته‌ها